Cukrzyca typu 2 jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób metabolicznych i cywilizacyjnych. Jednym z czynników ryzyka tej choroby jest niewłaściwie zbilansowana dieta, która odgrywa dużą rolę w jej profilaktyce i leczeniu. Dowiedz się, jak powinna wyglądać zbilansowana dieta w cukrzycy typu 2, aby zapewnić optymalne stężenie glukozy we krwi, utrzymać prawidłową masę ciała oraz zminimalizować ryzyko powikłań.
Znaczenie diety w cukrzycy typu 2
Cukrzyca typu 2 jest chorobą, która może zależeć od stylu życia, w tym nawyków żywieniowych. Dieta charakteryzująca się nadmiernym spożyciem węglowodanów prostych, tłuszczów nasyconych oraz niewystarczającą ilością błonnika przyczynia się do rozwoju otyłości, insulinooporności, w konsekwencji również cukrzycy. Z tego względu wdrożenie prawidłowego sposobu odżywiania stanowi bardzo ważny element leczenia.
Zbilansowana dieta w cukrzycy typu 2 ma ogromne znaczenie dla:
- utrzymania prawidłowego stężenia glukozy we krwi;
- utrzymania prawidłowej masy ciała;
- poprawy wrażliwości na insulinę;
- zapobiegania lub opóźnienia rozwoju powikłań cukrzycowych, takich jak retinopatia, nefropatia czy neuropatia.
Podstawowe zasady diety w cukrzycy typu 2
Dieta w cukrzycy typu 2 opiera się na kilku założeniach.
1. Regularność posiłków. Należy spożywać posiłki o stałych porach dnia, najlepiej co 3-4 godziny. Pozwoli to uniknąć gwałtownych wahań stężenia glukozy we krwi.
2. Kontrola węglowodanów. W diecie należy ograniczyć spożycie węglowodanów prostych na rzecz węglowodanów złożonych. Sięganie po produkty o niskim indeksie glikemicznym pomaga w stabilizacji poziomu cukru*.
3. Odpowiednia podaż białka. Białko powinno stanowić około 15-20% całkowitej wartości energetycznej diety. W tym celu najlepiej sięgać po chude mięso, ryby, jaja, nabiał oraz rośliny strączkowe.
4. Ograniczenie tłuszczów nasyconych. Należy ograniczyć spożycie tłuszczów nasyconych pochodzenia zwierzęcego (masła, smalcu, tłustego mięsa) na rzecz tłuszczów nienasyconych (oliwy, oleju rzepakowego, orzechów, awokado).
5. Zwiększenie podaży błonnika. Dieta dla osób z cukrzycą powinna obfitować w produkty bogate w błonnik pokarmowy, takie jak warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe. Zalecane dzienne spożycie to 25-40 g błonnika.
6. Odpowiednia podaż płynów. Istotne jest dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu. Najlepszym wyborem są: woda, niesłodzona herbata, soki warzywne.
Więcej informacji na temat cukrzycy i diety dla osób z cukrzycą znajdziesz m.in. na stronie: https://www.dann.edu.pl/materia_y-dla-pacjenta.html.
Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie dla osób z cukrzycą
Warto zwrócić uwagę na spożywane produkty, zwłaszcza w diecie dla osób z cukrzycą.
Produkty zalecane:
- pełnoziarniste produkty zbożowe (chleb razowy, kasza, makaron pełnoziarnisty);
- warzywa (świeże, mrożone, gotowane);
- owoce (jagody, cytrusy, jabłka, gruszki);
- chude mięso (kurczak, indyk, ryby);
- jaja;
- niskotłuszczowe produkty mleczne (jogurt naturalny, kefir);
- orzechy, nasiona, pestki;
- oleje roślinne (oliwa, olej rzepakowy).
Produkty przeciwwskazane:
- słodycze (cukierki, czekolada, ciasta);
- słodkie napoje (soki owocowe, słodzone napoje gazowane);
- tłuste mięsa i wędliny;
- pełnotłuste produkty mleczne (masło, śmietana, sery tłuste);
- potrawy smażone.
Rola suplementacji w diecie dla osób z cukrzycą
Chociaż zbilansowana dieta powinna dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych, w niektórych przypadkach może okazać się pomocna suplementacja. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) osoby zmagające się z cukrzycą powinny przyjmować witaminę D3 w dawce dostosowanej do wieku lub poziomu tej substancji we krwi. Kobiety ciężarne nie powinny zapominać również o suplementacji kwasu foliowego. Zgodnie z wytycznymi PTD nie zaleca się suplementacji innych witamin i mikroelementów, chyba że stwierdzono ich niedobór w organizmie.
Przed wprowadzeniem suplementacji należy skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, aby dobrać odpowiednie preparaty i dawki.
Zbilansowana dieta stanowi niezbędny element terapii cukrzycy typu 2. Opierając się na regularnym spożywaniu posiłków, ograniczeniu węglowodanów prostych, odpowiedniej podaży białka i zdrowych tłuszczów, a także na zwiększeniu spożycia błonnika, można skutecznie kontrolować glikemię, normalizować masę ciała oraz zapobiegać rozwojowi powikłań. Równie istotna jest systematyczna aktywność fizyczna oraz regularne monitorowanie stężenia glukozy we krwi. Kompleksowe podejście, w tym edukacja żywieniowa pacjenta, stanowi istotne wsparcie w osiąganiu długotrwałych efektów terapeutycznych.
Artykuł powstał we współpracy z Novo Nordisk, właścicielem strony https://www.dann.edu.pl/materia_y-dla-pacjenta.html PL24CD00089
Źródła
- M. Kołpa, A. Grochowska, B. Kubik, K. Stradomska, Styl życia i wyrównanie metaboliczne u pacjentów z cukrzycą typu 2 a ryzyko powikłań przewlekłych tej choroby. Diabetologia Praktyczna 2018
- A. Jeznach-Steinhagen (red.), Żywienie osób z cukrzycą i chorobami towarzyszącymi, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020
- A. Cichocka, Stan przedcukrzycowy i cukrzyca typu 2. Dieta i styl życia, Medyk, Warszawa 2022
- https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/CTiD-1-2022-pl.pdf [dostęp 23.07.2024]
