Miejsce soku w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób w wieku starszym
Prawidłowe żywienie wpływa na jakość życia – im większa dbałość o zbilansowaną dietę, tym większa szansa na zdrowie w wieku starszym. Zgodnie z rekomendacjami np.: Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie, każdego dnia powinno spożywać się minimum pięć porcji warzyw i owoców, a jedną porcję może stanowić szklanka soku. Między innymi dlatego podczas tegorocznego III Narodowego Kongresu Żywieniowego, po raz pierwszy przedstawiono Piramidę Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób w wieku starszym, opracowaną przez Instytut Żywności i Żywienia. Stanowi ona zbiór zasad, mogących pomóc usystematyzować wiedzę żywieniową, a także wskazać praktyczne porady, które uwzględniają specyficzne potrzeby seniorów. W Piramidzie obok warzyw i owoców, znalazła się także szklanka soku – sok może bowiem stanowić istotny element diety, ponieważ, podobnie jak warzywa i owoce bogaty jest w witaminy i składniki mineralne, a dzięki swojej konsystencji jest łatwy do spożycie dla osób starszych.
Sok, a wymagająca dieta seniora
Osoby starsze cierpiące na różne choroby i schorzenia, np.: problemy z gryzieniem, schorzenia narządu ruchu, mogą wpływać na zmniejszenie ilości spożywanych warzyw i owoców. Dlatego soki mogą stanowić wartościową alternatywę, bowiem mają one zbliżoną zawartość witamin i składników mineralnych, co owoce i warzywa z których powstały. Dodatkowo płynna postać soków nie utrudnia spożywania, nawet przez osoby uskarżające się na trudności podczas gryzienia. Natomiast soki zawierające błonnik, mogą mieć wpływ na regulację pracy przewodu pokarmowego i pomóc osobom cierpiącym na zaparcia. Wśród seniorów można także zaobserwować częsty brak apetytu oraz zmniejszone odczucie pragnienia – rozcieńczanie soku wodą może pomóc w uzupełnieniu wypijanych płynów w ciągu dnia i zmniejszyć ryzyko wystąpienia odwodnienia, jednocześnie stanowią uzupełnienie witamin potrzebnych w codziennej diecie. Osoby, które zmagają się z nadmierną masą ciała lub chorują na cukrzycę, powinny zachować umiar w spożywaniu soków, ponieważ soki spożywane w bardzo dużych ilościach będą stanowiły istotne źródło węglowodanów. Jednocześnie u osób tracących na wadze i spożywających mniejsze ilości pokarmów, soki, jak i przeciery warzywne i owocowe mogą stanowić dodatkowe źródło energii i składników pokarmowych.
Soki w świetle badań
- W badaniach epidemiologicznych (w których soki nie są analizowane jako oddzielny składnik diety) stwierdzono, że regularne spożywanie warzyw i owoców w zalecanych ilościach ma istotny wpływ na zdrowie osób starszych.
- Stwierdza się, że spożywanie warzyw i owoców w tym również soków może mieć korzystny wpływ na układ krążenia, na zmniejszenie stresu oksydacyjnego, zmniejszenie ryzyka wystąpienia demencji w tym choroby Alzheimera, zwyrodnienia plamki żółtej (AMD), poprawę profilu lipidowego, może mieć także działanie przeciwnowotworowe i wpływać na przebieg astmy.
- Wraz z sokami dostarczane są związki bioaktywne obecne w warzywach i owocach, co nabiera szczególnego znaczenia u osób, które z różnych przyczyn, nie spożywają wystarczającej ilości owoców i warzyw.
- Soki z owoców cytrusowych (sok pomarańczowy) są jednymi z częściej ocenianych pod względem ich wpływu na zdrowie, a jak wskazują badania, spożywanie soku pomarańczowego ma wpływ na polepszenie jakości diety u osób dorosłych.
Podobnie jak warzywa i owoce, soki są również bogate w witaminy i składniki mineralne. Ze względu na ich wygodną płynną formę mogą stanowić wygodny do spożycia element diety. Dzięki temu urozmaicają jadłospis i w prosty sposób dostarczają organizmowi porcję warzyw i owoców.
Lekarz medycyny, dietetyk i żywieniowiec. Kierownik Zakładu Dietetyki Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Autor podręczników do dietetyki oraz szeregu artykułów w tej dziedzinie. Zajmuje się leczeniem żywieniowym oraz badaniami w zakresie znaczenia diety w utrzymaniu prawidłowego stanu zdrowia i w różnych jednostkach chorobowych.