Rola i znaczenie menachinonu (witamina K2) w profilaktyce i leczeniu osteoporozy
Osteoporoza to metaboliczna choroba kości charakteryzująca się postępującym ubytkiem masy kostnej, osłabieniem struktury przestrzennej kości, co przyczynia się do osłabienia funkcji mechaniczno-podporowej i zwiększonej podatności na złamania. Jednocześnie choroba ta należy do schorzeń, którym można zapobiec poprzez właściwą dietę oraz aktywność fizyczną.
Zalecenia żywieniowe, stosowane w profilaktyce osteoporozy, opierają się na dostarczaniu organizmowi z codzienną dietą odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka, wapnia – najlepiej pochodzącego z produktów mlecznych zawierających laktozę (ze względu na wzrost absorpcji wapnia z pożywienia), dostarczaniu witaminy D – z ryb, mleka i jego przetworów. Ważna jest również podaż witaminy C, dostarczanej do organizmu z owoców i warzyw. Oprócz tego zaleca się unikanie: napojów z fosforanami (np. typu cola), produktów bogatych w szczawiany (wiążących jony wapniowe w nierozpuszczalne kompleksy), stosowania soli kuchennej, napojów alkoholowych, palenia papierosów.
Stosując powyższe zalecenia i dodatkowo włączając aktywność fizyczną w znacznym stopniu zmniejszamy ryzyko wystąpienia ubytków kostnych, ale nadal to nie wszystko. Najnowsze badania donoszą, że niezbędnym elementem w diecie stosowanej w profilaktyce i leczeniu osteoporozy odgrywa witamina K. A dokładnie cała grupa związków określana skrótem MK-n, czyli nic innego jak menachinon – witamina K2. Witamina ta jest syntetyzowana przez bakterie saprofityczne układu pokarmowego (MK-4), występuje także w produktach pochodzenia mięsnego i w produktach fermentacji soi (MK-7).
Dlaczego witamina ta – do tej pory kojarzona wyłącznie z procesami krzepnięcia krwi – jest tak ważna w prewencji osteoporozy? Ponieważ reguluje ona „pracę” jednego z najważniejszych białek biorących udział w budowie, przebudowie i regeneracji tkanki kostnej – OSTEOKALCYNY (syntetyzowanej przez osteoblasty, czyli komórki kościotwórcze). To właśnie osteokalcyna, w swojej aktywnej, ukarboksylowanej postaci, odpowiedzialna jest za wiązanie jonów wapnia do hydroksyapatytu czyli głównego, nieorganicznego składnika kości.
Brak wystarczającej ilości witaminy K2 powoduje, że osteokalcyna nie będzie w stanie związać wystarczającej ilości jonów wapniowych, tym samym przyczyniając się do wzrostu ryzyka złamań. Zalecane dzienne spożycie ZDS witaminy K oszacowane na poziomie 120µg/dobę dla mężczyzn i 90µg/dobę dla kobiet, uważane jest za wystarczające w przypadku zapewnienia udziału tej witaminy w procesach krzepnięcia. Natomiast, aby witamina ta mogła wykazać swoje działanie również w obrocie kostnym, jej podaż należy zwiększyć przynajmniej do wartości 1mg/dobę, podczas gdy codzienna dieta przeciętnego Europejczyka dostarcza około 300- 700µg tej witaminy.
