W naszej kuchni używamy różnych tłuszczy, nie zdając sobie sprawy jak bardzo różnią się wartością odżywczą i w jaki sposób oddziałują na nasze zdrowie.
Tłuszcze występują we wszystkich grupach organizmów żywych, są składnikiem błon komórkowych, biorą udział w syntezie niektórych hormonów tkankowych a także stanowią zapasowy materiał energetyczny.
Kwasy tłuszczowe dzielimy na:
1) Kwasy tłuszczowe nasycone – występujące głównie w zwierzęcych tłuszczach: maśle, wędlinach, smalcu. Ich nadmiar podnosi poziom cholesterolu we krwi, przyczynia się do miażdżycy, chorób serca i otyłości.
2) Kwasy tłuszczowe jednonienasycone – znajdziemy je w oleju rzepakowym, oleju z awokado, oliwie z oliwek i olejach rybich. Mają dobroczynne właściwości, obniżają poziom LDL we krwi a podwyższają frakcję HDL.
3) Kwasy tłuszczowe wielonienasycone – obecne w rybich i roślinnych olejach.
Zaliczamy do nich kwas linolowy i kwas alfa-linolenowy, nazywane są Niezbędnymi Nienasyconymi Kwasami Tłuszczowymi (NNKT). Muszą być dostarczane z dietą, ponieważ nasz organizm nie jest w stanie ich sam syntetyzować. WKT mają wpływ na różne procesy fizjologiczne a także są budulcem do tworzenia błon biologicznych naszych komórek.
Kwasy tłuszczowe wielonienasycone dzielimy na omega-3 i omega-6.
Kwasy omega-3
Działają przeciwzapalnie, antynowotworowo, przeciwzakrzepowo, są pomocne w obniżeniu ciśnienia, obniżają poziom trójglicerydów we krwi, przeciwdziałają chorobom serca. Znajdziemy je w oleju lnianym, tranie, oleju rzepakowym, sojowym, oleju z dzikiej róży.
Kwasy omega-6
Zapobiegają zakażeniom, zapewniają odpowiednie gojenie ran, prawidłową czynność nerek i wątroby, pomagają obniżyć poziom cholesterolu. Ich główne źródła to olej z wiesiołka, winogronowy, słonecznikowy, z ogórecznika.
Skutki nadmiaru kwasów omega-6
Nasza dieta dostarcza zazwyczaj w nadmiarze kwasów omega-6 i zbyt mało kwasów omega-3.
Długotrwała przewaga tych kwasów może być przyczyną różnych zaburzeń organizmu. Nadmiar omega-6 może prowadzić do zachwiania równowagi immunologicznej, powodować stany zapalne, zwiększyć podatność na alergie oraz przyczyniać się do wystąpienia nowotworów.
Prawidłowa podaż kwasów omega-3 w naszej diecie zapobiega podwyższonemu wytwarzaniu pochodnych kwasów omega-6 w organizmie.
Niedobór kwasów z rodziny omega-3
Sprzyja powstaniu stanów zapalnych, nowotworów, alergii, nadpobudliwości dzieci.
Mogą wystąpić problemy skórne np. łuszczenie. Zbyt małe spożycie sprzyja powstaniu nadciśnienia a także częstym infekcjom.
Zwiększenie w naszej diecie kwasów omega- 3, wymagałoby dużej zmiany zachowań żywieniowych. Przede wszystkim należałoby zwiększyć spożywanie tłustych, morskich ryb.
Ważny jest sposób ich przyrządzenia , nie należy ich smażyć i wędzić oraz w nadmiarze solić, ponieważ tracą wtedy cenne kwasy omega-3.
