Na wstępie – ważne ostrzeżenie:
Dieta Lwa jest formą ekstremalnej diety eliminacyjnej. Nie jest rekomendowana dla ogółu populacji, a tym bardziej dla osób chorych, dzieci, kobiet w ciąży czy karmiących piersią. Nie spełnia aktualnych norm żywieniowych ani zaleceń instytucji takich jak WHO czy EFSA. Może wiązać się z poważnymi zagrożeniami zdrowotnymi, jeśli jest stosowana długoterminowo i bez nadzoru specjalisty.
Czym jest dieta Lwa?
Dieta Lwa (ang. Lion Diet) opiera się wyłącznie na spożywaniu czerwonego mięsa (głównie wołowiny), soli i wody. To oznacza całkowite wykluczenie z diety warzyw, owoców, zbóż, nabiału, przypraw, a nawet kawy czy herbaty [3].
Dlaczego akurat wołowina? Zwolennicy diety uważają ją za najbezpieczniejsze, najmniej alergizujące źródło białka. Drób, ryby czy inne rodzaje mięsa są według tej koncepcji bardziej reaktywne immunologicznie. Mięso najczęściej spożywa się gotowane lub smażone.
Skąd popularność diety?
Za rozpoznawalność diety odpowiada Mikhaila Peterson – blogerka, która opublikowała w mediach społecznościowych swoją historię zdrowotną. Twierdziła, że cierpiała na choroby autoimmunologiczne, chroniczny ból i depresję, a radykalna eliminacja niemal wszystkich pokarmów przyniosła jej ulgę [1]. Kluczowy moment popularności to jej wystąpienie w podcaście Joe Rogana (JRE #1070) [2], które obejrzało milion widzów i spowodowało wzrost zainteresowania dietą w wyszukiwarkach i mediach społecznościowych. Od tego czasu hasło „Lion Diet” regularnie pojawia się na forach internetowych i w trendach dietetycznych.
Trzeba jednak pamiętać, że jej historia to osobista relacja, niepotwierdzona wynikami badań klinicznych. Nie ma dowodów, by dieta Lwa mogła leczyć depresję czy poważne schorzenia autoimmunologiczne.
Dlaczego ludzie się na nią decydują?
Zwolennicy diety deklarują poprawę nastroju, redukcję stanów zapalnych, poprawę stanu skóry czy zmniejszenie objawów chorób autoimmunologicznych. Eliminacja niemal wszystkich potencjalnych alergenów i składników prozapalnych może przynosić ulgę niektórym osobom. Peterson twierdzi, że eliminacja wszystkich potencjalnych alergenów i prozapalnych składników pomogła jej uzyskać remisję objawów [1, 2].
Warto jednak zauważyć, że wiele z tych efektów ma charakter anegdotyczny i nie zostało potwierdzone w badaniach z udziałem dużych grup pacjentów.
Psychologiczne i społeczne przyczyny popularności
Popularność diet takich jak dieta Lwa może wynikać z kilku czynników psychologicznych i kulturowych. Po pierwsze, osoby z przewlekłymi dolegliwościami często czują się zawiedzione tradycyjną medycyną i szukają alternatyw – nawet radykalnych. Po drugie, restrykcyjne diety dają poczucie kontroli, a także szybkie (choć często krótkotrwałe) efekty, co wzmacnia motywację. Wreszcie, duży wpływ mają media społecznościowe – uproszczone narracje sukcesu, zdjęcia „przed i po” oraz autorytet influencerów (jak Mikhaila Peterson) wpływają na decyzje żywieniowe wielu osób.
Dodatkowo żyjemy w kulturze diet, samodoskonalenia i przekonania o terapeutycznej roli jedzenia, gdzie pokarm postrzega się nie tylko jako źródło energii, ale również jako potencjalne źródło choroby lub uzdrowienia. W połączeniu z psychologiczną potrzebą kontroli i wpływem mediów społecznościowych ten kontekst kulturowy sprzyja powstawaniu i popularności takich skrajnych rozwiązań jak dieta Lwa. Tego typu podejście wzmacnia przekonanie, że im prostsza, bardziej „pierwotna” dieta, tym lepiej.
Potencjalne mechanizmy działania
Dieta Lwa wyklucza wiele substancji, które mogą powodować objawy ze strony przewodu pokarmowego, w tym:
- lektyny,
- gluten,
- FODMAP-y,
- inne związki potencjalnie prozapalne.
Dzięki tak radykalnej eliminacji możliwe jest ograniczenie ekspozycji na czynniki wywołujące reakcje zapalne, zaburzenia trawienia lub reakcje autoimmunologiczne. To może chwilowo poprawić samopoczucie u niektórych osób, zwłaszcza tych z nieustaloną diagnozą lub współwystępującymi nietolerancjami.
Ponadto, ograniczenie różnorodności pokarmowej może zmniejszyć ilość stymulacji układu odpornościowego i jelitowego, co u niektórych osób prowadzi do przejściowej poprawy objawów. Jednak brak różnorodności żywieniowej na dłuższą metę działa odwrotnie – osłabia mikrobiotę, zwiększa ryzyko niedoborów i może sprzyjać nawrotowi objawów po ponownym wprowadzeniu pokarmów.
Czym są FODMAP-y?
Są to słabo wchłanialne węglowodany, które u osób z wrażliwym przewodem pokarmowym mogą powodować, wzdęcia, bóle brzucha i biegunki [8].
Co mówią badania kliniczne?
Choć dieta Lwa jako taka nie została dotąd poddana badaniom klinicznym, istnieją dane dotyczące innych, mniej restrykcyjnych diet eliminacyjnych. Przykładowo, badania Fasano (2012) wskazują, że nieszczelność bariery jelitowej (Leaky gut) może odgrywać rolę w rozwoju chorób autoimmunologicznych – co bywa przytaczane jako potencjalne uzasadnienie dla stosowania diet eliminacyjnych u wybranych pacjentów [4].
W badaniu opublikowanym w Inflammatory Bowel Diseases (2017) wykazano, że dieta AIP znacząco obniżyła poziom markerów zapalnych. Dodatkowo poprawiła jakość życia u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego [9]. Z kolei badania Gibsona i Shepherda (2010) nad dietą low-FODMAP wykazały jej skuteczność w zmniejszaniu objawów zespołu jelita drażliwego (IBS) nawet u 75% pacjentów [8].
Pokazuje to, że odpowiednio dobrana eliminacja określonych składników może być skuteczna w łagodzeniu objawów u niektórych osób. Wymaga to jednak precyzyjnej diagnozy i wsparcia specjalisty. W praktyce trudno wyobrazić sobie sytuację, w której lekarz lub dietetyk zaleciłby tak skrajnie ograniczoną dietę, jak dieta Lwa – zwłaszcza przy braku dowodów naukowych na jej skuteczność i bezpieczeństwo.
Skutki uboczne i zagrożenia zdrowotne diety Lwa
Skutki krótkoterminowe:
- Zaparcia i dyskomfort jelitowy – z powodu braku błonnika [5],
- Zmęczenie, drażliwość, bóle głowy – wynik przejścia na dietę ketogeniczną.
Skutki długoterminowe:
- Hipercholesterolemia – szczególnie LDL („złego” cholesterolu) [6],
- Ryzyko miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych – potwierdzone w badaniach populacyjnych [6],
- Ketonemia i kwasica metaboliczna – szczególnie przy wysokim spożyciu białka,
- Niedobory witamin rozpuszczalnych w wodzie i mikroelementów – brak źródeł roślinnych w diecie,
- Ryzyko osteoporozy – ze względu na brak wapnia i zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej.
Opinia dietetyczki – czy warto?
Nie polecam tej diety żadnej grupie pacjentów. Może mieć ograniczone zastosowanie jako narzędzie diagnostyczne, ale tylko pod kontrolą lekarza i dietetyka. Taka eliminacja może być pomocna przy podejrzeniu silnych reakcji alergicznych lub przy zaburzeniach jelitowych, jednak nawet wtedy powinna być stosowana przez możliwie najkrótszy czas.
W praktyce dieta Lwa prowadzi do niedoborów, przeciążenia organizmu i ryzyka zdrowotnego. W codziennej pracy z pacjentami skuteczniejsze okazują się łagodniejsze interwencje – takie jak dieta low-FODMAP, eliminacja wybranych grup alergenów czy dieta przeciwzapalna.
Co zamiast diety Lwa?
Jeśli podejrzewasz u siebie nietolerancje pokarmowe, rozważ łagodniejsze i sprawdzone alternatywy, takie jak:
- Dieta low-FODMAP – skuteczna w przypadku zespołu jelita drażliwego,
- Dieta rotacyjna – pozwala zidentyfikować alergeny pokarmowe bez całkowitej eliminacji,
- Dieta eliminacyjna prowadzona etapowo – pod kontrolą specjalisty,
- Dieta przeciwzapalna – oparta na rybach, warzywach, owocach jagodowych, oliwie z oliwek.
Każda z nich może przynieść korzyści zdrowotne bez potrzeby eliminowania wszystkich grup produktów.
Podsumowanie
Dieta Lwa to przykład kontrowersyjnej diety eliminacyjnej, która zdobyła popularność w mediach, ale nie ma solidnych podstaw naukowych jako bezpieczna, długoterminowa forma odżywiania. Może pełnić funkcję tymczasowego narzędzia diagnostycznego, ale nie powinna być uznawana za uniwersalny sposób żywienia.
Zanim podejmiesz decyzję o tak drastycznej zmianie diety, skonsultuj się z lekarzem i dietetykiem.
Zastanawiasz się nad dietą eliminacyjną? Wybierz podejście oparte na dowodach naukowych i wspólnie ze specjalistą znajdź rozwiązanie, które będzie bezpieczne i skuteczne.
Bibliografia:
- Peterson, M. (n.d.). My story. Lion Diet. https://liondiet.com/my-story
- Peterson, M. (2018, July 31). Joe Rogan Experience #1070 [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=HLF29w6YqXc
- Beck, J. (2018, August 6). The meat cleanse. The Atlantic. https://www.theatlantic.com/health/archive/2018/08/the-peterson-family-meat-cleanse/567613/
- Fasano, A. (2012). Leaky gut and autoimmune diseases. Clinical Reviews in Allergy & Immunology, 42(1), 71–78. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22109896/
- Harvard T.H. Chan School of Public Health. (n.d.). Red meat and health. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/food-features/meat/
- Micha, R., Wallace, S. K., & Mozaffarian, D. (2010). Red and processed meat consumption and risk of incident coronary heart disease, stroke, and diabetes mellitus: A systematic review and meta-analysis. Circulation, 121 (21), 2271–2283. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20479151/
- Bon Appétit. (2023, March 22). What is the carnivore diet? Everything to know about the all-meat eating plan. Bon Appétit. https://www.bonappetit.com/story/carnivore-diet-lion-diet-animal-based-diet
- Gibson, P. R., & Shepherd, S. J. (2010). Evidence-based dietary management of functional gastrointestinal symptoms: The FODMAP approach. Journal of Gastroenterology and Hepatology, 25(2), 252–258. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20136989/
- Konijeti, G. G., et al. (2017). Efficacy of the Autoimmune Protocol Diet for Inflammatory Bowel Disease. Inflammatory Bowel Diseases, 23(11), 2054–2060. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29095413/
