Dieta matki a zdrowie potomstwa (badanie przeprowadzone na pawianach)

Nowe badanie opublikowane w czasopiśmie „The Journal of Physiology” sugerują, że otyłość oraz stosowanie diety bogatej w tłuszcze i cukry proste przez matkę podczas ciąży powoduje „stłuszczenie wątroby” u płodu. Celem badania było poznanie mechanizmów komórkowych związanych z odkładaniem tłuszczu w wątrobie płodu – co prowadzi do stanu zwanego „stłuszczeniem wątroby”. Wiedza ta jest niezbędna do opracowania strategii zwalczania otyłości u dzieci.

Na całym świecie ponad połowa kobiet w wieku rozrodczym ma nadwagę lub otyłość. Otyłość u kobiet w ciąży w połączeniu z niewłaściwymi nawykami żywieniowymi predysponuje do występowania u ich dzieci otyłości oraz innych przewlekłych chorób metabolicznych i sercowo-naczyniowych w późniejszym wieku.

Wyniki badań

Celem badania było wyjaśnienie mechanizmów leżących u podstaw związku między otyłością u ciężarnych matek a otyłością u ich dzieci. Poniższe badanie przeprowadzone na pawianach wykazało, że gdy płód rozwija się w łonie otyłej matki, tłuszcz gromadzi się w wątrobie i wiele szlaków metabolicznych jest zaburzonych. Jest to pierwsze badanie, które donosi, że mikroRNA (produkt DNA, który modyfikuje syntezę białek) odgrywa rolę w zwiększonym odkładaniu się tłuszczu w wątrobie u pawianów. Obserwacje z tego badania mogą wyjaśnić, dlaczego dzieci otyłych matek żyją krócej niż potomstwo matek, których masa ciała podczas ciąży była w normie.

Ważne jest, aby zrozumieć mechanizmy komórkowe związane z odkładaniem tłuszczu we wczesnym etapie życia, podczas gdy płód się rozwija. Nadmierne gromadzenie tłuszczu w wątrobie może prowadzić do bliznowacenia, a nawet nowotworu.

Badania zostały przeprowadzane wspólnie przez naukowców z University of Wyoming, Texas Biomedical Research Institute, Wake Forest Baptist Medical Center, Indiana University School of Medicine oraz University of Texas Health Science Center. W celu ustalenia, które geny uległy zmianie w wątrobie płodu otyłych, ciężarnych pawianów oraz w celu zidentyfikowania, które mikroRNA regulują te geny, zastosowano różne metody badawcze. Zidentyfikowano zmienione szlaki sygnalizacji komórkowej oraz przeprowadzono badania mikroskopowe w celu oznaczenia ilości zgromadzonego tłuszczu i cukru w komórkach wątroby, a także dokonano oceny ich kształtu jako wskaźnika stanu hepatocytów.

Naukowcy informują jednak, że badanie mogło mieć ograniczoną zdolność do wykazywania znaczących zmian nawet na wczesnych etapach życia potomstwa. Główną zasadą programowania metabolicznego jest to, że znaczące zmiany mogą pozostawać w stanie uśpienia, tylko po to, aby ujawnić się pod wpływem stresu lub zmian wydzielania hormonów wraz z okresem dojrzewania lub procesem starzenia się.

Naukowcy planują teraz badać w regularnych odstępach czasu potomstwo otyłych podczas ciąży pawianów pod kątem zaburzeń metabolicznych i sercowo-naczyniowych, a także czynności wątroby.

Źródło:

Sobha Puppala, Cun Li, Jeremy P. Glenn, Romil Saxena, Samer Gawrieh, Amy Quinn, Jennifer Palarczyk, Edward J. Dick, Peter W. Nathanielsz, Laura A. Cox. Primate fetal hepatic responses to maternal obesity: epigenetic signalling pathways and lipid accumulation. The Journal of Physiology, 2018;