Soki owocowo-warzywne dla zdrowia i nie tylko

Dietetycy wedle zaleceń WHO – Światowej Organizacji Zdrowia zalecają nam spożywanie każdego dnia 5 porcji warzyw i owoców, co przekłada się na ilość co najmniej 400 gram. Z tego trzy porcje winny stanowić warzywa, zaś dwie – owoce. Możliwości preparacji zarówno warzyw, jak i owoców jest wiele. Coraz częściej stawiamy na soki, ponieważ już jedna szklanka takiego napoju, czyli około 200ml jest w stanie zagospodarować odpowiednio jedną, z zalecanych porcji. Soki są nie tylko smaczne, ale przede wszystkim niosą ze sobą szereg wartości odżywczych oraz cennych składników, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego.

Soki z kartonu i ich skład

Niekiedy pojawia się wątpliwość czy kupne soki w kartonach również mogą stanowić tę zalecaną porcję warzyw i owoców. Warto wiedzieć o tym, że przepisy stosowane w Unii Europejskiej w tym względzie szczegółowo definiują sok i to, co może w nim zagościć. Kupne soki owocowo-warzywne, te w kartonach, jak i butelkach z powodzeniem mogą zastąpić zalecaną porcję warzyw i owoców, gdyż niezależnie od długości terminu przydatności do spożycia, sok wciąż stanowi produkt spożywczy uzyskany ze świeżych, chłodzonych bądź mrożonych warzyw czy też owoców. Wedle przepisów do soków nie mogą być dodawane konserwanty, sztuczne barwniki ani też sztuczne aromaty. Nadto w sokach pomidorowych oraz sokach w 100% sporządzonych z owoców nie może się znaleźć żaden dodatek w postaci cukru.

Mylne jest wrażenie, iż kupne soki są mniej wartościowe. Błędne założenia wynikają z faktu, iż na sklepowych półkach goszczą nie tylko soki, ale i napoje oraz nektary, które najczęściej obfitują w substancje i dodatki niedopuszczone do stosowania w sokach. Jeśli do ręki weźmiemy produkt opatrzony słowem „sok”, a chociażby „nektar” i przeczytamy skład zawarty na etykiecie, dostrzeżemy znaczące różnice.

Soki z kartonu oferują mniej wartości odżywczych – mit?

Powszechnie uważa się, że soki oferowane w kartonach lub butelkach, mające dłuższy termin przydatności do spożycia oferują mniej wartości odżywczych niż te jednodniowe bądź świeżo wyciskane. Współcześnie stosowany proces pasteryzacji, którym poddawane są soki o dłuższym terminie przydatności do spożycia, ma jednak na celu zapewnić mikrobiologiczne bezpieczeństwo produktu. Niszczy drobnoustroje, które w dłuższym czasie doprowadziłyby do naturalnego procesu psucia, ale nie wpływa znacząco na obniżenie wartości odżywczych.

Uwagę zwraca się również na warunki przechowywania oraz przygotowywania soków. Soki tłoczone, świeże muszą mieć zapewnioną ciągłość przechowywania w warunkach chłodniczych. Należy je wypić w dniu zakupu, po osiągnięciu temperatury pokojowej, inaczej nie tylko tracą swoje wartości, ale i dochodzi do szybkiego psucia się, co przynosi zupełnie inny efekt w stosunku do oczekiwanego przez nasz organizm.

Podobnie rzecz się ma w przypadku świeżych soków oferowanych w punktach handlowych i restauracjach. Zanieczyszczone wyciskarki oraz nieodpowiednie warunki przechowywania i preparacji decydują o pogorszeniu walorów organoleptycznych, jak i szybko namnażającymi się drobnoustrojami.

Podsumowując, wartości odżywcze soku i sens jego spożywania zależny jest od warunków przechowywania, przygotowywania, jak i zastosowanych składników, a także jakości owoców i warzyw.

Odchudzanie z pomocą soków

Wiele osób sięga po soki owocowo-warzywne, będąc na etapie redukcji swojej masy ciała. Nierzadko spotykamy się z opinią, iż nie należy pijać jakiegokolwiek rodzaju soków, ponieważ owe zawierają cukry. Faktem jest jednak, że dobre jakościowo soki, smoothie i koktajle, te przygotowane jedynie z warzyw i owoców, bez żadnych dodatków zawierają tylko i wyłącznie naturalnie występujące cukry. Te same, które przyswaja nasz organizm wraz ze spożywaniem owoców w ich naturalnej, nieprzetworzonej postaci.

Rola, jaką spełniają soki owocowe i warzywne

Soki przygotowane zarówno z warzyw, jak i owoców wykazują właściwości odżywcze, dietetyczne, jak i lecznicze. Wszystko zależne jest od składników, jakie zagoszczą w danym soku, bowiem poszczególne warzywa i owoce cechuje inna zawartość konkretnych składników. Ogólnie jednak można powiedzieć, iż soki pełnią rolę:

• odżywczą – ze względu na wysoką zawartość witamin, minerałów, makro i mikroelementów, między innymi dostarczają dużych dawek energii. Polecane są zatem małym dzieciom, osobom starszym. Pacjentom mającym problemy z układem pokarmowym, osobom starszym, które wykazują problemy z żuciem,
• w efektywniejszym trawieniu tłuszczów, białek i węglowodanów,
• zwiększają aktywność enzymów,
• poprawiają metabolizm,
• wspomagają neutralizację toksyn,
• wykazują działanie antybakteryjne, ze względu na zawartość olejków lotnych,
• zwiększają odporność organizmu,
• dbają o zachowanie prawidłowej równowagi kwasowo-zasadowej krwi,
• redukują poranne mdłości.

Co warto wiedzieć o sokach

W sokach znajdujemy nie tylko witaminy i minerały, ale również cukry oraz kwasy organiczne. Nadto mają swoją wartość kaloryczną, stąd przesada w drugą stronę nie jest wskazaną. Przykładowo 200ml soku pomarańczowego dostarcza 88kcal, podczas gdy ta sama ilość soku winogronowego zawiera już 140kcal. Litr soku wypity w ciągu całego dnia dostarcza tyle kalorii, co jeden pełny posiłek, wystarczy więc postawić na szklankę soku dziennie.

Wraz z sokami dostarczamy do organizmu błonnik, który pobudza pracę jelit, zaś pektyny przyspieszają pracę gruczołów trawiennych. Najwyższej jakości soki, o największej liczbie wartości odżywczych, uzyskujemy ze świeżych i dojrzałych owoców, jagód oraz warzyw.

Soki owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne polecane są również świeżo upieczonym mamom, których organizm wykazuje wyższe zapotrzebowanie na witaminy oraz składniki mineralne. Wynika to z faktu, iż muszą być dostarczane codziennie dziecku, wraz z mlekiem matki. Nadto soki w diecie młodej matki są łatwo przyswajalne.

Witaminy i minerały zawarte w sokach

W zależności od tego, w jaki sok zainwestujemy, możemy liczyć na odmienne korzyści oraz inną zawartość poszczególnych składników. Co znajdziemy zatem w sokach:

• sok z żurawiny zawiera mnóstwo witaminy C, która wpływa na układ odpornościowy, a także odpowiada za obniżenie ryzyka zakażenia dróg moczowych,
• sok z jabłek obfituje w fitoskładniki, które mają duże znaczenie w profilaktyce chorób serca. W jabłkach znajdujemy błonnik przyczyniający się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Występująca w jabłkach pektyna jabłkowa wykazuje zdolność do wychwytu toksycznych substancji,
• sok z jarmużu to właściwości antynowotworowe wynikające z wysokiej zawartości silnego przeciwutleniacza, sulforafanu. Znajdziemy tu również karotenoidy oraz witaminę K,
• sok z topinamburu poprawia przemianę materii, a także pomaga utrzymać prawidłową mikroflorę jelit. Wzmacnia układ odpornościowy. Nadto sprawdza się w stanach przewlekłego zmęczenia. W bulwach topinamburu znajdujemy potas, żelazo oraz tiaminę. Zamiast skrobi inulinę, stąd z powodzeniem taki napój nada się do cukrzyków,
• sok z selera naciowego zaoferuje nam bogactwo soli mineralnych oraz witamin A, z grupy B, C i PP. Poprawia metabolizm, wzmaga apetyt, wzmacnia odporność. Seler naciowy odpowiada za regulację pracy nerek i wątroby. Obniża ciśnienie krwi i opóźnia procesy starzenia się,
• sok z buraków z kolei wpływa na obniżenie ciśnienia krwi.

To tylko niewielka część korzyści, na jakie możemy liczyć spożywając każdego dnia szklankę wybranego soku. Czy to owocowego, czy też warzywnego. Co więcej, w tej formie możemy niejako przemycić owoce oraz warzywa, których nie lubimy w ich naturalnej postaci. Korzyści zatem z picia soków, koktajli oraz naturalnych smoothie jest naprawdę wiele.

Więcej informacji nt. zdrowego odżywiania znajdziecie na blogu FitDay (producenta naturalnie tłoczonych soków owocowo-warzywnych).