Nie jest nowością, że Polak wiedzy o zdrowym odżywianiu w pierwszym rzędzie szuka w Internecie, bardziej niż u specjalisty. Do wujka Google’a i cioci Wikipedii dołączyła sztuczna inteligencja – AI. Najbardziej znanym, choć nie jedynym rozwiązaniem tego typu jest ChatGPT.
W Journal of Nutrition and Metabolism [1] pojawiło się badanie, w którym naukowcy postanowili przetestować wiedzę zarówno zawodowych dietetyków, jak i sztucznej inteligencji.
Na czym polegał test?
Naukowcy poprosili dietetyków o podanie najczęstszych pytań pacjentów dotyczących żywienia. Wybrano finalnie osiem pytań:
- Czy mogę zastosować post przerywany, aby szybciej schudnąć?
- Jak jeść smacznie, zużywając mniej soli?
- Czy cukry zawarte w owocach są szkodliwe do spożycia?
- Czy węglowodany są złe?
- Czy lepiej zamienić cukier na miód? Albo słodziki?
- Co to jest zdrowa przekąska?
- W ciągu ostatnich kilku lat próbowałem wielu diet. Tracę na wadze, ale potem wraca.
- Czy konieczna jest suplementacja witaminowo-mineralna?
Następnie te pytania przedstawiono kolejnej grupie 18 dietetyków i specjalistom ds. żywienia oraz ChatGPT.
9 ekspertów oceniło odpowiedzi pod względem trzech kryteriów:
- poprawność,
- wykonalność,
- zrozumiałość
Kto wygrał próbę?
Chociaż wiele osób ze środowiska medycznego zarzuca Chatowi GPT podawanie błędnych, niejasnych odpowiedzi w tym teście wyszedł obronną ręką. Górował nad przeciętną odpowiedzią dietetyków:
- w 5 z 8 odpowiedzi – ocena ogólna
- w 5 z 8 odpowiedzi pod kątem poprawności naukowej
- w 4 z 8 odpowiedzi pod kątem wykonalności
- w 5 z 8 odpowiedzi pod kątem zrozumiałości
W pozostałych przypadkach nie było różnic między odpowiedziami. Dietetycy niestety nie pokonali sztucznej inteligencji w żadnym z przypadków. Szczególnie lepiej wypadła sztuczna inteligencja w pytaniu o post przerywany oraz suplementację.
Co to oznacza?
Wynik jest jednoznaczny i dla wielu może wydawać się bardzo kontrowersyjny. Ale! Czy to znaczy, że nadszedł koniec dietetyków? Na pewno nie. Wiele pisaliśmy na ten temat w artykule „AI w dietetyce„. Jedna kwestia to udzielanie poprawnej merytorycznie odpowiedzi na dość proste, powtarzalne pytania. W praktyce wymagają one wiedzy encyklopedycznej, do której z natury rzeczy sztuczna inteligencja ma nieograniczony dostęp. Wszak nikt nie próbuje konkurować z wiedzą Google’a i Wikipedii. Warto jednak zauważyć, że pacjent:
- nie zawsze potrafi zadać poprawne pytanie
- może nie wiedzieć co tak naprawdę powinien zmienić albo nie uświadamia sobie potrzeby zmiany
- inaczej traktuje poradę eksperta wraz jego reputacją i będzie bardziej skłonny się jej słuchać
- bardziej niż prostej odpowiedzi potrzebuje często porady, dialogu motywującego
Naukowcy na podstawie tego badania w technologii AI widzą ciekawe narzędzie do uzyskiwania prostych odpowiedzi na doraźne pytania na temat żywienia. Sztuczna inteligencja nie jest na obecnym etapie rozwoju dobrym psychologiem i nie wydaje się, żeby w kolejnych latach była głównym motorem zmian nawyków żywieniowych. Dla dietetyków może być pomocą i doradzać pacjentowi na co dzień w poznawaniu i odkrywaniu zdrowego sposobu odżywiania.
Bibliografia:
- Daniel Kirk, Elise van Eijnatten, Guido Camps, „Comparison of Answers between ChatGPT and Human Dieticians to Common Nutrition Questions”, Journal of Nutrition and Metabolism, vol. 2023, Article ID 5548684, 9 pages, 2023. https://doi.org/10.1155/2023/5548684
