Aktywność fizyczna a kości

Co dzieje się z naszymi kośćmi w różnym wieku?

Tkanka kostna nieustannie podlega procesowi przebudowy (ang. remodeling), który ma na celu odnowę kości i selektywne naprawianie uszkodzeń, zanim ograniczą one funkcję kości. Podczas wzrostu organizmu procesy kościotworzenia przeważają nad resorpcją kości, natomiast w przypadku młodych dorosłych są one równoważne.

Układ kostny posiada wyspecjalizowane tkanki, które dopasowują się masą i architekturą. W okresie dorosłości, kości są stale odnawiane. Odnawianie polega na usuwaniu komórek kości i zastępowaniem nowymi. Jeżeli dochodzi do destabilizacji przebudowy kości, może w tym czasie dojść do rozwoju osteoporozy. Komórki, które biorą udział w przebudowie tkanki kostnej to komórki usuwające kości czyli osteoklasty, produkujące kości – osteoblasty. W wieku pomenopauzalnym u kobiet, uprawienie sportu powoduje spowolnienie utraty tkanki kostnej w obciążonych miejscach o 1% w ciągu roku

Jak zachować zdrowie kości?

Aby utrzymać gęstość mineralną kości (ang. bone mineral density; BMD) na właściwym poziomie przez całe życie, istotne jest uzyskanie wysokiej szczytowej masy kostnej w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości, co zapewnia dieta o odpowiedniej podaży wapnia i witaminy D, a także wysoki poziom aktywności fizycznej. Z kolei w okresie inwolucji szkieletu ćwiczenia ruchowe przyczyniają się do obniżenia tempa resorpcji kości oraz do poprawy koordynacji ruchowej i zapobiegania upadkom.

Która dyscyplina sportu jest najlepsza dla zdrowia kości?

Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie BMD. Uprawianie sportu wpływa na BMD przede wszystkim poprzez bodźce mechaniczne. Siły mechaniczne są generowane na kości poprzez grawitację oraz skurcze mięśni szkieletowych i siły mięśni. Siły grawitacyjne, mięśni i stawów mogą być zdolne do uruchamiania adaptacji kości w różnych miejscach szkieletu. Rodzaje natężenia, częstotliwości i czas trwania aktywności uzależnia charakter bodźców. Działanie owych bodźców nie powinno być statyczne lecz dynamiczne, a także szybkie i wysokie. Wyniki badań wskazują, że najwyższa gęstość mineralna kości występuje u sportowców uprawiających takie dyscypliny, jak: taniec, piłka nożna, koszykówka, siatkówka, łyżwiarstwo szybkie, squash, hokej, aerobik oraz gimnastyka. Natomiast do mniej korzystnych zalicza się jazdę na nartach oraz triathlon, a niewielki wpływ działania posiada pływanie, jak i jazda na rowerze. Reakcja kości na obciążenia mechaniczne zależy od stanu kości oraz częstotliwości i intensywności obciążenia, z jakim ćwiczenia fizyczne są wykonywane, mniej zaś od czasu trwania.