Czy catering dietetyczny skutecznie zmienia nawyki żywieniowe?

Czy usługi cateringu dietetycznego są trendem w gastronomii podyktowanym pragnieniem luksusu i indywidualności? A może nieuniknionym następstwem zmian społecznych? Możliwe i mocno prawdopodobne, że obie te determinanty są prawdziwe. Przyjrzyjmy się bliżej temu zagadnieniu.

Co wyróżnia catering dietetyczny?

Catering dietetyczny jest formą usług polegających na dowozie zestawu posiłków. To, co go wyróżnia to indywidualne dostosowanie rodzaju diety, kaloryczności oraz ilości posiłków. Potrawy przygotowywane są przez zespół kucharzy na podstawie jadłospisów opracowanych przez dietetyka.

Rynek cateringu w Polsce

Niezaprzeczalnie rozwój tej branży jest bardzo dynamiczny. Na rynku polskim działa ponad 900 przedsiębiorstw [2] oferujących diety pudełkowe. Oferty tych przedsiębiorstw nie są jednorodne.

Różnią się ilością rodzajów diet, możliwościami wykluczeń, zakresem kalorycznym. Wśród najczęściej zamawianych diet wyróżnia się przeważnie: diety standard, wykluczające (bezglutenowe, bezlaktozowe), wegetariańskie oraz wegańskie. Pozytywnym zjawiskiem wśród klientów jest chęć ograniczanie spożycia mięsa.

Klient samodzielnie wybiera kaloryczność posiłków. Robi to na podstawie własnych przekonań lub kalkulatorów zapotrzebowania kalorycznego dostępnych na stronach internetowych.

Tutaj warto wskazać na trend zamawiania bardzo niskokalorycznych diet [3]. Niektóre z przedsiębiorstw oferują zestaw 5 posiłków o łącznej ich wartości 800 kcal. Jest to zapotrzebowanie kaloryczne zbyt niskie dla rocznego dziecka, a co dopiero dla dorosłej osoby.

Z drugiej strony coraz więcej przedsiębiorstw oferuje konsultacje z dietetykiem. Klient ma wtedy możliwość skonsultowania ze specjalistą, jaką dietę i kaloryczność wybrać. Dietetyk może również skomentować wyniki badań i rozwiać ewentualne wątpliwości żywieniowe.

Klienci odżywiający się w ten sposób są pewni, że ich dieta jest prawidłowo zbilansowana.

Powody rosnącej popularności cateringu dietetycznego

Dlaczego klienci zamawiają catering dietetyczny? [1,5,6,7]

• brakuje im czasu na zakupy oraz na przygotowywanie posiłków;
• dużą ilość czasu spędzają w pracy;
• swój wolny czas chcą przeznaczyć na realizowanie pasji, spotkania z przyjaciółmi;
• brakuje im pomysłów na posiłki;
• chcą zredukować masę ciała;
• są bardziej świadomymi konsumentami;
• są zmuszeni do zmiany diety (zalecenie lekarza);
• chcą ograniczyć marnowanie żywności;
• chcą odżywiać się w sposób zbilansowany;
• chcą zaprezentować swój status społeczny;
• pragną spróbować nowych smaków.

Należy wspomnieć przy tym o procesach globalizacyjnych. To one dają możliwość przedsiębiorstwom wyższego zaspokajania potrzeb i oczekiwań klientów. W aspekcie cateringu dietetycznego odwołują się do prawidłowego odżywiania.

Oferowane produkty budują u konsumentów poczucie wyjątkowości, elitarności. Pozwalają kreować nowoczesny styl życia. Opiera się on na większej serwicyzacji życia (powszechnym i częstym korzystaniu z usług).

Czy catering dietetyczny zmienia nawyki żywieniowe?

Czy catering dietetyczny zmienia nawyki żywieniowe? Jako psychodietetyk oraz co-owner cateringu dietetycznego wiem, że odpowiedź jest niejednoznaczna. Klienci, podczas rozmowy bardzo często wskazują na dokonane zmiany zachowań żywieniowych na prozdrowotne. Przejawia się to przede wszystkim w:

• ograniczaniu spożywania słodkich, wysokoprzetworzonych posiłków (np. drożdżówek, batonów)
• w ich miejsce wprowadzali samodzielnie przygotowywane desery na bazie owoców;
• częstszym spożywaniu warzyw;
• wzroście różnorodności diety;
• regularności spożywanych posiłków;
• zmniejszonym pojadaniu.

Klienci opowiadają również, że zmieniły się ich preferencje smakowe. Wskazywali na mniejszą satysfakcję ze spożywania produktów słodkich i wysokoprzetworzonych (np. słonych przekąsek). Odczuli to zarówno w trakcie, jak i po zakończeniu diety pudełkowej.

Przeprowadziłam jednak własne badania w tym zakresie. Zauważyłam, że osoby korzystające z diet pudełkowych nie wyrabiają zdrowych nawyków żywieniowych. Klientów tych cechowała mimo to duża motywacja do zmiany swojego sposobu odżywiania.

Po jej zakończeniu i samodzielnym dokonywaniu wyborów żywieniowych często powracali do dawnych nawyków. Oceny tej dokonałam na podstawie dwóch pomiarów. Pierwszy miał miejsce przy rozpoczęciu diety pudełkowej, drugi po sześciu miesiącach jej trwania. 

Nie jest to jednak determinantą jedynie diety pudełkowej. Dotyczy wszystkich diet zmieniających w sposób restrykcyjny styl odżywiania [8]. W sposób szczególny wskazuję tutaj na bardzo niskie kaloryczności (1000-1400 kcal) zamawianych diet.

Amerykański Instytut Zdrowia ocenił, że 90-95% osób stosujących restrykcyjne diety w ciągu roku odzyskuje od 1/3 do 2/3 masy ciała [9]. Potwierdzają to liczne badania społeczeństwa europejskiego, w tym również Polaków [9].

Odchudzanie stało się praktyką częstą. Około 90% kobiet przyznaje, że przynajmniej raz w życiu stosowało dietę odchudzającą [4]. Dla wielu z nich ma ona charakter powtarzalny. Co to oznacza? Dietę traktują jako liczne wyrzeczenia. Często sprowadza się to do zbyt dużego deficytu kalorycznego, pełnej eliminacji z diety słodyczy i produktów, które lubią, a uznają za „niezdrowe”.

Nie zmieniają nawyków żywieniowych. W wyniku tego odzyskują masę ciała sprzed stosowania diety, by następnie rozpocząć kolejną. Przykre doświadczenia utrudniają im rozpoczęcie kolejne próby utraty nadmiernych kilogramów [8].

Podsumowanie

Catering dietetyczny może być doskonałą pomocą przy redukcji masy ciała. Ważne jednak, aby konfiguracje zamawianej diety były zindywidualizowane dla konkretnego klienta.

W tym miejscu należałoby więc wskazać, iż catering dietetyczny spełnia oczekiwania oraz potrzeby współczesnego konsumenta. Styl jego życia wymusza produkty wygodne, zindywidualizowane i ekskluzywne. Do takich można bezsprzecznie zaliczyć catering dietetyczny.

Bibliografia:

1. Chiciudean, G.O., Harun, R., Muresan, I.C., Arion, F.H., Chiciudean, D.I., Ilies, G.L., Dumitras, D.E. (2019). Assessing the importance of health in choosing a restaurant: An empirical study from Romania. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16 (12).
2. Główny Urząd Statystyczny (2020). Miesięczna informacja o podmiotach gospodarki narodowej w rejestrze REGON, marzec 2020.
3. Dietly (2019). Rynek cateringów dietetycznych.
4. Halali, F., Lapveteläinena, A., Karhunena, L. (2018). Motivators, barriers and strategies of weight management: A cross-sectional study among Finnish adults. Eat Behav, 31, 80-87.
5. Maj, A. (2016). „Dieta z pudełka” – motywacje osób korzystających z gotowego cateringu dietetycznego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 58.
6. Pyrzyńska, E. (2018). Zachowania konsumenta na rynku usług cateringowych na przykładzie cateringu dietetycznego. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 42, 265-271.
7. Rowiecka, J. (2018). Catering zdrowej żywności jako przejaw społecznej odpowiedzialności firm gastronomicznych, a dochody ich klientów. Marketing i Rynek, 11, 419-428.
8. Ogińska- Bulik, N. (2016). Psychologia nadmiernego jedzenia i odchudzania się. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 145.
9. Wieczorskowska, G. (2002). Bunt na pokładzie ciała. Charaktery, 3, 43-44.