Każdy, kto choć w najmniejszym stopniu interesuje się nowinkami dietetycznymi, słyszał o stewii. Jest to naturalny słodzik, wytwarzany z rośliny Stevia rebaudiana. Jest on 300 razy bardziej słodki od sacharozy, nie dostarcza kcal i nie jest toksyczny dla organizmu człowieka. Z powodzeniem można go wykorzystywać w różnego rodzaju produktach spożywczych (nabiał, lody, dżemy, wyroby ciastkarskie), również w tych wymagających pasteryzacji czy sterylizacji, gdyż stewia jest odporna na wysoką temperaturę. Słodzik ten największą popularnością cieszy się w Ameryce Środkowej, Korei, Paragwaju, Brazylii, Tajlandii oraz w Chinach.
Naturalny słodzik ze stewii – nie tylko dla cukrzyków
Warto jednak spojrzeć szerzej na tę niepozorną roślinę. Ekstrakt stewii posiada znacznie więcej zalet, poza tą słodzącą. Pierwsza właściwość terapeutyczna stewii w szczególności może zainteresować cukrzyków – stewia z powodzeniem obniża poziom glukozy we krwi oraz wpływa na obniżenie poziomu glukagonu (antagonisty insuliny). Wykazano wpływ różnych ekstraktów stewii na poziom glukozy we krwi na czczo u szczurów z cukrzycą indukowaną, w porównaniu z grupą kontrolną oraz działaniem metforminy (leku powszechnie stosowanego przy cukrzycy typu 2). Poziom glukozy we krwi był mierzony po 2, 6, 16 oraz 24 godzinach po podaniu roztworu stewii lub metforminy. W przypadku metforminy, spadek poziomu glukozy we krwi szczurów nastąpił odpowiednio o: 72 %, 52 %, 34 % oraz 24 %, w porównaniu do stanu wyjściowego. W przypadku roztworu eterowego stewii poziom glukozy zmniejszył się o 80%, 55%, 44% i 31%. Uzyskane wyniki wskazują na znaczący potencjał terapeutyczny stewii, która w bardzo zbliżony sposób obniża poziomu glukozy we krwi, podobnie jak powszechnie znany lek dla cukrzyków – metformina.
Pogromca nadciśnienia
Oprócz obniżania poziomu glukozy we krwi, stewia jest równie skuteczna w obniżaniu ciśnienia tętniczego. Badanie wykonane na 106 osobach z nadciśnieniem, przyjmujących stewiozyd (jeden z glikozydów, wchodzących w skład stewii) w ilości 750 mg/dobę lub placebo, dowiodły, że osoby, które przyjmowały stewiozyd , wykazywały istotnie większy spadek ciśnienia skurczowego i rozkurczowego. Bardzo zbliżone rezultaty otrzymano w 2-letnim badaniu osób ze średnim nadciśnieniem. Należy jednak podkreślić, że znaczące działanie stewiozydu można było zaobserwować tylko u ludzi z nadciśnieniem. Nie wpływa on na zmiany ciśnienia krwi u zdrowego człowieka. Można zatem wnioskować, iż stewiozyd może stanowić element terapii suplementacyjnej.
Precz z próchnicą
Stewia może być również wykorzystana do walki z próchnicą. Cukier i inne węglowodany proste powodują namnażanie się tych bakterii w płytce nazębnej, które rozkładając cukry produkują kwas uszkadzający szkliwo. Z uwagi na takie działanie stewia bywa także składnikiem pasty do zębów.
Dodatkowo…
Poza wskazanymi wyżej właściwościami stewia działa przeciwzapalnie, przeciwbiegunkowo oraz może wykazywać działanie przeciwnowotworowe, gdyż polifenole zawarte w stewii blokują inicjację oraz promocję komórek nowotworowych. Poza tym jest dobrym źródłem kwasu foliowego i witaminy C oraz nie zawiera fenyloalaniny – ważna informacja dla osób chorujących na fenyloketonurię. Warto również podkreślić, że stewia jest bezpieczna dla każdego, w tym dla dzieci i osób starszych. Jest łatwo dostępna i jej cena nie obciąży naszego portfela.
Biorąc pod uwagę wszystkie wymienione zalety koncentratu ze Stevia rebaudiana oraz właściwie brak wad (poza lekko lukrecjowym posmakiem), warto rozważyć zmianę dotychczasowego środka słodzącego. Na pewno nie zaszkodzi, a jedynie może korzystnie wpłynąć na nasze zdrowie.
Literatura:
- Goyal S.K., Samsher, Goyal R.K.(2010): Stevia (Stevia rebaudiana) a biosweetener: a review. International Journal of Food Sciences and 61 (1), 1-10.
- Jaroslav P, Barbora H, Tuulia H (2006): Characterization of Stevia rebaudiana by comprehensive two-dimensional liquid chromatography time-of-flight mass spectrometry. Journal of Chromatography A. 1150:85-92.
- Yadavand SK., Guleria P. (2012): Steviol glycosides from stevia: biosynthesis pathway review and their application in foods and medicine. Critical Reviews in Food Science and Nutrition. 52, 11: 988–998.
- Hossain MS., Alam MB., Asadujjamann M., Islam 1 MM., Rahman MA., Islam 3 MA., Islam 4 A.(2011): Antihyperglicemic and antihyperlipidemic effects of different fractions of Stenia rebaudiana leaves In alloxan induced diabetic rats. International journal of pharmaceutical sciences and research. 2(7): 1722-1729
- Bugaj B., Leszczyńska T., Pysz M., Kopeć A., Pacholarz J., Pysz-Izdebska I.(2013): Charakterystyka i prozdrowotne właściwości Stevia Rebaudiana Bertoni. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość. 3 (88), 27 – 38. 9
