Cykl „Moja Poradnia” prezentuje sylwetki osób z branży – ich spojrzenie na zdrowe odżywianie, zawód dietetyka. Osoby chętne do wzięcia w nim udziału w roli bohaterów – zapraszamy do kontaktu z redakcja@dietetycy.org.pl. Dzisiaj bohaterem jest Alicja Żółtowska.
Alicja Żółtowska
Alicja Żółtowska, towaroznawca i specjalista ds. kontroli jakości i zarządzania jakością w gospodarce żywnościowej, audytor i koordynator systemów jakości i bezpieczeństwa żywności (HACCP, ISO 22000, IFS, BRC), biegły znawca prawa żywnościowego, autor projektu Uświadomieni.pl
DIETETYCY.ORG.PL: Pani Alicjo, proszę powiedzieć kim Pani jest z zawodu i w jaki sposób Pani działalność łączy się z dietetyką?
ALICJA ŻÓŁTOWSKA: Traktuję dietetykę jako szeroko pojętą naukę o żywieniu człowieka. Od zawsze była moją pasją i chociaż posiadam kwalifikacje do wykonywania zawodu dietetyka – nie wybrałam tej drogi zawodowej. Od ponad 11 lat prowadzę własną działalność gospodarczą, współpracuję z producentami żywności, koordynuję wdrożenia systemów jakości i bezpieczeństwa żywności oraz audytuję te systemy, pomagam interpretować i dostosowywać zakłady do wymagań prawa żywnościowego. Moja wiedza dietetyczna i zawodowa pozwoliła mi przeanalizować wszystkie aspekty związane z informacjami nt. produktów spożywczych i powstał projekt Uświadomieni.pl. Aktualna wiedza nt. produktów jest bardzo szeroka, a do tego dynamicznie się zmienia. Myślę, że nadszedł wreszcie czas na zaktualizowanie i rozszerzenie wiedzy dietetycznej o produkty rynkowe. Jest ona tak samo ważna jak wiedza naukowa, bo dotyczy konkretnych produktów, które każdy może kupić w sklepie.
DIETETYCY.ORG.PL: Prowadzi Pani bardzo szeroko zakrojoną akcję skierowaną do specjalistów z dziedziny żywienia człowieka. Proszę powiedzieć, czego konkretnie dotyczy?
ALICJA ŻÓŁTOWSKA: Uświadomieni.pl to projekt niesłychanie innowacyjny i specjalistyczny. Zbieramy i katalogujemy informacje o wartości odżywczej produktów spożywczych, które są dostępne na rynku polskim. Aby zrozumieć, po co to robimy, warto uświadomić sobie, że każdy produkt rynkowy ma swój indywidualny skład, technologię i wartość odżywczą, a wszystkie informacje dotyczące wartości odżywczej, które są umieszczone na etykiecie, są realnymi danymi realnego produktu. Jesteśmy pionierami na rynku. Nikt wcześniej nie podjął się tego zadania, być może dlatego, że rynek spożywczy jest ogromny i trudny do uporządkowania. Dzięki wiedzy towaroznawczej znaleźliśmy na to sposób, a dzięki wiedzy z zakresu prawa żywnościowego udało nam się wyselekcjonować z rynku produkty, o których wiadomo najwięcej i skatalogować je w sposób czytelny dla użytkownika.
DIETETYCY.ORG.PL: Opracowaliście Państwo bardzo szczegółowy raport roczny – jakie informacje udało się zebrać i do jakich celów można je wykorzystać?
ALICJA ŻÓŁTOWSKA: Na naszej stronie uswiadomieni.pl jest dostępny pierwszy numer rocznika Tabele wartości odżywczej produktów dostępnych na rynku polskim – żywność funkcjonalna. Wybraliśmy formę rocznika, ponieważ znamy cykl życia produktu – produkty popularne dziś za rok mogą być już nieosiągalne. Chcemy gwarantować naszym odbiorcom aktualizację danych raz w roku.
Ale wróćmy do samej publikacji: przede wszystkim podczas pracy nad rocznikiem w pierwszej kolejności braliśmy pod uwagę jej funkcjonalność i zmaksymalizowanie czytelności danych. Nie sposób jest tu wymienić cały zakres publikacji, dlatego wszystkich zainteresowanych zapraszam na stronę projektu. W skrócie mogę tylko powiedzieć, że przeanalizowaliśmy ponad 900 produktów spożywczych. Produkty zostały skatalogowane wg oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych (np. źródło białka, wysoka zawartość błonnika, bez dodatku cukru), stąd użytkownik nie musi szukać interesujących go informacji w kilku miejscach. W praktyce oznacza to, że jeśli ktoś np. szuka informacji nt. zawartości Omega-3 w olejach – znajdzie je w jednym rozdziale publikacji.
Wszystkie zebrane dane zostały umieszczone w tabelach, a zawartość tabel obejmuje wszystkie informacje o wartości odżywczej konkretnych produktów zgodnie z prawem żywnościowym. A zatem: wartość energetyczna (kJ i kcal), zawartość tłuszczu (ogółem, tłuszczów nasyconych, jednonienasyconych, wielonienasyconych), zawartość węglowodanów (ogółem, cukrów, skrobi, alkoholi wielowodorotlenowych), zawartość błonnika, białka, soli, zawartość poszczególnych witamin i składników mineralnych oraz przeliczone współczynniki WW i WBT dla wszystkich produktów.
Chcielibyśmy, aby każdy dietetyk wykorzystywał te tabele w swojej codziennej pracy. Na pewno dzięki naszej publikacji wiele osób inaczej spojrzy na produkty rynkowe i ich etykiety. Pamiętajmy, że celem publikacji jest katalogowanie. My nie promujemy i nie wskazujemy dobrych lub złych produktów, my chcemy informować i ułatwiać świadomy wybór.
Bez wątpienia atutem publikacji jest jej układ – uporządkowaliśmy/zebraliśmy w niej informacje o wartości odżywczej produktów spożywczych wedle wszystkich oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, które można znaleźć na etykietach produktów. Są to dane niezwykle przydatne, bo dla każdego oświadczenia żywieniowego podajemy jego treść, warunki stosowania oraz oświadczenia towarzyszące. Każdy użytkownik po analizie oświadczeń sam się przekona, że naprawdę każdy produkt spożywczy, który jest oznakowany oświadczeniem żywieniowym i zdrowotnym, może pełnić określoną funkcję w diecie. Dlatego w tytule rocznika pojawia się wyrażenie „żywność funkcjonalna”.
DIETETYCY.ORG.PL: Jakie są Państwa plany na przyszłość i w jaki sposób społeczność dietetyków może włączyć się w te działania?
ALICJA ŻÓŁTOWSKA: Dietetycy mogą przede wszystkim edukować swoich pacjentów i takie wykorzystanie naszej publikacji bardzo nas ucieszy. Jednak na pewno trzeba właściwie zapoznać się z tym tematem, bo umiejętność właściwego czytania etykiet wymaga wiedzy i praktyki. Wkrótce na naszej stronie udostępnimy do pobrania broszury nt. znakowania żywności, które są prawdziwym kompendium wiedzy dla osób zainteresowanych tematyką żywienia człowieka.
DIETETYCY.ORG.PL: Chciałabym również zapytać o przełożenie Państwa działań na korzyści dla konsumenta końcowego – w jaki sposób docieracie Państwo do tych osób? Czy ludzie bez wykształcenia kierunkowego będą w stanie na podstawie Państwa opracowań zmienić postrzeganie żywnościowej oferty sklepowej?
ALICJA ŻÓŁTOWSKA: Na dzień dzisiejszy nasze działania nie są bezpośrednio skierowane do konsumenta końcowego. Mamy jednak w planach realizację programu edukacyjnego z zakresu świadomego odżywiania i świadomych zakupów. Przed nami jednak jeszcze dużo pracy, a przede wszystkim rekrutacja dietetyków chętnych do współpracy przy projekcie. Proszę śledzić stronę uswiadomieni.pl Tam wkrótce zamieścimy więcej informacji.
Dziękujemy serdecznie Pani Alicji za udzielenie wywiadu.
