Czy stewia może być szkodliwa? Potencjalne skutki uboczne

Stewia (Stevia) przebojem zdobyła rynek dietetyczny – w tym także rynek polski. Stało się to błyskawicznie jak tylko Unia Europejska dopuściła ją do szerokiego obrotu. Przez wieki była stosowana w Ameryce jako naturalny słodzik wśród tamtejszych plemion. Czym jest stewia, czemu zawdzięcza swoje właściwości – czy ma efekty uboczne stosowania, jaka jest jej cena, jak wygląda uprawa – o tym wszystkim w poniższym artykule.

Słodycz z natury. Stewia

Stewia nie jest jedną rośliną lecz całym rodzajem ponad 200 odmian ziół i krzewów o tej nazwie z rodziny astrowatych. Pochodzi z regionu tropikalnego Ameryki i jest chętnie uprawiana dla swoich słodkich liści. Nazwę jej nadano ku pamięci XVI-wiecznego botanika Steviusa (P.J. Esteve). W większym stężeniu stewia może mieć posmak podobny do lukrecji.

Ze względu na to, że słabiej niż cukier wpływa na skoki glukozy we krwi jest zalecana dla osób, które muszą uważać na dostarczane do organizmu węglowodany. Najważniejsza jej właściwość to bardzo wysoka słodkość i bardzo niska kaloryczność. Nie jest również tak szkodliwa jak cukier dla zębów. Na rynku często spotkać można również ekstrakt o nazwie Rebiana A (Reb A).

Efekty uboczne i zagrożenia

Nie we wszystkich krajach stevia została dopuszczona do pełnego obrotu – w krajach Unii Europejskiej została przyjęta w 2011. Szczególnie dużą popularność zdobyła w Japonii. Bardzo poważne kontrowersje budzi do tej pory między innymi w Stanach Zjednoczonych gdzie U.S. Food and Drug Administration dopiero niedawno dopuścił jej ekstrakt Rebiana A do sprzedaży w charakterze suplementu dietetycznego.  Tym samym nie może występować tam w obrocie jako zwyczajny słodzik – nie może być też w ten sposób promowana. Jeszcze na początku lat 90. istniał zakaz jej importu do USA ze względu na brak dowodów o jej braku szkodliwości.

Całe to zamieszanie wynika z rezultatów badań na zwierzętach jeszcze z lat 60. i 80., które wskazały na potencjalny szkodliwy wpływ stewii na płodność i możliwe mutacje genetyczne. Obecnie reb A został dopuszczony jako suplement – jednak FDA wciąż nie dopuszcza jako bezpiecznych innych ekstraktów ze stewii bądź samych jej liści. Oczywiście podnoszą się w środowisku również głosy o tym, że samo Reb A dostał akceptację FDA trochę na wyrost. W różnych miejscach świata przeprowadzano szereg innych badań, które wskazywały (również na zwierzętach) brak negatywnego wpływu samej stewii na zdrowie. Tak kontrowersje trwają do dnia dzisiejszego.

Obecnie większość organizacji uznaje, że produkty ze stewii są bezpieczne. Stosowanie surowych liści ze stewii nie ma jednak wystarczającej ilości dowodów na temat jego bezpieczeństwa.

Uprawa stewii?

Wbrew pozorom ta typowo tropikalna roślina  może być uprawiana również w  warunkach chłodniejszego klimatu – dostępne na rynku są jej sadzonki jak i nasiona – najczęstszej odmiany stevia rebaudiana. Oczywiście łatwiej jest wyhodować ją z tych pierwszych.

Stewia na rynku

W ostatnich miesiącach rynek polski został zalany stewią w najróżniejszych formach – ziołowych, płynach, proszkach, tabletkach. Ceny są zróżnicowane i zaczynają się już od kilku złotych.

Rozważając kupno oraz użytkowanie stewii należy mieć na uwadze  przede wszystkim, że pomimo wielu badań z których wiele potwierdzało jej brak szkodliwości – nie wszystkie liczące się instytucje traktują ją jako bezpieczny środek szczególnie w formie surowej.

Jest to na szerokim rynku wciąż swego rodzaju nowinka i zawsze przed skorzystaniem z niej warto zasięgnąć opinii swojego lekarza bądź dietetyka.