Winogrona. Właściwości niezwykłe i te zwykłe, poparte badaniami

Winogrona zarówno białe, jak i czerwone mogą stanowić  uniwersalną przekąskę na różne okazje – zarówno dla rodziny, jak i na duże przyjęcia. Znajdują swoje zastosowanie jako zdrowa przekąska, składnik ciast i deserów. Komponują się także z serami, a także bardzo dobrze sprawdzają się w dekorowaniu stołów, wykładane na tacach i paterach.

Spis treści:

1. Gatunki, smaki, rodzaje winogron
2. Co o właściwościach winogron mówią badania?
3. Czerwone winogrona – właściwości
4. Zielone i białe winogrona – właściwości
5. Które winogrona bardziej lubią dietetycy?
6. Podsumowanie
7. Bibliografia

Tysiące gatunków i smaków

Większość konsumentów identyfikuje winogrona raczej po kolorze niż po nazwie gatunków i szczepów. Istnieje bardzo wiele odmian winogron. Szacuje się, że jest ich około 5 tysięcy, z których około 250 jest uprawianych na skalę masową.

Nawet kolory winogron są liczne. Zakres ich barw przechodzi od niebiesko-czarnego do niebieskiego przez fioletowy, czerwony i zielony aż do jasnozielonego.

Aby uprościć klasyfikację, można przyjąć podstawowe barwy – to jest:

• winogrona czerwone,
• winogrona białe,
• winogrona zielone.

Białe winogrona tak naprawdę mają kolor zielony, w zależności od szczepu natężenie tej barwy jest różne, od jasnego do ciemnego.

Niezależnie od koloru, gatunku, szczepu czy nomenklatury winogrona są zdrową i pożywną przekąską. Właściwości te są różne dla poszczególnych typów winogron.

Właściwości zdrowotne potwierdzone badaniami

Przeprowadzone przy częściowym dofinansowaniu California Grape Commission badania wskazały, że 2 kubki winogron dziennie wspierają zdrowie. Opracowanie zostało opublikowane w Foods. Wskazuje, że dodatek winogron do naszej niezdrowej zachodniej diety pomaga żyć dłużej.

Zdrowie wątroby

Chroni szczególnie przed stłuszczeniem wątroby [1]. Winogrona w diecie mogą także modulować ekspresję genów wątrobowych, zapobiegać uszkodzeniom oksydacyjnym, indukować metabolizm kwasów tłuszczowych, łagodzić NAFLD. Takie wnioski płyną z kolejnego badania w tym periodyku [9]

Istnieją również przesłanki, że winogrona mogą pomagać organizmowi w procesach detoksykujących [2].

Zdrowie serca

Wyniki licznych badań sugerują [10], że jedzenie produktów z winogron może pomóc obniżyć ciśnienie skurczowe (górna wartość). Nie stwierdzono natomiast poprawy parametrów ciśnienia rozkurczowego, pracy serca, tętna oraz stanu naczyń krwionośnych. Ciekawe jest to, że jedzenie produktów z winogron, takich jak rodzynki i sproszkowane winogrona, mogło pomóc obniżyć ciśnienie skurczowe, podczas gdy sok z winogron nie miał takiego wpływu.

Czerwone winogrona właściwości

Z nasionami czy bez: z uwagi na swe naturalne barwniki, czerwone winogrona przewyższają białe pod względem zawartości prozdrowotnych antyoksydantów [3]. Badania wykazały, że czerwone winogrona mają działanie przeciwzapalne oraz chroniące przed problemami z cholesterolem [4]. Polifenole z czerwonych winogron mają także pozytywny wpływ na funkcje śródbłonka [5], co jest bardzo istotną cechą z punktu widzenia profilaktyki chorób układu krążenia.

Resweratrol – polifenol –  związek obecny w znacznych ilościach w  czerwonych winogronach wykazuje właściwości ochronne przed tworzeniem się blaszki miażdżycowej w świetle tętnic [6]. Związek ten ma właściwości wygaszające stany zapalne [7], a także działanie przeciwnowotworowe [8].

Z innych wartościowych dla zdrowia związków zawartych w czerwonych winogronach należy wymienić antocyjany – należące do flawonoidów, nadające pigment owocom czerwonych winogron, uważane za silne przeciwutleniacze. Winogrona czerwone zawierają również karoten, a także witaminy: C, E i K oraz składniki mineralne – magnez, żelazo, miedź i wapń.

Zielone i białe winogrona właściwości

Ten typ winogron to również skarbnica zdrowia. Niemniej ma nieco mniej cennych żywieniowo antyoksydantów, w porównaniu z odmianami czerwonymi. Pod względem walorów smakowych mogą im dorównywać.

Mimo że nie mają antocyjanów występujących w czerwonych winogronach – posiadają pokaźne ilości przeciwutleniaczy i składników odżywczych.  Można w nich znaleźć witaminy A, C i K oraz składniki mineralne, takie jak wapń i żelazo.

Popularną odmianą białych winogron jest Thompson charakteryzujący się słodkimi, soczystymi owocami. To właśnie z tej odmiany wytwarzane są popularne rodzynki sułtańskie, cenione za słodycz i soczystość szeroko wykorzystywane w przetwórstwie cukierniczym i piekarnicznym.

Które winogrona bardziej lubią dietetycy?

Poniżej przeprowadzona ankieta wśród Was (zakończona). Jak widać, wyniki są bardzo podobne. Podsumujmy je po prostu: warto jeść winogrona, niezależnie od barwy!

Podsumowanie. Słodka i zdrowa przekąska

Pod postacią świeżych owoców czy też suszonych (rodzynek) winogrona stanowią zdrowszą alternatywę dla cukierków i ciastek. Wybór koloru zależy przede wszystkim od preferencji smakowych danego konsumenta. Dla osób, którym wybór jest potencjalnie obojętny, sugerujemy sięganie po owoce o ciemnym zabarwieniu skórki ze względu na liczniejsze polifenole, wspomagające pracę układu krążenia.

Inne owoce korzystne dla zdrowia serca owoce znajdziesz w tym naszym artykule:

https://dietetycy.org.pl/10-najzdrowszych-owocow-dla-serca/

Bibliografia:

1. Dave, A., Park, E. J., Kumar, A., Parande, F., Beyoğlu, D., Idle, J. R., & Pezzuto, J. M. (2022). Consumption of Grapes Modulates Gene Expression, Reduces Non-Alcoholic Fatty Liver Disease, and Extends Longevity in Female C57BL/6J Mice Provided with a High-Fat Western-Pattern Diet. Foods, 11(13), 1984.
2. Hodges, R. E., & Minich, D. M. (2015). Modulation of metabolic detoxification pathways using foods and food-derived components: a scientific review with clinical application. Journal of nutrition and metabolism, 2015.
3. Callaghan, C. M., Leggett, R. E., & Levin, R. M. (2013). A comparison of total antioxidant capacities of concord, purple, red, and green grapes using the CUPRAC assay. Antioxidants, 2(4), 257-264.
4. Castilla, P., Echarri, R., Dávalos, A., Cerrato, F., Ortega, H., Teruel, J. L., … & Lasunción, M. A. (2006). Concentrated red grape juice exerts antioxidant, hypolipidemic, and antiinflammatory effects in both hemodialysis patients and healthy subjects. The American journal of clinical nutrition, 84(1), 252-262.
5. Lekakis, J., Rallidis, L. S., Andreadou, I., Vamvakou, G., Kazantzoglou, G., Magiatis, P., … & Kremastinos, D. T. (2005). Polyphenols compounds from red grapes acutely improve endothelial function in patients with coronary heart disease. European Journal of Preventive Cardiology, 12(6), 596-600.
6. Fan, E., Zhang, L., Jiang, S., & Bai, Y. (2008). Beneficial effects of resveratrol on atherosclerosis. Journal of medicinal food, 11(4), 610-614.
7. Das, S., & Das, D. K. (2007). Anti-inflammatory responses of resveratrol. Inflammation & Allergy-Drug Targets (Formerly Current Drug Targets-Inflammation & Allergy)(Discontinued), 6(3), 168-173.
8. Jang, M., Cai, L., Udeani, G. O., Slowing, K. V., Thomas, C. F., Beecher, C. W., … & Pezzuto, J. M. (1997). Cancer chemopreventive activity of resveratrol, a natural product derived from grapes. science, 275(5297), 218-220.
9. Dave, A., Park, E. J., Kumar, A., Parande, F., Beyoğlu, D., Idle, J. R., & Pezzuto, J. M. (2022). Consumption of Grapes Modulates Gene Expression, Reduces Non-Alcoholic Fatty Liver Disease, and Extends Longevity in Female C57BL/6J Mice Provided with a High-Fat Western-Pattern Diet. Foods, 11(13), 1984.
10. Ashoori, M., Soltani, S., Kolahdouz-Mohammadi, R., Moghtaderi, F., Clayton, Z., & Abdollahi, S. (2023). The effect of whole grape products on blood pressure and vascular function: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases.

• Data pierwotnej publikacji: 5.09.2013
• Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 30.07.2023