O karmieniu piersią w Polsce – wywiad z Agatą Aleksandrowicz „Hafiją”

Dzisiaj na temat karmienia piersią w Polsce rozmawiamy z Agatą Aleksandrowicz – wiceprezes i fundatorką Fundacji Promocji Karmienia Piersią, redaktor naczelną Kwartalnika Laktacyjnego oraz autorką bloga hafija.pl i pasjonatką karmienia naturalnego.

DIETETYCY.ORG.PL: Jest Pani zagorzałą propagatorką karmienia piersią, jak ocenia Pani świadomość młodych Polek dotyczącą korzyści płynących z naturalnego karmienia niemowląt? Czy i jak długo młode matki karmią piersią swoje dzieci?

AGATA ALEKSANDROWICZ: Na szczęście coraz większa. Prawie 99% Polek deklaruje, że chce karmić piersią. Niestety już około 30-40% noworodków jest dokarmiane w szpitalu. Niestety wiedza personelu medycznego na temat karmienia piersią, wszechobecny marketing produktów zastępujących mleko kobiece i niska jakość opieki okołoporodowej w Polsce przekłada się na zatrważająco niskie statystyki karmienia piersią. Wyłącznie karmienie piersią w szóstym miesiącu życia dziecka dotyczy jedynie niecałych 5% dzieci. Jest to katastrofalna statystyka. WHO i UNICEF 1 sierpnia wydały stanowisko, w którym oświadczyły, że żaden kraj na świecie nie spełnia minimalnych wymogów wsparcia dla karmienia piersią. W Polsce niestety łatwiej o informację o karmieniu sztucznym lub o reklamę mleka modyfikowanego niż o rzetelną wiedzę o karmieniu piersią. Jesteśmy pokoleniem, które nie było karmione piersią, więc nie możemy pozyskiwać wiedzy od naszych mam czy teściowych. Jednocześnie prowadzimy taki tryb życia, że jesteśmy od naszej rodziny oderwani. Czasem dzielą nas setki kilometrów od mam czy babć. W związku z tym możemy liczyć głównie na wsparcie z Internetu, albo na przekaz komercyjny, którego nie można nazywać edukacyjnym. Ponadto wyspecjalizowana opieka laktacyjna jest nierefundowana a liczba wykwalifikowanych Konsultantów niewystarczająca. Matki są pozostawiane same sobie z karmieniem piersią, a jak podkreśla UNICEF i WHO – karmienie piersią to nie jest zadanie dla jednej kobiety – to odpowiedzialność nas wszystkich.

DIETETYCY.ORG.PL: Wśród starszego pokolenia pokutuje wiele mitów dotyczących karmienia piersią – od stwierdzeń, że dziecko się nie najada, tego że matka ma za chudy pokarm czy nie powinno się karmić piersią, bo dziecko się przyzwyczai i wyrośnie na maminsynka. W jaki sposób edukować nasze mamy i babcie, by zauważyły korzyści płynące z naturalnego karmienia dzieci?

AGATA ALEKSANDROWICZ: Trzeba zaznaczyć, że mity i błędne rady nie wynikają z tego, że nasze mamy czy teściowe chcą nam zrobić na złość. Mają one w pamięci sposób w jaki opiekowały się swoimi dziećmi i ten sposób uważają za właściwy. Ponieważ nie ma edukacji dla kobiet, to co dopiero dla babć czy teściowych. Najwłaściwsza jest rozmowa i wyjaśnienie lub pokazanie porównania dla zaleceń ówczesnych i współczesnych. Sama takie zestawienie do wydrukowania opublikowałam na swoim blogu. Jeżeli jednak wiedza nie pomaga to warto wyznaczyć bezpieczne dla siebie i rodziny granice oraz zaznaczyć, że osobą decyzyjną w kwestii m.in. żywienia są rodzice.

DIETETYCY.ORG.PL: Fora internetowe kipią od najdziwniejszych zabobonów dotyczących diety matki karmiącej – informacje o zakazach i nakazach są często sprzeczne, powodują dezorientację u wielu mam. Jakie są obecne zalecenia co do diety w czasie karmienia piersią?

AGATA ALEKSANDROWICZ: Przede wszystkim trzeba starać się przestrzegać wszystkich zasad jakie są obowiązujące dla wszystkich zdrowych ludzi. Dbać o to żeby na naszych talerzach było dużo świeżych, lokalnych i sezonowych produktów. Nie ma żadnej specjalnej diety matki karmiącej. Należy pamiętać, żeby bezpodstawnie nie przechodzić na restrykcyjne diety, czy eliminować jakiś składników zdrowej diety „na wszelki wypadek”. Każda dieta eliminacyjna, jeżeli zajdzie taka potrzeba, musi odbywać się pod kontrolą dietetyka po właściwych studiach i odpowiednim przeszkoleniu dotyczącym okresu laktacji. Nie ma natomiast podstaw do tego, żeby tak jak w przypadku każdego zdrowego człowieka, nie pozwalać sobie na spożywanie słodyczy, pizzy czy nawet alkoholu. Przeświadczenia o tym, że fasolka czy kapusta powoduje kolki, że mleko po zjedzeniu pizzy będzie ubogie czy wręcz szkodliwe, albo że ostre przyprawy zaszkodzą dziecku to mity, które niestety nadal krążą w społeczeństwie. Naszym zadaniem – jako Fundacji jest wspieranie kobiet w karmieniu piersią i edukowanie, tak żeby nie nabierały się na te bezpodstawne zalecenia.

DIETETYCY.ORG.PL: Jakie nowości naukowe dotyczące karmienia piersią, o których powinien dowiedzieć się każdy dietetyk pojawiły się w ostatnim czasie?

AGATA ALEKSANDROWICZ: Niedawno ukazało się bardzo ciekawe badania dotyczące mikrobioty układu pokarmowego dziecka. Oprócz tego, że mleko matki zasiedla układ pokarmowy dziecka to dodatkowo bakterie ze skóry piersi matki także kolonizują organizm malucha. Z tego punktu widzenia bardzo istotne jest karmienie malucha prosto z piersi, gdyż zapewnia to najbardziej optymalne kolonizowanie jego układu pokarmowego. Te bakterie, wspierają dojrzewanie tegoż układu i są ogromnie istotne dla przyszłego zdrowia malucha. (Pia S. Pannaraj, Fan Li, Chiara Cerini, Jeffrey M. Bender, Shangxin Yang, Adrienne Rollie, Helty Adisetiyo, Sara Zabih, Pamela J. Lincez, Kyle Bittinger, Aubrey Bailey, Frederic D. Bushman, John W. Sleasman, Grace M. Aldrovandi. Association Between Breast Milk Bacterial Communities and Establishment and Development of the Infant Gut Microbiome. JAMA Pediatrics, 2017; DOI: 10.1001/jamapediatrics.2017.0378). Myślę, że bardzo istotna jest też wiedza na temat funkcji komórek macierzystych, które w większości budują układ pokarmowy dziecka, ale mogą także wspierać budowę innych organów dziecka np. mózgu, trzustki czy wątroby. Warto też zapoznać się z wiedzą o unikalnej kompozycji oligosacharydów w mleku matki, która zapewnia mikrobiocie dziecka najbardziej optymalne odżywienie. Więcej informacji i linków do źródeł można znaleźć na stronie naszej kampanii www.mleko.fpkp.pl

DIETETYCY.ORG.PL: Właśnie trwa Światowy Tydzień Promocji Karmienia Piersią, proszę powiedzieć jak obchodzimy go w Polsce?

AGATA ALEKSANDROWICZ:  Chciałabym powiedzieć,  że wcale, ale nie byłaby to do końca prawda. W Polsce tydzień Promocji Karmienia Piersią został kiedyś odgórnie przeniesiony na przełom maja i czerwca, co niestety skutkuje tym, że kiedy cały świat obchodzi Tydzień Karmienia Piersią, to w Polsce o karmieniu piersią mówią głównie korporacje, producenci mieszanek i butelek. Nie jest to w mojej opinii zdrowa sytuacja. Uważam, że w tym czasie w Polsce powinny być realizowane ważne inicjatywy rządowe i pozarządowe pozbawione wpływów podmiotów łamiących Międzynarodowy Kodeks Marketingu Produktów Zastępujących Mleko Kobiece Światowej Organizacji Zdrowia. W tym roku nasza Fundacja realizuje pilotażową akcję emisji spotów edukacyjnych, upowszechniających wiedzę na temat karmienia piersią. Spoty od 1 do 7 sierpnia emitowane są na najważniejszych stacjach I linii warszawskiego metra. Będziemy co roku obchodziły tydzień Karmienia Piersią z całym światem. Wierzymy, że jest to nasz, jako organizacji pozarządowej, która w pełni honoruje kodeks Światowej Organizacji Zdrowia, obowiązek.