Temat spożycia mięsa, jego ilości, rodzajów oraz ewentualnych zamienników na przestrzeni ostatnich 5 lat stał się powszechnie dyskutowany. Do tej pory, stanowiska w tej kwestii wydawane przez oficjalne krajowe organizacje, zajmujące się sprawami żywienia są niezmienne i wskazują produkty mięsne, jako jeden z elementów racjonalnej diety.
Zbilansowana dieta
Zalecenia Instytutu Żywności i Żywienia przedstawione w formie Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób dorosłych zakładają umiarkowane spożycie mięsa i jego przetworów ze wskazaniem na jego chude, białe gatunki. W zalecenie to dobrze wpisuje się mięso indycze, charakteryzujące się wysoką zawartością składników odżywczych.
Składniki odżywcze
Należy nadmienić, że mięso indycze jest źródłem białka, które przyczynia się do wzrostu masy mięśniowej oraz pomaga w utrzymaniu zdrowych kości. Filet i udo indyka (bez skóry) mają niską zawartość tłuszczów nasyconych. Ograniczenie spożywania nasyconych kwasów tłuszczowych pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi.
Mięso indycze jest źródłem potasu, który pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, co nie jest jedyną jego zaletą. Poza tym mięso z indyka ma niską zawartość sodu. Ograniczenie spożywania sodu pomaga w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi.
Mięso z indyka jest źródłem fosforu. Fosfor przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu błon komórkowych oraz pomaga w utrzymaniu zdrowych kości i zębów.
Indyk jest źródłem witaminy D. Witamina D bierze udział w procesie podziału komórek. Poza tym witamina D pomaga w prawidłowym wchłanianiu wapnia i fosforu, a także w utrzymaniu zdrowych kości i zębów. Dodatkowo witamina D pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz prawidłowym funkcjonowaniu mięśni.
Mięso z indyka jest źródłem witamin B6 i B12. Witamina B6 przyczynia się m.in. do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego i pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Witamina B12 pomaga w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych pomaga w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek. Mięso z indyka (udo bez skóry) jest źródłem ryboflawiny B2. Ryboflawina B2 pomaga zachować zdrową skórę oraz przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia.[1]
Który fragment tuszy wybrać?
Wysokie wartości odżywcze są cennym atutem mięsa indyczego jednak z punktu widzenia konsumenta nie mniej istotne jest jego przydatność kulinarna. Poszczególne fragmenty tuszy nieco różnią się zastosowaniem w kuchni. Watro wspomnieć, że:
Mięso z udźca ma znacznie ciemniejszą barwę, bardziej wyrazisty smak i mniej kruchą konsystencję niż pierś. Doskonale nadaje się do pieczenia, czy duszenia. Znawcy porównują mięso z indyczego udźca do delikatnej cielęciny.
Podudzia z indyka to konkret na talerzu, polecane tym, dla których udko z kurczaka to zdecydowanie za mała porcja.
Skrzydła z indyka są idealne jako mięsna baza do zup. Nietłuste, nadają zupom delikatnie mięsny smak, nie przytłaczając innych, np. warzywnych nut smakowych[2].
Wysokie standardy produkcji
W dobie powszechnego dostępu do informacji, konsumenci poszukują danych dotyczących sposobu uprawy, hodowli i produkcji produktów żywnościowych. Świadomość konsumentów przekłada się na poszukiwanie produktów o wysokim standardzie, bezpiecznych i produkowanych w kraju. Mięso indycze to odpowiedź na potrzeby konsumentów, gdyż jego produkcja spełnia wyśrubowane standardy a jednocześnie hodowcy dbają o dobrostan zwierząt.
Nie tylko wymogi krajowe ale także Unia Europejska kładzie mocny nacisk na bezpieczeństwo żywności i odpowiedzialność producentów na każdym etapie łańcucha żywnościowego.
Wprowadzona przez UE zasada oznaczająca, że wszystkie etapy produkcji drobiu są ściśle kontrolowane, a reguły dotyczące bezpieczeństwa mięsa drobiowego są niezwykle restrykcyjne, w praktyce sprowadza się to do tego, że mięso podlega stałej kontroli weterynaryjnej.
Na każdym etapie jest ono dokładnie badane, a jego produkcja jest dokumentowana i przebiega według norm określonych w Rozporządzeniu (WE) nr 178/2020. Dodatkowo, co ważne, dzięki zastosowaniu procedur opisanych w przywołanym wyżej rozporządzeniu, zawsze można zidentyfikować jaką ścieżką podąża produkt od początku jego drogi do interesującego nas etapu.
Zasada „od pola do stołu”
Unijna zasada „od pola do stołu” zobowiązuje producentów do stosowania systemów zarządzania bezpieczeństwem żywności, opisanych w Rozporządzeniu (WE) nr 178/2020, w całym łańcuchu żywnościowym, co pozwala na identyfikację poszczególnych jego uczestników na każdym etapie wytwarzania produktu, a odbiorcy końcowemu gwarantuje bezpieczeństwo i wysoką jakość produktów.
Dokładny opis norm i przepisów prawnych, dotyczących ogólnych zasad i wymagań prawa żywnościowego oraz procedur w zakresie bezpieczeństwa żywności, można znaleźć we wspomnianym Rozporządzeniu (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. dostępnym na stronie www.eur-lex.europa.eu.
Od 2006 r. w Unii Europejskiej zakazane jest stosowanie antybiotykowych stymulatorów wzrostu w żywieniu drobiu[3].
Jednym z mitów dotyczących żywienia zwierząt jest ten o „pędzeniu drobiu sztuczną paszą” czy „pędzeniu hormonami”. Warto w tym miejscu podkreślić, że nie ma on nic wspólnego z rzeczywistością. Obecnie w żywieniu indyków stosowane są probiotyki, kwasy tłuszczowe czy naturalne preparaty ziołowe, zapewniające właściwe funkcjonowanie przewodu pokarmowego i wzmacniające sprawność systemu immunologicznego ptaków [4].
Kolejnym potwierdzeniem obowiązującej w Unii Europejskiej filozofii kontroli każdego etapu produkcji mięsa z indyka jest posiadanie przez hodowcę szerokiej wiedzy dotyczącej zasad chowu. W trosce o dobrostan zwierząt, każdy z nich musi przestrzegać rygorystycznych zasad technologii i higieny: zasady te dotyczą warunków w wychowalniach, stałego dostępu do pasz i wody oraz ogrzewania i wentylacji co zapewnia odpowiednie warunki środowiskowe dla ptaków.
Troska o dobrostan zwierząt przejawia się również w sposobie ich odchowu. W nowoczesnych fermach jest on podzielony na dwa etapy. Przez pierwsze pięć tygodni życia ptaki znajdują się w wychowalniach na naturalnej ściółce (słoma, wióry drzewne). Mają one stały dostęp do wody i paszy, a temperatura w budynku wynosi ok. 32 stopnie. Jest to istotne, gdyż najmłodsze ptaki właśnie w takiej temperaturze czują się najlepiej. Hodowcy bardzo dbają o sprawne ogrzewanie i mechaniczną wentylację budynków. Po 5 tygodniach indyczęta są przenoszone na świeżą ściółkę, gdzie przy zwiększonej wentylacji przebywają do końca odchowu.
W celu zapewnienia dobrostanu, bezpieczeństwa oraz eliminacji ryzyka występowania chorób wśród indyków, każdy z etapów chowu jest w pełni transparentny i kontrolowany przez urzędowych lekarzy weterynarii. Przed wstawieniem piskląt do wychowalni oceniany jest stan higieniczny i sanitarny fermy, który opiera się na badaniach mikrobiologicznych z wymazów. Dodatkowo nadzoruje się również stan zdrowia piskląt oraz to, czy wylęgarnia, z której pochodzą objęta jest nadzorem weterynaryjnym.
Jeśli chodzi o pasze, to dostarczające je wytwórnie także podlegają inspekcji weterynaryjnej. Specjaliści ze szczególną dokładnością badają zawartość każdej mieszanki paszowej, bowiem stosowane w niej surowce muszą być dopuszczone do użytku przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (European Food Safety Agency, EFSA).
Każda ferma, która zajmuje się chowem indyków, oprócz opieki wewnętrznego lekarza weterynarii, podlega także ścisłej kontroli i nadzorowi lekarza powiatowego. Każda z wizyt,zabiegów, podanych leków czy szczepionek jest odnotowywana w tak zwanym „Rejestrze Stada”. Jest to miejsce, w którym skrupulatnie dokumentuje się wszystkie zdarzenia zaistniałe w procesie odchowu.
W momencie, kiedy ptaki mają zostać oddane do ubojni, konieczna jest zgoda lekarza powiatowego. Podstawą do wydania takiego dokumentu jest pozytywny wynik badania mikrobiologicznego stada, a w przypadku leczenia indyków, zachowanie odpowiedniego okresu karencji zastosowanych leków.
Również proces uboju podlega nadzorowi inspekcji weterynaryjnej. Dopuszczone są do niego tylko ptaki bez widocznych zmian chorobowych oraz uszkodzeń. Zwierzęta poddawane są także dokładnym badaniom, jeśli tylko pojawią się jakiekolwiek podejrzenia o naruszenie ich dobrostanu.
Podsumowanie
Produkcja mięsa indyczego jest ściśle regulowana przepisami krajowymi oraz unijnymi. Przejrzystość wszystkich etapów tego procesu jest ogromnym osiągnięciem branży drobiarskiej która obecnie produkuje mięso najwyższej jakości zapewniające pełne bezpieczeństwo konsumentom. Wybierając mięso indycze warto mieć na uwadze nie tylko jego wysokie walory odżywcze ale także trud włożony w jego uzyskanie na wszystkich etapach produkcji oraz to, że jego zakup wspiera krajowych hodowców.
- Rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. Ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia.
- www.podajindyka.pl
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=OJ:C:2019:214:FULL&from=EN (dostęp 7.02.2020)
- J. Jankowski, „Hodowla i użytkowanie drobiu”, PWRi Warszawa, 2012.
