Dieta bogata w białko, zwłaszcza białko pochodzenia roślinnego, wiąże się z mniejszym ryzykiem przedwczesnego zgonu z jakiejkolwiek przyczyny, jak potwierdza analiza najnowszych dowodów opublikowanych w czasopiśmie „The BMJ”.
Choroby układu krążenia i nowotwory to dwie główne przyczyny zgonów (26,9 mln zgonów na całym świecie w 2016 r). Dieta odgrywa ważną rolę w terapii i prewencji tych schorzeń.
Białko roślinne
Zwyczajowy sposób odżywiania się obfity w białko roślinne, szczególnie białko pochodzące ze strączków (groch, ciecierzyca, fasola i soczewica), produktów pełnoziarnistych i orzechów, są powiązane z niższym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2, chorób serca i udaru mózgu, podczas gdy regularne spożywanie czerwonego mięsa i ogólne wysokie spożycie białka zwierzęcego są powiązane z wyższym ryzykiem występowania wielu schorzeń, np. nowotworów.
Potencjalne przyczyny korzystnego wpływu spożywania białek roślinnych obejmują ich związek z poprawą wartości ciśnienia krwi, poziomu cholesterolu i poziomu glukozy we krwi, co może pomóc zmniejszyć ryzyko występowania chorób, takich jak schorzenia serca i cukrzyca typu 2.
Charakterystyka badania
Naukowcy z Iranu i USA analizowali potencjalną zależność dawka-odpowiedź między spożyciem białka całkowitego, zwierzęcego i roślinnego a ryzykiem przedwczesnej śmierci ze wszystkich przyczyn, w tym chorób układu sercowo-naczyniowego i nowotworów.
W tym celu dokonali przeglądu 32 badań, w których szacowano ryzyko przedwczesnej śmiertelności ze wszystkich przyczyn ogółem, przyczyn sercowo-naczyniowych i raka u dorosłych w wieku 19 lat lub starszych. Wszystkie badania zostały dokładnie ocenione pod kątem istniejących ograniczeń. Następnie zastosowano modele matematyczne, aby porównać wpływ najwyższych i najniższych kategorii spożycia białka oraz przeprowadzono oceny zależności dawka-odpowiedź między spożyciem białka a przedwczesną śmiertelnością.
Wyniki badania
W okresie obserwacji trwającym od 3,5 roku do 32 lat pośród 715 128 uczestników odnotowano 113 039 zgonów (w tym 16 429 z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego i 22 303 z powodu raka). Wyniki pokazują, że wysokie spożycie białka całkowitego wiązało się z mniejszym ryzykiem śmiertelności ze wszystkich przyczyn w porównaniu z niskim spożyciem. Następnie, spożycie białka roślinnego wiązało się z 8%-owym niższym ryzykiem przedwczesnej śmiertelności ze wszystkich przyczyn i 12%-owym niższym ryzykiem przedwczesnej śmiertelności z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego. Spożycie białka zwierzęcego nie było istotnie związane z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i przedwczesną śmiertelnością z powodu występowania nowotworów.
Analiza danych z 31 badań wykazała także, że dodatkowe 3% energii pochodzącej z białek roślinnych dziennie (zamiast białek pochodzenia zwierzęcego) wiązało się z 5%-owym niższym ryzykiem zgonu ze wszystkich przyczyn.
Ograniczenia oraz mocne strony badania
Badacze przypominają o pewnych ograniczeniach, jak różnice w sposobie oceny diety w badaniach oraz możliwość, że niektóre skutki mogły wynikać z zakłócających czynników towarzyszących. Ważne jest również dodanie, że większość włączonych badań pochodziła z krajów zachodnich, a więc wyniki mogą nie mieć zastosowania do wielu innych populacji.
Mocne strony analizy to: duża liczbę uczestników, a także przypadków przedwczesnych zgonów, dzięki czemu naukowcy mieli dokonać dokładną ocenę związku między spożyciem białka w diecie a ryzykiem przedwczesnej śmierci w oparciu o aktualne dowody. Odkrycia są bardzo ważne, ponieważ spożycie białka roślinnego można stosunkowo łatwo zwiększyć poprzez zastąpienie białka zwierzęcego. Przemysł spożywczy oferuje w tej dziedzinie wiele rozwiązań.
Wymagane są dalsze badania. Odkrycia te zdecydowanie potwierdzają zasadność aktualnych zaleceń żywieniowych dotyczących zwiększenia spożycia białek roślinnych w populacji ogólnej.
Źródło: Sina Naghshi, Omid Sadeghi, Walter C Willett, Ahmad Esmaillzadeh. Dietary intake of total, animal, and plant proteins and risk of all cause, cardiovascular, and cancer mortality: systematic review and dose-response meta-analysis of prospective cohort studies. BMJ, 2020;
