Strefa dla zalogowanych >
Słodziki pozwalają na odczuwanie słodkiego smaku i jednocześnie nie dostarczają kalorii! Wiedząc, że obecnie jednym z największych wyzwań zdrowotnych i ekonomicznych jest otyłość, mogą one stanowić ciekawą alternatywę dla cukru. Jednakże substancje słodzące to stosunkowo nowy składnik naszej diety. Pierwszy słodzik, sacharyna, został wynaleziony pod koniec XIX wieku. Z kolei cukier spożywamy od stuleci. Czy zatem warto zaufać słodzikom? Czy stanowią one dobrą alternatywę dla cukru?
Cukier w codziennej diecie
Klasyczny cukier spożywczy to sacharoza – biała substancja o krystalicznej budowie, którą z pewnością zna każdy z nas! Nie ma charakterystycznego zapachu, ale cechuje się znanym i powszechnie lubianym smakiem słodkim. Łatwo rozpuszcza się w wodzie, zwłaszcza o podwyższonej temperaturze.
Cukier spożywczy, w Polsce przede wszystkim cukier buraczany, jest powszechnie wykorzystywany do przyrządzania posiłków. Jak wskazują dane źródłowe, sacharoza do Europy trafiła już w IV wieku p. n. e., a w Polsce pierwsza cukrownia powstała na Śląsku w 1802 roku.
W przeszłości znane było powiedzenie, że cukier krzepi. Niewątpliwie jest on podstawowym źródłem energii i to już od pierwszych dni życia. W mleku kobiecym to właśnie cukier prosty – laktoza stanowi blisko 70% energii. Jednakże wraz z rozwojem cywilizacji i coraz łatwiejszym dostępem do żywności, wyzwaniem zdrowotnym, ale także społecznym i ekonomiczny, staje się coraz powszechniej występująca nadwaga i otyłość.
Po co nam słodziki?
W przeszłości wydawało się, że otyłość to zmartwienie, które dotyczy wyłącznie krajów Europy Zachodniej, a tym bardziej Stanów Zjednoczonych. Być może nadal w naszej świadomości nadmierna masa ciała kojarzy się z Amerykanami. W pewnym stopniu jest to słuszne. Problem ten nadal dotyczy tych krajów. Niestety jednak w Polsce również ma on coraz większe znaczenie! Jak możemy przeczytać w danych portalu Eurostat, nawet co 2. dorosły Polak jest otyły lub ma nadwagę. Co więcej, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że otyłość stanowi przyczynę przedwczesnej śmierci nawet 2,5 milion osób rocznie!
W związku z powyższym substancje pochodzenia naturalnego bądź sztuczne, które nadają słodki smak diecie, a ponadto nie dostarczają tyle kalorii co cukier, stanowią ciekawą alternatywę. Czy słodziki są dobrym rozwiązaniem?
Substancje słodzące – co to za wynalazek?
Substancje słodzące to dodatki do żywności, pochodzenia naturalnego bądź uzyskane na drodze syntezy chemicznej. Ich wykorzystanie w produkcji żywności jest regulowane przez prawo, a najważniejszym i podstawowym dokumentem jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. Stanowią one grupę różnych związków organicznych, które poddane dokładnej analizie wykazują zdolność do nadawania smaku słodkiego.
W zależności od rodzaju słodzika charakteryzują się one różnymi właściwościami. Część ze stosowanych substancji słodzących może być poddawana obróbce termicznej (np. acesulfam K), podczas gdy inne nie mogą być ogrzewane. Większość słodzików charakteryzuje się zerową kalorycznością. Jest to związane z tym, że ich siła słodząca jest tak ogromna, że do żywności są dodawane w bardzo małych ilościach.
Czy warto spożywać słodziki?
Prawdopodobnie z uwagi na to, że słodziki są stosunkowo “nowym odkryciem” nadal podchodzimy do nich z dużą dozą ostrożności. W literaturze popularnonaukowej nierzadko spotkać się możemy z licznymi mitami na temat spożycia słodzików. Aby je poznać, przejdź tutaj: https://zdrowie.pap.pl/wywiady/dieta/fakty-i-mity-na-temat-slodzikow.
Przeciwnicy słodzików nierzadko obwiniają je o negatywny wpływ na zdrowie. Warto jednak wiedzieć, że zanim jakikolwiek dodatek do żywności trafi na rynek i będzie dostępny dla konsumentów, musi zostać poddany analizie bezpieczeństwa. Sztandarowym przykładem tutaj jest aspartam, nad którym przeprowadzono ponad 600 badań do samego 2013 roku. Właśnie w tym okresie zostało także wydane, jak dotąd ostatnie stanowisko potwierdzające bezpieczeństwo tego słodzika.
Warto mieć na uwadze, że oczywiście nauka się cały czas rozwija. I obecne stanowiska mogą ulec zmianie. Zastanawiając się, czy włączyć słodziki do swojej diety, trzeba przeanalizować swoją indywidualną sytuację. Czy zależy nam na redukcji masy ciała? Czy mamy tendencję do objadania się? A może unikamy żywności wysoko przetworzonej? Podjęcie takiej decyzji jest trudne i warto skonsultować się z dietetykiem.
Podsumowując, należy pamiętać, że codzienne decyzje żywieniowe, a także ocena ich słuszności zależy od wielu czynników – naszego stanu zdrowia czy stanu odżywienia. Jeśli masz wątpliwości, na co się zdecydować, najlepiej będzie, jeśli skonsultujesz się ze specjalistą, czyli doświadczonym dietetykiem. Ekspert pomoże Ci wybrać rozwiązanie idealne właśnie dla Ciebie, a ponadto wesprze Cię w zmianie diety ogółem na zdrowszą.
Bibliografia:
- Scientific Opinion on the re-evaluation of aspartame (E 951) as a food additive. European Food Safety Authority 2013.
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r.
- Wierzbicka. „Słodziki” – aspekty żywieniowe i zdrowotne. WSZECHNICA ŻYWIENIOWA SGGW, maj 2014.
- Overweight and obesity – BMI statistics in 2019.