Przygotowywanie jedzenia w domu daje nam pewność co do jego składu i jakości. Wiemy dokładnie, co znajduje się w danej potrawie i jak została przyrządzona. O tę jakość należy zadbać również po ugotowaniu posiłku, poprzez jego prawidłowe przechowywanie.
W jaki sposób prawidłowo przechowywać żywność i dlaczego to ważne?
Przechowując żywność w lodówce, zwiększamy jej bezpieczeństwo. Niska temperatura pozwala na dłuższe zachowanie świeżości. Zapobiega także rozwojowi szkodliwych dla zdrowia mikroorganizmów.
Jaka temperatura w lodówce jest optymalna?
Temperatura w lodówce waha się w granicach 2-15ºC. Różnice wynikają z konkretnej lokalizacji wewnątrz lodówki. Najzimniej jest na półkach dolnych, najwyższa temperatura panuje na bocznych półkach drzwi lodówki. Produkty z poszczególnych grup spożywczych wymagają różnego traktowania.
- Ryby i mięso muszą znajdować się w temperaturze najniższej- 2ºC, na półkach dolnych.
- Produkty mleczne, jaja czy wędliny należy przechowywać w 4-5ºC na półkach środkowych.
- Miejsce na warzywa i owoce znajduje się w szufladach dolnych, gdzie panuje temperatura około 10ºC. [1]
Nietrzymanie żywności w warunkach chłodniczych może doprowadzić do jej zepsucia. Najczęściej dzieje się to w wyniku rozwoju mikroorganizmów mogących zaszkodzić naszemu zdrowiu. Za żywność zepsutą uważa się taką, w której doszło do zmian sensorycznych. Takie zmiany są uznane przez konsumenta za niedopuszczalne. Może to być zmiana tekstury, smaku, wyglądu lub zapachu. [2]
Zapewnienie właściwych warunków przechowywania żywności w domu jest bardzo ważne. Zarówno w kontekście utrzymania jej świeżości, jak i spowolnienia rozwoju niebezpiecznych dla zdrowia mikroorganizmów. W przypadku żywności o temperaturze pokojowej nie stanowi to problemu. Dylemat pojawia się, kiedy chcemy zabezpieczyć potrawy zaraz po ugotowaniu, jeszcze gorące.
Czy gorące jedzenie można włożyć do lodówki?
W lodówce nie należy umieszczać gorącego jedzenia. Powody tego zalecenia są dwojakie.
Po pierwsze, umieszczając w lodówce gorące jedzenie, można zaszkodzić żywności, która już się w niej znajduje. Ciepło wydzielane przez gorącą potrawę podnosi temperaturę w lodówce a tym samym znajdującego się tam jedzenia. Przyspiesza to wzrost rozwijających się w nim bakterii. [3]
Po drugie, wstawienie gorącego jedzenia do lodówki może ją uszkodzić. Gorąca potrawa podnosi ogólną temperaturę w lodówce. Tym samym chłodziarka, pracując intensywnie aż do momentu osiągnięcia pożądanej temperatury, znacząco zwiększyłaby pobór mocy. Utrzymanie takiego stanu przez dłuższy czas mogłoby ją uszkodzić. Dodatkowo para z gorącego jedzenia może się skraplać i osadzać na ścianie lodówki. To prowadzi do jej szybszego oblodzenia.
Umieszczanie gorącego jedzenia w lodówce nie służy ani znajdującej się już tam żywności, ani samej lodówce. Jak wobec tego zabezpieczyć jeszcze niewystudzoną żywność zaraz po przyrządzeniu?
Kiedy zatem należy wkładać jedzenie do lodówki?
Po ugotowaniu, potrawy powinno się umieścić w chłodziarce w ciągu dwóch godzin. W przypadku gdy temperatura powietrza przekracza 32ºC, nawet w ciągu godziny. [4] Gorącego jedzenia nie można włożyć do lodówki, dlatego należy je uprzednio wystudzić. Dokonać tego można na kilka sposobów.
- Dobrym pomysłem jest podzielenie jedzenia na mniejsze porcje. Najlepiej jest zrobić to przy użyciu szczelnie zamykanych plastikowych pojemników. Przygotowaną w ten sposób żywność możemy umieścić na górnej półce lodówki.
- Jeśli zależy nam na czasie, potrawę, w bezpieczny sposób, można wystudzić także za pomocą kąpieli wodnej. Wystarczy umieścić ją w szczelnie zamkniętym pojemniku lub woreczku w misce z zimną wodą. Wodę należy kilkukrotnie wymienić, gdyż jej temperatura podnosi się w kontakcie z gorącym produktem.
- W chłodniejsze pory roku, gorąca potrawę można, po prostu wystawić na dwór. Jej temperatura spadnie od zimnego powietrza.
Przygotowane w ten sposób posiłki można przechowywać w lodówce przez 3-4 dni. Warto zwrócić uwagę na to, aby jej nie przepełnić, tak by była w stanie utrzymać prawidłową cyrkulację powietrza. [5]
Zamrażanie potraw. O czym warto pamiętać?
Przygotowywanie większej ilości jedzenia jednorazowo i zamrażanie jej w porcjach jest bardzo dogodnym rozwiązaniem. Zaoszczędzamy w ten sposób czas na gotowanie, możemy też zawsze sięgnąć po nie w sytuacjach awaryjnych. Zamrażając jedzenie, warto pamiętać o przestrzeganiu kilku ważnych zasad. [6]
- Zamroź gotową, odmierzoną porcję. Unikniesz w ten sposób rozmrażania zbyt dużej ilości jedzenia. Należy bowiem pamiętać, że rozmrożonych potraw nie wolno zamrażać ponownie.
- Podzielone na porcje jedzenie umieść w szczelnie zamykanych woreczkach lub plastikowych pojemnikach. Pamiętaj, aby nie wkładać do zamrażalnika opakowań szklanych.
- Zawsze opisuj zamrażane potrawy datą. Możesz to zrobić za pomocą samoprzylepnych etykiet lub też pisać bezpośrednio na woreczku. Przechowuj w zamrażalniku jedzenie nie dłużej niż 3-4 miesiące.
- Rozmrażając żywność, dbaj o jej bezpieczeństwo. Najlepszym rozwiązaniem jest umieszczenie rozmrażanej porcji w lodówce. To jednak dość czasochłonne rozwiązanie. Możesz też umieścić zapakowaną porcję jedzenia w wodzie, pamiętając, aby wymieniać ją na świeżą co około pół godziny. Do rozmrożenia można także użyć kuchenki mikrofalowej, wybierając odpowiedni do tego program.
Wyjaśniając najczęstsze wątpliwości:
Niezjedzony do końca posiłek należy schować do lodówki. Powinno się jednak przełożyć go do czystego naczynia. Nie może być to naczynie, w którym danie zostało ugotowane czy z którego było jedzone. Zaleca się, aby podzielić je na mniejsze porcje, dzięki czemu szybciej się wystudzi.
Gorącej galarety nie należy wkładać do lodówki. Można w ten sposób zaszkodzić znajdującej się już tam żywności lub uszkodzić samą chłodziarkę. Najlepszym sposobem na wystudzenie galarety jest włożenie jej do kąpieli wodnej. W chłodniejsze dni można też wystawić ją na dwór.
Tak. Po ugotowaniu czy upieczeniu obiadu należy umieścić go w lodówce w ciągu dwóch godzin. Nie może być to jednak gorąca potrawa, trzeba ją odpowiednio schłodzić. Można to zrobić poprzez podzielenie na mniejsze porcje i umieszczenie na przykład w plastikowych pojemnikach.
Nie powinno się wkładać do lodówki gorącego napoju. Można go schłodzić, dodając kostki lodu, mieszając, umieszczając w kąpieli wodnej czy dolewając zimnej wody.
Podsumowanie i wnioski
Przechowywanie żywności w odpowiednich warunkach jest bardzo ważne. Spowalnia proces psucia się i rozwoju mikroorganizmów. Chroni nas tym samym przed groźnymi dla zdrowia chorobami. Pomaga również dłużej utrzymać świeżość i tym samym walory smakowe jedzenia.
Potrawy, nawet te świeżo przyrządzone, należy odpowiednio szybko zabezpieczyć poprzez umieszczenie ich w lodówce. Należy pamiętać jednak o tym, aby nie wkładać do lodówki jeszcze gorących dań. W ten sposób można doprowadzić do zmiany temperatury w lodówce. Jeżeli będzie ona zbyt wysoka, rozpocznie się proces psucia znajdującej się już tam żywności. Ucierpieć może też sama lodówka, która na pełnej mocy będzie próbowała ustabilizować temperaturę.
Po wystudzeniu potrawy należy umieścić ją w chłodziarce lub też zamrażalniku. Dzięki temu uda się zachować świeżość, smak i walory odżywcze potrawy, a także sprawną lodówkę.
Bibliografia:
- Wallace, C. A., Sperber, W. H., & Mortimore, S. E. (2018). Food safety for the 21st century: Managing HACCP and food safety throughout the global supply chain. John Wiley & Sons.
- Rawat, S. (2015). Food Spoilage: Microorganisms and their prevention. Asian journal of plant science and Research, 5(4), 47-56
- Byrd-Bredbenner, C., Berning, J., Martin-Biggers, J., & Quick, V. (2013). Food safety in home kitchens: a synthesis of the literature. International journal of environmental research and public health, 10(9), 4060-4085.
- Fisher, L., & Medeiros, L. (2010). Refrigerator storage. The Ohio State University, 1-6.
- https://www.eufic.org/en/
- Rahman, M. S., & Velez-Ruiz, J. F. (2007). Food preservation by freezing. In Handbook of food preservation (pp. 653-684). CRC press.
