Zgodnie z najnowszymi badaniami stwierdzono, że powszechnie stosowany dodatek do żywności, niedawno zakazany w Polsce, wciąż jest dozwolony w wielu innych krajach, znacznie wpływa na mikrobiotę jelitową u myszy, powodując m.in. zapalenie okrężnicy. Wyniki opublikowano w czasopiśmie „Small” [1]. Czy dodatek ten jest rzeczywiście groźny dla zdrowia?
Dwutlenek tytanu – E171
Narażenie człowieka na nanocząsteczki TiO2 z żywności pochodzi głównie z dodatku do żywności, znanego jako E171.
🔎 Dzieci są bardziej narażone na spożycie dwutlenku tytanu (E171) niż dorośli, głównie ze względu na niższą masę ciała i większy udział produktów zawierających ten dodatek w diecie. W Europie spożycie E171 jest niższe niż w Ameryce Północnej, ale nadal występuje, mimo zakazu. Różnice regionalne odzwierciedlają lokalne przepisy i zwyczaje żywieniowe [2].
E171 znajduje się w takich produktach spożywczych jak desery, polewy cukiernicze, owoce kandyzowane, słodycze, napoje i guma do żucia, produkty farmaceutyczne, suplementy diety. W paście do zębów spełnia rolę czynnika wybielającego. Naukowcy zauważają, że jedno z badań wykazało, że narażenie na E171 jest 2 do 4 razy wyższe u dzieci niż u dorosłych w USA.
Poniższe badanie potwierdziło silny związek między nanocząstkami dwutlenku tytanu przenoszonymi przez żywność (TiO2) a niekorzystnymi skutkami zdrowotnymi. Mikrobiota jelitowa odgrywa istotną rolę w zdrowiu ludzkim. Jej dysbioza związana jest z szeregiem problemów zdrowotnych.
Wpływ na mikrobiotę
W swoich badaniach naukowcy poddali dwie populacje myszy testowi na narażenie nanoczęstaczkami E171 lub TiO2. Dokonano tego za pomocą pokarmu w ramach codziennej diety, w ciągu 8 tygodni. Jedna populacja była karmiona wysokotłuszczową dietą, druga grupa zaś niskotłuszczową. Myszy karmione dietą wysokotłuszczową ostatecznie przybrały na masie ciała i stały się otyłe. U gryzoni z jednej i drugiej grupy mikrobiota jelitowa została zaburzona zarówno przez nanocząsteczki E171, jak tlenek tytanu. Ponadto, otyłe myszy były bardziej podatne na niekorzystne działanie nanocząsteczek TiO2.
Naukowcy odkryli, że nanocząsteczki TiO2 obniżają poziomy krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych w kale, które są niezbędne dla zdrowia okrężnicy. Tlenek tytanu zwiększa także prozapalne komórki odpornościowe i cytokiny w okrężnicy, co wskazuje na obecność stanu zapalnego. Zauważano także zwiększoną liczebność z bakterii rodzaju Firmicutes i zmniejszonej liczebności m.in. Bifidobacterium i Lactobacillus.
Aby ocenić bezpośredni wpływ na zaburzenie mikrobioty jelitowej przez nanocząsteczki TiO2 na zdrowie, naukowcy przeprowadzili przeszczep kału. Podali myszom antybiotyki w celu oczyszczenia ich pierwotnej mikrobioty jelitowej, a następnie przeszczepili bakterie kałowe od myszy narażonych na nanocząsteczki TiO2 myszom leczonym antybiotykiem. Wyniki potwierdzają ich hipotezę, że włączenie nanocząsteczek TiO2 do diety zakłóca równowagę mikrobioty jelitowej, co z kolei prowadzi do zapalenia okrężnicy u myszy.
W badaniu zmierzono także poziomy TiO2 w próbkach kału ludzkiego, znajdując szeroki zakres. Badacze twierdzą, że potrzebne są dalsze analizy, aby określić skutki zdrowotne długotrwałego – na przykład przez całe życie – i wielopokoleniowego narażenia na nanocząsteczki tlenku tytanu.
Bibliografia:
- Xiaoqiong Cao, Yanhui Han, Min Gu, Hengjun Du, Mingyue Song, Xiaoai Zhu, Gaoxing Ma, Che Pan, Weicang Wang, Ermin Zhao, Timothy Goulette, Biao Yuan, Guodong Zhang, Hang Xiao. Foodborne Titanium Dioxide Nanoparticles Induce Stronger Adverse Effects in Obese Mice than Non‐Obese Mice: Gut Microbiota Dysbiosis, Colonic Inflammation, and Proteome Alterations. Small, 2020;
- Bischoff NS, Bussi MR, Van Breda SG, Jolani S, Sijm DTHM, de Kok TM, Briedé JJ. Food-grade titanium dioxide exposure between age groups and in global regions: a systematic review and meta-analysis. Crit Rev Food Sci Nutr. 2025 Feb 21:1-11. doi: 10.1080/10408398.2025.2467823. Epub ahead of print. PMID: 39980420.
- Data pierwotnej publikacji artykułu: 14.07.2020
- Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 27.03.2025
