Temat mikroflory jelitowej jest współcześnie wiodącym w badaniach w dziedzinie nauki o żywieniu człowieka. Co roku ukazuje się szereg publikacji oraz konferencji naukowych przedstawiających wpływ poszczególnych szczepów na funkcje układu pokarmowego, a także ich oddziaływania immunomodulacyjnego oraz fizjologicznego. Jednym z lepiej poznanych szczepów jest Bifidobacterium BB-12®, o którym szerzej dowiecie się z poniższego artykułu.
Czy wiemy jak wybierać probiotyki?
Tematyka probiotyków interesuje przemysł farmaceutyczny, spożywczy, a także producentów suplementów diety, którzy w oparciu o nowe doniesienia wprowadzają na rynek ulepszane produkty. Zauważalny jest też popyt generowany przez konsumentów, którzy starają się nadążyć za zmieniającymi się informacjami i zakupić produkty dobrej jakości, dzięki którym odczują korzyści zdrowotne. Niestety, w mediach pojawia się szum informacyjny polegający na powielaniu błędnych i niesprawdzonych treści wprowadzający dezorientację wśród konsumentów. Czym zatem kierować się przed dokonaniem wyboru właściwego preparatu?
Szczepy probiotyczne
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na rodzaj szczepu zawartego w preparacie i wybrać ten o naukowo udowodnionej skuteczności kolonizacji i działania.
Do takich szczepów zalicza się Bifidobacterium BB-12®. Szczep ten jest jednym z najlepiej poznanych i opisanych szczepów probiotycznych Bifidobacterium.
Wyniki badań
Prace nad właściwościami tego szczepu prowadzone były nie tylko w modelu zwierzęcym ale także wśród ludzi. Dostępnych jest blisko 100 prac badawczych potwierdzających jego korzystny wpływ na zdrowie ludzkiego układu pokarmowego oraz funkcje immunologiczne.
Co ważne, badania nad tym szczepem objęły nie tylko określenie jego genomu, przeżywalności w środowisku układu pokarmowego ale także jego trwałość jako dodatku do żywności (np. jogurty, mleko modyfikowane, desery, żywność specjalnego przeznaczenia żywieniowego) czy zabiegów mrożenia i liofilizacji.
Szeroka możliwość stosowania
Istotną cechą tego szczepu jest neutralny smak, co pozwala na jego szerokie zastosowanie w różnych typach żywności. Wykazano ponad wszelką wątpliwość, że szczep BB-12® jest bezpieczny w stosowaniu u osób zdrowych pod postacią suplementów oraz jako dodatek do żywności. Preparaty zawierające BB-12 mogą być stosowane nawet u wcześniaków czyli grupie o najwyższych wymogach i standardach jeśli chodzi o bezpieczeństwo i jakość preparatów odżywczych i leczniczych.
Jak wybrać odpowiedni probiotyk?
Poszukując preparatu probiotycznego, należy znać 3 cechy jakie probiotyk powinien spełniać a mianowicie:
1. W chwili spożycia muszą być żywymi mikroorganizmami, najczęściej będą to bakterie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, ponieważ są one najpowszechniej wykorzystywane
2. Muszą zostać przyjęte w dawce na tyle wysokiej by spowodować efekt, dawka ta natomiast określana precyzyjnie jest na podstawie wyników badań klinicznych
3. Przyjęte mikroorganizmy musza oddziaływać w korzystny i mierzalny sposób na organizm żywiciela, aby zostać uznane za probiotyczne. Co jednak najważniejsze, korzystny efekt różnych probiotyków zależny jest od specyficznego szczepu i nie może być uogólniony dla różnych gatunków probiotyków.
Przeżywalność bakterii
Jednym z głównych problemów dotyczących preparatów probiotycznych jest przeżywalność zawartych w nich mikroorganizmów w przewodzie pokarmowym. Działanie kwasu żołądkowego, którego głównym zadaniem jest neutralizacja potencjalnie chorobotwórczych mikroorganizmów przyjętych z żywnością jest największą barierą dla szczepów probiotycznych.
Jak dowodzą badania kliniczne szczep BB-12® jest oporny na działanie kwasu żołądkowego, wykazuje tolerancję dla pH 2-3 aż do trzech godzin, co odpowiada środowisku i okresowi przebywania treści pokarmowej w żołądku.
Szczep ten jest także mało wrażliwy na działanie żółci i enzymów trawiennych, z powodzeniem zasiedla światło jelit i wspiera rozwój obecnej tam prawidłowej mikroflory. Bakterie Bifidobacterium BB-12® wykazują jedną z najwyższych zdolności adhezji do śluzówki nabłonka jelit w porównaniu do innych szczepów probiotycznych, co znacząco wpływa na efekt fizjologiczny wynikający z jego obecności.
Adhezja jest uważana za pierwotny warunek kolonizacji, hamowania rozrostu patogennej mikroflory oraz interakcji immunologicznych i wzmocnienia funkcji bariery jelitowej. Łatwość adhezji do powierzchni śluzówki nabłonka jelit jest jednym z najważniejszych kryteriów wyboru mikroorganizmów probiotycznych.
Działanie Bifidobacterium BB-12®
Jedną z cech charakterystycznych dla probiotyku jest zdolność hamowania rozwoju i wypierania patogennej flory jelitowej. Działanie hamujące w stosunku do patogenów odbywa się z pośrednictwem złożonych mechanizmów. Należą do nich między innymi
- zdolność wydzielania substancji takich jak kwasy organiczne, nadtlenek wodoru czy bakteriocyny, będące inhibitorami wzrostu i rozwoju niektórych szczepów bakterii
- konkurencja o dostępne składniki odżywcze,
- współzawodnictwo o miejsca przylegania (śluz, receptory komórkowe),
- indukcja odpowiedzi immunologicznej gospodarza.
Przeciwko jakim patogenom szczep BB-12® wykazuje swoje hamujące działanie? W próbach in vitro udowodniono że ogranicza rozwój min Bacillus cereus, Clostridium difficile, Clostridium perfringens TYPE A, Escherichia coli ATCC 4328, Enterococcus faecalis, Listeria monocytogenes, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella enterica subsp, S. enterica subsp. enterica serovar Typhi, Shigella flexneri, Shigella sonnei, and Candida albicans. Wszystkie z tych patogenów są poważnym zagrożeniem zdrowotnym, a chorzy często wymagają antybiotykoterapii lub w ciężkich postaciach hospitalizacji.
Wpływ na zdrowie
Co więcej, udowodniono, że szczep ten usprawnia perystaltykę jelit, chroni przed występowaniem biegunek i łagodzi skutki uboczne wynikające z antybiotykoterapii, przejawiające się przede wszystkim biegunką.
Współcześnie wielu konsumentów poszukuje sprawdzonych metod poprawy odporności organizmu. Poza dietą bogatą w składniki odżywcze oraz biologicznie czynne związki o działaniu przeciwutleniającym, obecne głównie w produktach roślinnych i sporządzanych z nich wyciągach utrzymanie prawidłowej mikroflory odgrywa istotne znaczenie.
Z pomocą przychodzą preparaty probiotyczne w tym te zawierające Bifidobacterium szczep BB-12® 2 o udowodnionym działaniu immunostymulującym. Obecność tych bakterii w obrębie błony śluzowej jelit stymulowała dojrzewanie i ekspresję cytokin komórek dendrytycznych, a tym samym wydzielanie związków (interleukin) przeciwzapalnych. Wśród badanych stosujących preparaty BB-12® odnotowano wzrost odporności na infekcje dróg oddechowych, zmniejszeniu ulegała też częstotliwość występowania tych infekcji oraz ostrego zapalenia dróg oddechowych.
Dawkowanie
W jakich dawkach powinno się przyjmować BB-12®? Zgodnie z wynikami badań dawka powinna wynosić do 100 miliardów CFU / dzień, jest to warunek konieczny dlatego by powstał kliniczny, zauważalny korzystny efekt dla organizmu gospodarza, spowodowany podaniem probiotyku.
Stosowanie probiotyków jest zalecane wśród osób z nieprawidłową perystaltyką jelit. Normalny zakres wypróżnień wynosi od 5 do14 razy w tygodniu, z możliwymi odchyleniami w granicach 3-21 razy w tygodniu. Wyższa lub niższa częstotliwość uważana jest odpowiednio za biegunkę lub zaparcie. Pasaż pokarmu przez przewód pokarmowy u osób zdrowych wynosi przeciętnie od pół do trzech dni.
Wolniejszy pasaż jelitowy zauważalny jest często u osób starszych, które w konsekwencji mają problemy z regularnością wypróżnień. Systematyczne podawanie preparatów probiotycznych w dawce 1×10^9 CFU/dobę szczepu BB-12®, pomaga rozwiązać ten problem, jak udowodniono w badaniach klinicznych. Szczep ten ma także udowodnione działanie kliniczne w rozluźnianiu konsystencji stolca wśród dzieci oraz osób dorosłych, przeciwdziałaniu biegunkom a także skracaniu trwania biegunki wywołanej antybiotykoterapią.
Podsumowanie
Stosowanie preparatów probiotycznych ma duże znaczenie zdrowotne. Wybór szczepu dobrze udokumentowanym klinicznie korzystnym działaniu prozdrowotnym jest sprawą pierwszorzędną. Podobnie jak dobór odpowiedniej dawki zapewniającej mierzalny efekt prozdrowotny. Przykładem takiego probiotyku jest Bifidobacterium szczep BB-12® w zalecanej dawce 1×10^9 CFU/dobę. Badania potwierdziły szerokie spektrum korzyści takie jak poprawa motoryki jelit, działanie przeciw zaparciowe oraz przeciwbiegunkowe, wspierające działanie układu immunologicznego, uszczelnianie bariery jelitowej, po zapobiegające kolonizacji przewodu pokarmowego przez mikroorganizmy patologiczne. Aby działanie probiotyku było maksymalnie efektywne, warto pamiętać o jego regularnym podawaniu. Wybierać można preparaty w formie kapsułek, a także żywność wzbogacaną o Bifidobacterium szczep BB-12® najczęściej pod postacią fermentowanych produktów mlecznych.
Źródło:
Jungersen, M., Wind, A., Johansen, E., Christensen, J. E., Stuer-Lauridsen, B., & Eskesen, D. (2014). The Science behind the Probiotic Strain Bifidobacterium animalis subsp. lactis BB-12®. Microorganisms, 2(2), 92-110.
