Miażdżyca: pomijanie śniadań może przyczynić się do podwojenia ryzyka występowania
Wyniki badania przeprowadzonego przez naukowców z Hiszpanii sugerują, że pomijanie śniadania podwaja ryzyko zachorowania na miażdżycę subkliniczną. Wykazano, że jedzenie zdrowego śniadania jest jednym z zabiegów prewencji chorób serca. Poprzednie badania dotyczyły korelacji między pomijaniem tego posiłku a ryzykiem występowania choroby niedokrwiennej serca, jest to pierwsze badanie mające na celu ocenę związku między spożywaniem śniadania a prawdopodobieństwem zachorowania na miażdżycę.
Miażdżyca
Miażdżyca charakteryzuje się odkładaniem się w wewnętrznej błonie tętnic cholesterolu i jego estrów oraz lipidów, przez co tworzą się blaszki miażdżycowe. Ogniskowy rozrost tkanki łącznej z powstawaniem ognisk, rozmiękanie i zwapnienie prowadzą do zgrubienia ściany tętnic i zwężenia jej światła. To zmniejsza elastyczność naczyń i może prowadzić do choroby niedokrwiennej serca, dusznicy bolesnej czy choroby tętnic obwodowych. Miażdżyca subkliniczna jest utajoną formą stanu, którego objawy nie są od razu widoczne. Badania zostały przeprowadzone przez naukowców z Centro Nacional de Investigaciones Cardiovasculares Carlos III w Madrycie w Hiszpanii, a odkrycia zostały opublikowane w czasopiśmie „Journal of the American College of Cardiology”.
Śniadanie i jego rola w diecie
Według powszechnej wiedzy – śniadanie jest najważniejszym posiłkiem dnia, a nowe wyniki badań sugerują korelację między występowaniem miażdżycy a spożywaniem śniadania. Wyniki badań wskazują, że osoby, które spożywają mniej niż 5% dziennego spożycia energii na śniadanie mogą podwoić ryzyko wystąpienia miażdżycy subklinicznej w porównaniu z osobami, które spożywają wysokoenergetyczne formy tego posiłku. Zespół zbadał trzy rodzaje spożywanych śniadań, szukając związku między wzorami śniadaniowymi a częstością występowania subklinicznej miażdżycy tętnic w zdrowej populacji.
Charakterystyka i wyniki badania
Progression and Early Detection of Atherosclerosis study (PESA) jest prospektywnym badaniem, obejmującym 4052 uczestników bez historii chorób sercowo-naczyniowych i przewlekłej choroby nerek. Uczestnicy byli w wieku od 40 do 54 lat. Za pomocą kwestionariusza zebrano informacje o stylu życia badanych. Uczestników monitorowano przez 6 lat, a zebrane dane statystyczne analizowano przy użyciu modeli regresji wielowymiarowej.
Badanie wykazało, że 27,7% uczestników regularnie spożywa śniadania wysokoenergetyczne lub posiłek, który dostarcza ponad 20% dziennego zalecanego energii. 69,4% badanych regularnie spożywa niskoenergetyczne śniadania, które dostarczają 5-20% dziennej podaży energii. 2,9% badanych jadło bardzo niskoenergetyczne posiłki (poniżej 5% dobowej podaży energii) lub całkowicie pomijało śniadania.
Naukowcy zauważyli, że badani z ostatniej grupy częściej prowadzą niezdrowy styl życia (na co składała się niskoenergetyczna dieta, palenie tytoniu oraz regularne spożywanie alkoholu). Dane obrazowe wykazały, że u tych osób rozpoznano 1,5 razy więcej zmian miażdżycowych niż u osób spożywających regularnie wysokoenergetyczne śniadania. W obszarach naczyniowych – takich jak tętnica szyjna i tętnice kręgosłupowe – osoby pomijające śniadania były do 2,5 razy bardziej narażone na zmiany miażdżycowe. Grupa ta również uzyskała wyższą pozycję na liście czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, ponieważ osoby, które pomijały śniadanie, miały wyższy obwód talii i wskaźnik masy ciała (BMI), jak również zwiększony poziom glukozy we krwi na czczo i stężenie lipidów we krwi.
Wykorzystanie wyników badań w edukacji żywieniowej społeczeństwa
Badanie dostarcza istotnych informacji klinicznych, wykazując dowody na częstsze występowanie subklinicznej miażdżycy tętnic u osób, które pomijają śniadania. Wiadomo, że zmiana stylu życia może zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaburzeń kardiometabolicznych, takich jak cukrzyca, otyłość i nadciśnienie tętnicze. Wyniki tych badań są ważne dla pracowników służby zdrowia i mogą być wykorzystane w formie prostego przekazu dotyczącego edukacji żywieniowej w oparciu o informacjach o stylu życia i strategii zdrowia publicznego. Niekorzystne efekty pomijania śniadania we wczesnym dzieciństwie można zaobserwować u dzieci w formie otyłości, chociaż osoby pomijające śniadanie próbują schudnąć w ten sposób. Pomijanie tego posiłku może powodować zaburzenia równowagi hormonalnej i zmianę rytmu dobowego.
Źródło:
Irina Uzhova, Valentín Fuster, Antonio Fernández-Ortiz, José M. Ordovás, Javier Sanz, Leticia Fernández-Friera, Beatriz López-Melgar, José M. Mendiguren, Borja Ibáñez, Héctor Bueno, José L. Peñalvo. The Importance of Breakfast in Atherosclerosis Disease. Journal of the American College of Cardiology, 2017, 70 (15).
Magister dietetyki. Dietetyk, edukator i copywriter. Absolwentka WSR w Warszawie oraz UM w Białymstoku. Prowadzi autorską stronę "DietoŚwiat". Udziela wypowiedzi eksperckich. Kontakt mailowy: mwilkowska@dietoswiat.pl