Aminek egipski — jak wygląda, czy jest bezpieczny i jaki ma wpływ na zdrowie?

Aminek egipski to roślina o wielu korzystnych właściwościach leczniczych i prozdrowotnych. Jak nazwa wskazuje, aminek egipski był stosowany już przez starożytnych Egipcjan. Wtedy wyciąg z tego zioła stosowany jako środek wykorzystywany w terapii astmy oraz schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Aktualnie cieszy się on popularnością w Palestynie i Maroku. [2] [22]

Morfologia oraz pochodzenie rośliny. Jak wygląda aminek egipski?

Aminek to roślina należąca do rodziny Apiaceae. Ma pustą łodygę, która w zależności od występowania, osiąga od 50 cm (środowisko naturalne) do 120 cm (uprawa). Jej liście są dwukrotnie lub trzykrotnie dzielne. Kwiatostan tej rośliny składa się z dużej liczby, małych, białych kwiatów. Jest rośliną dwuletnią, a jej kwitnienie przypada w lipiec i sierpniu. Natomiast jej wysiew następuje w kwietniu i maju. Jest rośliną, która nie wymaga specjalnych warunków gleby. Stąd też wywodzi się jej nazwa rodzajowa- ammi visnaga, w której „ammi”, oznacza piasek. Naturalnie aminek, występuje w krajach Europy, Azji i Afryki, nad brzegiem Morza Śródziemnego. Aminek ma pewne potrzeby dotyczące odpowiedniej temperatury kiełkowania oraz dojrzewania owoców. Z tego powodu klimat panujący w Polsce uniemożliwia uprawę i wzrost tej rośliny. [1] [3] [14] [16] [23]

Jakie substancje zawiera aminek egipski?

Zawiera on sterole roślinne, kwasy tłuszczowe oraz białka. Jest również źródłem licznych substancji aktywnych, czemu zawdzięcza swoje prozdrowotne właściwości. Pierwszą, liczną grupą są antyoksydanty, takie jak:

• fenole
• flawonoidy 
• taniny 
• kumaryna 
• saponiny 

Ważnym zadaniem tych substancji w organizmie ludzkim jest prewencja stresu oksydacyjnego, który przyczynia się do niszczenia DNA, białek i lipidów. To może skutkować wzrostem ryzyka zachorowania na nowotwory. Zioło to zawiera również kelinę i wisnaginę, które będą brały udział w leczeniu kamicy nerkowej. Będą także działać rozkurczająco na mięśnie gładkie (w tym na tętnice wieńcowe). Aminek będzie zwierać również olejki eteryczne. W porównaniu z popularnymi ziołami np. z koperkiem, oba będą źródłami antyoksydantów. Jednak aminek egipski będzie cechował się większą ilością właściwości prozdrowotnych i leczniczych. [6] [7] [8] [11] [13] [15] [16]

Jaki wpływ na zdrowie ma aminek egipski?

Ekstrakty olejków eterycznych, uzyskanych z tej rośliny, wykazują silne właściwości antybakteryjne oraz antyseptyczne, a także przeciwwirusowe. Ponadto za sprawą keliny i wisnaginy, może przyczyniać się on do obniżania ciśnienia krwi. Działa rozkurczowo na naczynia krwionośne oraz poprawia wyniki profilu lipidowego. Będzie podnosił poziom lipoproteiny HDL, która w przypadku hiperlipidemii, często jest obniżona. Może być również stosowany jako środek przeciwko cukrzycy, ponieważ będzie obniżał stężenie glukozy we krwi. [4] [5] [7] [8] [20]

Zastosowanie aminka egipskiego w kuchni 

W różnych częściach świata najczęstszym zastosowaniem dla tego zioła w kuchni jest przyrządzanie z jego nasion naparu. Jego przygotowanie polega na gotowaniu nasion w wodzie przez kilka minut. Napar taki spożywa się od 2 do 3 razy dziennie. Smak jego owoców można podobno opisać jako gorzki i pikantny, więc może negatywnie wpływać na smak potraw. Natomiast liście przeżuwane na surowo mogą dostarczać przyjemne i aromatyczne doznania smakowe. Wyciągi i ekstrakty z tej rośliny pozytywnie wpływają na wartości odżywcze posiłku. [2] [3] [9] [21] 

Produkty uzyskiwane z aminka egipskiego 

Z jego nasion uzyskuje się olejki eteryczne o słodkim i przyjemnym zapachu, który jest wykorzystywany do aromaterapii. Nie należy ich jednak stosować doustnie. Ekstrakt z tego zioła jest również wykorzystywany w produkcji kremów do twarzy oraz produktów do pielęgnacji skóry głowy. Na rynku można również spotkać się z lekami zawierającymi wyciągi z aminka, stosowane głównie przy leczeniu kamicy nerkowej. [5] [7] [8]

Przeciwwskazania oraz skutki uboczne stosowania produktów z aminkiem egipskim

Produkty zawierające wyciąg z tej rośliny, głównie olejki eteryczne nie powinny być stosowane przez kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Jego spożycie drogą doustną może być niebezpieczne i wykazywać skutki uboczne takie jak: 

• Nudności, 
• zawroty głowy, 
• zaparcia, 
• brak apetytu, 
• ból głowy, 
• problemy ze snem 
• nadwrażliwość skóry na światło słoneczne.

Dlatego w Polsce stosowanie owoców tej rośliny drogą doustną nie jest dozwolone. [3] [17]

Czym kierować się, aby wybrać najlepsze jakościowo produkty?

Aby, wybrać jak najlepsze jakościowo produkty podczas zakupu należy zwrócić uwagę na kilka czynników. Ważne, aby zawartość aminku egipskiego w składzie produktu była jak najbardziej zbliżona 100% oraz, aby zachowane zostały cechy organoleptyczne:

• płynna konsystencja 
• złota barwa 
• słodki, przyjemny i delikatnie ziemisty zapach.

Warto również zwracać uwagę na informacje o kontrolach jakości i certyfikatach danego produktu. [19]

Ilość badań o aminku egipskim wciąż rośnie 

W baniach naukowych najczęściej uwaga skupiona jest na antyoksydacyjnym oraz antybakteryjnym działaniu tej rośliny. Często zwraca się uwagę na jego fakt, że ma on działanie zapobiegające chorobom układu sercowo-naczyniowego i chorób nerek. Powstaje jednak coraz więcej badań nad wpływem wyciągu z tej rośliny na cukrzycę, utratę włosów, działaniem przeciwbólowym i inne. Badania prowadzone na pacjentach wykazały wzrost stężenia lipoproteiny HDL w organizmie ludzkim. Pojawiają się również wątpliwości co do toksyczności aminku stosowanego drogą doustną. Nowe badania przeprowadzone na szczurach wykazały, iż wyciąg z aminka egipskiego podany doustnie nie wpłynął szkodliwie na poszczególne organy (wątrobę, mózg, śledzionę, serce, jajniki oraz jądra).  [18] [21]

Podsumowanie

Aminek egipski to roślina, o której prozdrowotnych wartościach wiedziano już epoki temu. Mimo iż, nie spotkamy go w Polsce naturalnie, to w sklepach internetowych możemy natknąć się na produkty z jego zawartością. Charakterystyczne dla tej rośliny jest jej działanie antyoksydacyjne, antybakteryjne oraz zapobiegawcze wobec wielu chorób. Natomiast olejki eteryczne wytłoczone z jego nasion mogą, dostarczyć wiele doznań zapachowych oraz być częścią aromaterapii. Ważne, aby przed zakupem wrócić uwagę na jakość produktów oraz przed użyciem zwrócić się do lekarza w celu uniknięcia skutków ubocznych związanych z korzystaniem z tego typu preparatów. Należy również pamiętać, iż produkty do stosowania doustnego z ekstraktem z aminka egipskiego nie są w Polsce dozwolone. 

Bibliografia:

1. Aminek egipski Kolor Biały. (b. d.). Florexpol.eu. https://florexpol.eu/nasiona-kwiatow-jednorocznych/6524-aminek-egipski.html
2. Aminek egipski owoc – Ammi visnaga | MagicznyOgród. (b. d.). MagicznyOgród. https://www.magicznyogrod.pl/aminek_egipski_owoc.html
3. Aminek egipski — występowanie, zastosowanie, preparaty. (b. d.). DOZ.pl – leki, suplementy diety, kosmetyki. https://www.doz.pl/ziola/z1439-aminek_egipski#table-of-contents__section-43
4. Ammi visnaga (aminek egipski). (b. d.). https://atlas-roslin.pl/gatunki/Ammi_visnaga.htm
5. Ammi Visnaga in treatment of urolithiasis and hypertriglyceridemia – PubMed. (b. d.). PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26692756/
6. Ammi Visnaga L., a Potential Medicinal Plant: A Review – PubMed. (b. d.-a). PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31940874/
7. Ammi Visnaga L., a Potential Medicinal Plant: A Review. (b. d.). PubMed Central (PMC). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7024292/
8. Ammi Visnaga L., a Potential Medicinal Plant: A Review – PubMed. (b. d.). PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31940874/
9. Ammi visnaga Visnaga. Khella. Bishop’s Weed, Toothpickweed PFAF Plant Database. (b. d.). https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Ammi+visnaga#google_vignette
10. Antioxidant activities of saponins extracted from Radix Trichosanthis: an in vivo and in vitro evaluation. (b. d.). PubMed Central (PMC). https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3973866/
11. (b. d.). Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne. https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2014/BR%202-2014%20s_%20213-221.pdf
12. (b. d.). Publishers Panel. https://phmd.pl/api/files/view/25842.pdf
13. Chemical Composition and Antioxidant Activity of Ammi visnaga L. Essential Oil – PubMed. (b. d.). PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35204230/
14. Czym są rośliny jednoroczne? | Florens Market. (b. d.). Florens Market. https://florens.pl/czym-sa-rosliny-jednoroczne/
15. Exploring the multifaceted effects of Ammi visnaga: subchronic toxicity, antioxidant capacity, immunomodulatory, and anti-inflammatory activities – PubMed. (b. d.). PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38037686/
16. https://dbc.wroc.pl/Content/2169/PDF/x14-szumn.pdf. (b. d.).
17. KHELLA: Overview, Uses, Side Effects, Precautions, Interactions, Dosing and Reviews. (b. d.). WebMD – Better information. Better health. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1034/khella
18. MA;, K. K. M.-A. (n.d.). Acute and subacute toxicity of Ammi Visnaga on rats. Interdisciplinary toxicology. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32189984/ 
19. mouton.pl. (n.d.). Khella (aminek egipski) – naturalny olejek eteryczny 5 ml, OL566, Compagnie des Sens – olium.pl. Www.olium.pl. Retrieved April 15, 2024, from https://www.olium.pl/khella-aminek-egipski-naturalny-olejek-eteryczny-5-ml-p566
20. Potential Antihypertensive Activity of the Aqueous Extract of Ammi visnaga and its Effect on ACE-2 in Rats – PubMed. (b. d.). PubMed. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38115615/
21. Species: Ammi visnaga. (b. d.). Search | Atlas of Living Australia. https://bie.ala.org.au/species/https://id.biodiversity.org.au/node/apni/2889827
22. Strugała, U., Mozgiel-Wiecha, K., & Bendkowska, I. (2021). Problemy nauk medycznych. Dawniej i dziś. Łódź: ArchaeGraph.
23. Wirtualny atlas roślin: Aminek egipski / Ammi visnaga. (b. d.). Wirtualny atlas roślin. https://atlas.roslin.pl/plant/9150