W ostatnich miesiącach w mediach społecznościowych pojawił się nowy trend kulinarny, który szybko zdobywa popularność. Tym razem jest to „lekki” i puszysty przysmakznany jako pismaniye. To turecka słodycz, którą często określa się mianem „anielskich włosów” lub „tureckiej waty cukrowej”. Ma delikatną, włóknistą strukturę, która rozpływa się w ustach i jednocześnie jest bardziej treściwa niż klasyczna wata cukrowa.
Niektórzy twierdzą, że czekolada z pismaniye ma szansę zastąpić czekoladę dubajską, czyli słodką przekąskę, która jeszcze niedawno królowała na TikToku i Instagramie. Jednak czy warto zamieniać jeden internetowy hit na drugi? Czy nowy przysmak to tylko ciekawostka. Czy może jest to faktycznie lepszy wybór dla tych, którzy chcą zjeść coś słodkiego, ale niekoniecznie przesadnie kalorycznego? Sprawdźmy, co kryje się za tą delikatną strukturą i czy czekolada anielska z pismaniye jest alternatywą dla innych popularnych słodyczy.
Co to jest pismaniye?
Pismaniye to tradycyjny turecki deser, który swoją strukturą przypomina watę cukrową, ale jest bardziej zwarty i kruchy. Powstaje poprzez mieszanie karmelizowanego cukru z prażoną mąką pszenną oraz masłem lub olejem, co nadaje mu charakterystyczną, nitkowatą konsystencję.
Występuje w różnych wariantach smakowych – najczęściej waniliowym, kakaowym lub z dodatkiem pistacji. Choć produkuje się go w wielu miastach Turcji, to za jego stolicę uznaje się İzmit [1].
Jak jeść anielskie włosy?
Podczas jedzenia pismaniye warto zachować ostrożność. Jego delikatna struktura łatwo się kruszy, co może prowadzić do rozsypania cienkich nitek np. na odzieży. Najlepiej spożywać go w całości, umieszczając niewielką porcję bezpośrednio w ustach, zamiast próbować odgryzać kawałki [1].
Jednak oprócz walorów smakowych i specyficznej konsystencji, warto zwrócić uwagę na kwestie higieniczne. Badania przeprowadzone na próbkach pismaniye dostępnych w tureckich sklepach wykazały, że w części z nich mogą znajdować się bakterie. Wśród nich wykryto Staphylococcus, Salmonella-Shigella oraz Escherichia coli. Zanieczyszczenia te wynikają z tradycyjnych metod produkcji, które w niektórych przypadkach mogą nie spełniać odpowiednich standardów sanitarnych. Dlatego, jeśli chcemy spróbować tego deseru, warto upewnić się, skąd pochodzi i jak był przechowywany. Pozwoli to ograniczyć ryzyko dla zdrowia [2].
Porównanie czekolady dubajskiej i czekolady z pismaniye
Czekolada dubajska:
- Mleczna czekolada: stanowi bazę produktu, często o zawartości kakao na poziomie około 40–45%.
- Nadzienie pistacjowe: składa się z pasty pistacjowej, białej czekolady, tahini (pasty sezamowej) oraz chrupiących elementów, takich jak ciasto kataifi (cienkie nitki ciasta, popularne w kuchni bliskowschodniej).
- Dodatki: oleje roślinne, takie jak słonecznikowy, a także emulgatory, które wpływają na trwałość i konsystencję produktu.
Czekolada z pismaniye:
- Biała czekolada: stanowi bazę produktu, często barwiona barwnikami roślinnymi lub syntetycznymi, aby uzyskać jasnoróżowy/pudroworóżowy kolor.
- Nadzienie pismaniye: mąka pszenna, cukier, olej roślinny (często utwardzony) lub masło, pasta pistacjowa (o wiele mniejsza ilość niż w dubajskiej czekoladzie), barwniki i aromaty oraz często dodawane są owoce liofilizowane.
Aspekty dietetyczne pismaniye
Choć pismaniye wydaje się „lżejsze” niż czekolada, pod względem wartości odżywczych nie można uznać go za zdrową przekąskę.
Zalety:
- Nie zawiera tyle dodanego tłuszczu, co czekolada dubajska, choć wciąż ma jego sporo.
- Może być ciekawą alternatywą smakową dla osób, które nie przepadają za intensywnie czekoladowymi słodyczami.
Wady:
- Wysoka zawartość cukru – może prowadzić do gwałtownych skoków poziomu glukozy we krwi, a w dłuższej perspektywie zwiększać ryzyko cukrzycy typu 2 oraz insulinooporności.
- Mała ilość błonnika i białka – co sprawia, że jest głównie źródłem pustych kalorii. Oznacza to, że produkt nie zapewnia długotrwałego uczucia sytości.
- Obecność mąki pszennej – jest nieodpowiedni dla osób nietolerujących glutenu.
Czy warto zamienić czekoladę na pismaniye?
Pismaniye na bazie białej czekolady może być mniej korzystnym wyborem niż czekolada dubajska, ponieważ biała czekolada zawiera więcej cukru, a mniej wartościowych składników niż mleczna czekolada. W przeciwieństwie do mlecznej czekolady, która jest bogata w polifenole – związki roślinne o działaniu przeciwutleniającym, biała czekolada, powstająca głównie z masła kakaowego, cukru i mleka w proszku, zawiera ich znacznie mniej [3,4,5].
Choć pismaniye ma lekką i puszystą strukturę, nie zapewnia więcej korzyści zdrowotnych niż czekolada dubajska. Czekolada dubajska jest bardziej kaloryczna, ponieważ zawiera większą ilość kalorycznej pasty pistacjowej. Jednak z tego powodu może być uznana za zdrowszą opcję w porównaniu do pismaniye, które ma głównie cukrową strukturę. Mimo że oba produkty są kaloryczne, większa ilość pistacji w czekoladzie dubajskiej dostarcza zdrowych tłuszczy, białka i witamin. Sprawia to, że może to być nieco lepszym wyborem pod względem wartości odżywczych niż „wata cukrowa” z pismaniye [6,7].
Podsumowanie
Jeśli ktoś szuka odmiany i lekkiej struktury w deserach, pismaniye może być ciekawą opcją. Jednak dietetycznie nie jest to rewolucja – to nadal słodycz o wysokiej zawartości cukru i niskiej wartości odżywczej. Jeśli zależy Ci na zdrowych alternatywach, lepszym wyborem będzie połączenie sprasowanych daktyli z masłem pistacjowym 100%, polanie rozpuszczoną gorzką czekoladą o wysokiej zawartości kakao i posypanie szczyptą soli himalajskiej. Po włożeniu do lodówki na około 2 godziny otrzymamy pyszny przysmak, który dostarcza zdrowych tłuszczów, błonnika i minerałów.
Pismaniye może być chwilowym hitem internetu i interesującym smakołykiem do spróbowania, ale nie zastąpi wartościowej przekąski w dobrze zbilansowanej diecie. Jak zawsze, kluczem jest umiar – zarówno w przypadku tureckiej „waty cukrowej”, jak i czekolady dubajskiej.
Bibliografia:
- https://www.incirlik.af.mil/News/Features/Display/Article/725862/ask-mehmet-what-is-pismaniye/
- Lutfiye Y-E., et al. Assesment of some microbiological and chemical properties of pismaniye sweet. African Journal of Microbiology Research, 2011
- Duchnik W., Florkowska K., Klimowicz A., Muzykiewicz A., Zielonka-Brzezicka J., Flawonoidy w profilaktyce i leczeniu miażdżycy, Probl Hig Epidemiol, 2017, 98, 3, 217-225.
- Głodo P., Matejko B., Ciemna czekolada jako bogactwo flawonnoidów – sprzymierzeńców w prewencji i leczeniu wielu schorzeń, Probl Hig Epidemiol, 2019, 100, 2, 82-88.
- Jabłońska-Ryś E. Zawartość polifenoli w czekoladach. NPT, 2012.
- Mandalari G, et al. Pistachio Nuts (Pistacia vera): Production, Nutrients, Bioactives and Novel Health Effects. Plants (Basel), 2021.
- Dreher M.L. Pistachio nuts: composition and potential health benefits. Nutrition Reviews, 2012.
