Dieta a zespół napięcia przedmiesiączkowego

Wiele kobiet, najczęściej w wieku 25-35 lat cierpi na tak zwany zespół napięcia przedmiesiączkowego – PMS. Nie jest to choroba, a zespół objawów, zarówno ze strony fizycznej i psychicznej oraz bardzo często nawet behawioralnej. Przyczyna powstawania tego zjawiska nie jest do końca poznana, jednak najprawdopodobniej jest związana z układem genetycznym. Wiadomo, że za mechanizm powstawania PMS odpowiedzialne są hormony płciowe. Objawy pojawiają się w fazie lutealnej cyklu miesiączkowego i ustępują wraz z miesiączką. Żeńskie hormony płciowe – estradiol i progesteron, w wyżej wspomnianej fazie cyklu, oddziałują na centralny układ nerwowy. Dochodzi do zmniejszonej produkcji m.in. serotoniny, czyli tak zwanego hormonu szczęścia i obserwuje się jego niedobór.

Objawy

Objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego są bardzo zróżnicowane i u każdej kobiety mogą występować z różnym nasileniem. Najczęstsze objawy zostały wymienione w tabeli poniżej.

To tylko kilka z problemów, które mogą pojawić się u kobiet przed miesiączką, cierpiących na PMS.

Rozpoznanie

PMS stwierdza się dopiero wówczas gdy kobieta spełnia 5 następujących warunków, czyli pojawia się u niej:

1. jeden lub więcej objawów psychicznych lub fizycznych w okresie od 5 dni przed miesiączką i przemija do 4 dni po jej wystąpieniu
2.  objawy nie pojawiają się w fazie folikularnej (rozpoczyna się  z pierwszym dniem miesiączki)
3. objawy występują w średnim lub ciężkim stopniu, co utrudnia funkcjonowanie kobiety w społeczeństwie i rodzinie oraz powodują duży dyskomfort fizyczny i/lub psychiczny
4. symptomy pojawiają się w większości cykli miesiączkowych
5. występujące objawy nie są zaostrzeniem istniejących zaburzeń psychicznych lub innych chorób np. endometriozy, choroby z autoagresji (Hashimoto), zaburzenia funkcji tarczycy

Kobiety z PMS są bardziej narażone na wystąpienie stanów depresyjnych lub nawet depresji. Dlatego tak ważne jest zdiagnozowanie zespołu i wdrożenie odpowiedniej terapii. Dlatego tak ważne jest zdiagnozowanie zespołu i wdrożenie odpowiedniej terapii.

Leczenie

W pierwszej kolejności zaleca się wykorzystanie wszystkich możliwych sposobów niefarmakologicznych, czyli:

• zwiększenie aktywności fizycznej – nie muszą to być trudne i wielogodzinne ćwiczenia. Aktywność fizyczna, ma na celu w tym przypadku zrelaksować i rozluźnić ciało. Korzystnie będzie wpływał nawet 30 minutowy spacer.
• Na 5 dni przed miesiączką warto zredukować spożycie soli, która zatrzymuje wodę w organizmie. W fazie lutealnej, często dochodzi do obrzęków, będących właśnie efektem zatrzymania się wody w ustroju.
• Zaleca się również zwiększyć podaż produktów, które są dobrym źródłem tryptofanu, będącego prekursorem dla serotoniny. Pomoże to zapobiec niedoborom tego hormonu, charakterystycznym dla tej fazy cyklu. Produktem bogatym w tryptofan jest np. gorzka czekolada, banany, mleko, biały ser.
• Odpowiednia podaż magnezu – łagodzi objawy PMS. Jego źródłem są pestki dyni, kasza gryczana, szpinak, jarmuż, gorzka czekolada, kiełki pszenicy, mąki pełnoziarniste.
• Odpowiednia podaż witaminy D – zmniejsza ryzyko wystąpienia PMS. Zapotrzebowane na nią pokrywa synteza skórna pod wpływem słońca, a wśród produktów żywnościowych znajdziemy ją w niektórych grzybach (borowiki, kurki), rybach (makrela, tuńczyk, łosoś), jajkach, serze żółtym.
• Odpowiednia podaż wapnia w postaci jogurtów naturalnych, kefiru, mleka krowiego,  serów twarogowych.
• Odpowiednia podaż płynów, czyli około 2 litrów dziennie.

Podsumowanie

Obecnie istnieje nie wiele badań na temat konkretnych zaleceń w zespole napięcia przedmiesiączkowego, które łagodziły by jego objawy. Sam zespół nie jest też diagnozowany zbyt często, jednak dolegliwości z nim związane odczuwa większość kobiet. W tygodniu przed miesiączką u dużej części obserwuje się zwiększoną chęć sięgania po czekoladę, co niektórzy autorzy uważają za naturalną reakcję naszego organizmu na zwiększone zapotrzebowanie na magnez i tryptofan. Spekulacje te nie są w pełni potwierdzone i przebadane, jednak badania, które już się pojawiły potwierdzają, że wyżej wymienione elementy diety mogą osłabiać objawy PMS.

Bibliografia:

1. Krawczyk W, Rudnicka-Drożak Ewa. Zespół napięcia przedmiesiączkowego. Medycyna Ogólna i Nauk o Zdrowiu; 2011; 17(3); s. 145-147
2. Ejsymont J, Zegan M, Michota- Katulska  Ewa. Wpływ spożycia witaminy D, B₆, wapnia oraz magnezu na występowanie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Problemy Higieny Epidemiologicznej; 2014, 95(3), s.765-771
3. Kryska S, Grajek M. Biopsychospołeczne znaczenie hiperfagii. Journal of ecology and health, 2013, 17(4); s. 178-185