Mleko oraz przetwory mleczne to bogate źródło związków o działaniu hipocholesterolemicznym. Odziaływanie prozdrowotne zauważyć można jednak na wielu polach. Składniki mleka nie tylko obniżają poziom cholesterolu, ale ich działania zauważyć można również w przypadku obniżania poziomu triacylogliceroli oraz ogólnym wpływie na redukcję masy ciała. Wszystkie z tych czynników pośrednio wpływają na rozwój chorób układu krążenia, a w tym miażdżycy. Poniższa tabela wskazuje dokładnie, jakie dawki poszczególnych składników mleka mogą dać nam pozytywną odpowiedź.
| Składnik: | Zawartość w mleku: | Działanie hipocholesterolemiczne: | Autor i rok badania: |
| Kwasy tłuszczowe | |||
| Kwas wakcenowy | Zawartość kwasu wakcenowego wynosi 2,15 g/100g tłuszczu mlekowego. | Obniżone stężenia triacylogliceroli i cholesterolu przy udziale 1,5% kwasu wakcenowego w diecie
Kwas wakcenowy zmniejsza zawartość tłuszczu w organizmie o ok. (-6%) oraz zmniejszenie wielkości adipocytów (-44%). |
Rutkowska i in, 2015,
Miciński i in, 2012 |
| Kwasy omega 3 | 0,42 g/100g tłuszczu. | Dawki w zakresie od 0,8 do 5,4 g wykazały, wzrost stężenia cholesterolu HDL o 1,6 mg/dl. Dawka 1,4 EPA wykazuje protekcyjne działanie względem mięśnia sercowego. | Podolec i Kopeć, 2008
|
| Kwasy omega 6 | 1,80 g/100g tłuszczu. | Zwiększenie spożycia kwasów omega-6 powoduję redukcje stężenia cholesterolu całkowitego o ok. 1mg/dl. | Podolec i Kopeć, 2008 |
| Laktofferyna | 1% białek serwatki w mleku | Laktoferryna przyjmowana w dawce 450mg/dobę przez 4 tygodnie powoduje spadek całkowitego poziomu cholesterolu u 7 z 8 ochotników. | Rakuś-Kwiatosz i Pac-Kożuchowska, 2014 |
| Koenzym Q10 | Zawartość w tłuszczu mlekowych=1,4 mg/dm3 mleka o zawartości tłuszczy 3,5 % | Dawka 100mg/ dziennie przez 10 tygodni powoduję zmniejszenie reakcji na stres oksydacyjny, jednocześnie zmniejsza stężenie cholesterolu całkowitego oraz podnosi poziom frakcji HDL. | Digiesi i in, 1994,
Cichosz i Czeczot, 2011 |
| Witamina A | 500 IU retinolu/250ml mleka (szklanka mleka). | Zapotrzebowanie na witaminę A 2,500 j.m/dobę,
Leczniczo (walka z wolnymi rodnikami) od 10000-50000 j.m./dobę. |
Kuczyńska i in, 2013 |
| Witamina E | W mleku występuję w ilości ok. 13-30 µg/g tłuszczu. | Dawki 2,7-15 mg/dobę, wykazują działanie antyoksydacyjne. | Zaborska i in, 2015 |
Piśmiennictwo
- Digiesi V., Cantini F., Oradei A., Bisi G., Guariono GC., Brocchi A., Belladni F., Mancini M., Littarru GP.: Coenzyme Q10 in essential hypertension. Mol Aspects Med. 15, 257-63, 1994.
- Kopeć G., Podolec P.: Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 w prewencji chorób sercowo – naczyniowych – u kogo stosować?. Kardiol Pol, 67, 1299-1303, 2009.
- Kuczyńska B., Nałęcz-Tarwacka T., Puppel K., Gołębiewski M., Grodzki H., Slósarz J.: Zawartość bioaktywnych składników mleka w zależności od modelu żywienia krów w certyfikowanych gospodarstwach ekologicznych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering, 56(4), 2011.
- Rutkowska E., Tambor K., Rutkowska J., Stołyhwo A.: Charakterystyka prozdrowotnych kwasów tłuszczowych tłuszczu mlecznego. Probl Hig Epidemilol 96(2), 377-386, 2015.
- Zaborska A., Król J., Brodziak A.: Witamina E – właściwości i znaczenie dla człowieka. Przemysł Spożywczy, 69, 12, 28-31, 2015.
