W ostatnich latach dużo słyszy się o probiotykach i ich suplementacji. Dzięki nim możemy uszczelnić barierę jelitową, a tym samym zapobiegać nieprzyjemnym objawom, takim jak wzdęcia, bóle brzucha, zaparcia czy biegunki. Bakterie probiotycznie wpływają także pozytywnie na organizm w przypadku występowania alergii pokarmowych, pomagają w zwiększaniu wydajności układu immunologicznego, lepszemu wchłanianiu składników mineralnych i witamin. Produkują witaminy z grupy B (B1, B2, B6, B12), PP-niacynę, kwas foliowy. Ale co łączy PRObiotyk z PREbiotykiem?
Czym jest probiotyk?
Probiotyk to bakterie naturalnego mikrobiomu wywołujące korzystne efekty dla funkcjonowania organizmu człowieka, zarówno miejscowe jak i ogólnoustrojowe. Mianem „Probiotyki” możemy również określić preparaty lub produkty zawierające ściśle zdefiniowane żywe drobnoustroje o właściwościach probiotycznych w odpowiedniej ilości, wpływające na mikrobiom określonego miejsca w organizmie człowieka i dzięki temu wywierające efekty zdrowotne. Bakteriami probiotycznymi są głównie bakterie kwasu mlekowego, mogące zasiedlać różne środowiska, w tym organizm człowieka. Probiotyk może mieć w swym składzie:
• pojedyncze szczepy bakterii kwasu mlekowego (Lactobacillus spp., Streptococcus spp.),
• szczepy drożdży (Saccharomyces spp.), – kultury pleśni (Aspergillus spp.)
• bakterie kwasu mlekowego łącznie z wyselekcjonowanymi szczepami drożdżowymi
Bakterie probiotyczne możemy znaleźć w:
• Tabletkach, kapsułkach lub w saszetkach, z których należy wykonać zawiesinę
• Kiszonych warzywach (kapuście i ogórkach)
• Mlecznych przetworach fermentowanych (kefir, jogurt naturalny, maślanka)
Czym jest prebiotyk?
Prebiotyk są to nietrawione składniki żywności, selektywnie pobudzające wzrost lub aktywność jednego lub określonej liczby rodzajów bakterii w okrężnicy, korzystnie wpływających na zdrowie gospodarza. Są one pożywką dla probiotyków, stymulują ich wzrost i w przeciwieństwie do nich, nie ma w ich składzie mikroorganizmów. Prebiotyki powinny odznaczać się umiejętnością obniżania pH treści żołądkowej, odpornością na wchłanianie w górnych odcinkach przewodu pokarmowego, hydrolizę i działanie enzymów pokarmowych w układzie pokarmowym człowieka. Najważniejszym działaniem prebiotyków jest stymulacja wzrostu i namnażania pożytecznych bakterii jelitowych. Dodatkowo prebiotyki odznaczają się możliwością obniżania frakcji cholesterolu LDL we krwi, stymulowania układu immunologicznego, zwiększenia przyswajalność wapnia, łagodzenia objawów wrzodów żołądka. Zapobiegają także reakcji nowotworzenia i wspomagają leczenie nietolerancji laktozy.
Do prebiotyków możemy zaliczyć między innymi:
• Skrobię – węglowodan, polisacharyd roślinny, składający się wyłącznie z glukozy połączonych wiązaniami α-glikozydowymi, pełniący w roślinach rolę magazynu energii. Skrobia jest głównym węglowodanem w diecie człowieka. Znajdziemy ją np. w ziemniakach.
• Błonnik pokarmowy – to substancja o charakterze polisacharydowym (związki nadające ten charakter – celuloza, hemicelulozy, pektyny, gumy i śluzy) oraz niepolisacharydowym (ligniny i kutyny), nie ulega trawieniu w przewodzie pokarmowym. Znajdziemy go w owocach oraz warzywach.
• Inulina – polisacharyd znajdujący się w bulwach, kłączach oraz dolnych częściach łodyg roślin, dla których stanowi materiał zapasowy, np. por, szparagi, czosnek, cebula.
Synbiotyki
Na polskim rynku farmaceutycznym możemy również spotkać się z preparatami synbiotycznymi . Są to preparaty, które łączą w swoim składzie żywe kultury bakterii probiotycznych oraz substancje, które pozwalają na lepszy ich rozwój, czyli prebiotyki (najczęściej inulina lub oligosacharydy).
Podsumowanie
Warto wprowadzić do swojego życia probiotykoterapię nie tylko w chorobach takich jak IBS lub nietolerancje pokarmowe, ale także podczas antybiotykoterapii. Antybiotyki powodują śmierć bakterii – również tych dobrych, zaleca się zabezpieczenie podczas przyjmowania antybiotyków zapobiegając ich efektom ubocznym, czyli np. biegunkom, bólom brzucha czy wzdęciom.
Bibliografia:
1. Jach M, Łoś R, Maj M, Malm A, Probiotyki- Asprkty funkcjonalne i technologiczne, POST. MIKROBIOL., 2013, 52, 2, 161–170
2. Nowak A, Śliżewska K, Libudzisz Z, Probiotyki- Historia i mechanizmy działania, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 4 (71), 5 – 19
3. Mojka K, Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki – charakterystyka i funkcje, Problemy Higieny i Epidemiologia, 2014, 3, 541 – 549
4. Śliżewska K, Nowak A, Barczewska R, Libudzisz Z, Prebiotyki- definicja, właściwości o zastosowanie w przemyśle, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2013, 1 (86), 5 – 20
