Raport [1] przygotowany przez niemieckich specjalistów sugeruje, że chociaż zmniejsza się narażenie na niebezpieczne związki glinu w żywności, wciąż spożywamy więcej tego pierwiastka niż eksperci uważają za dawkę bezpieczną. Zadają więc pytanie – co możemy zrobić, aby zminimalizować naszą ekspozycję na związki glinu?
Jakie są źródła narażenia na glin?
Naukowcy z Niemiec ostrzegają o zagrożeniach związanych z aluminium w produktach spożywczych, ale i nieżywnościowych. Ludzie są narażeni na kontakt z pewną ilością związków glinu i prawdopodobnie spożywają je codziennie.
To regularne narażenie występuje, ponieważ aluminium jest obecne w wielu produktach, w tym w żywności, kosmetykach, akcesoriach do pieczenia i oczywiście w folii aluminiowej. Naukowcy wyjaśniają, że związki glinu są obecne w wodzie pitnej, a także jako dodatek do przetworzonej żywności, gdzie służą do wielu celów, w tym jako środek emulgujący i barwnik spożywczy (E173).
🔎 Kolejne badania [3] wykazały, że ekspozycja na aluminium w wodzie pitnej może zwiększać ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych u osób starszych, podczas gdy wyższe poziomy krzemionki, wapnia oraz pH wykazują działanie ochronne. Podkreśla to znaczenie monitorowania składu mineralnego wody pitnej, szczególnie w kontekście zdrowia poznawczego osób starszych.
Czasami nawet świeże owoce lub warzywa zawierają związki glinu. Dzieje się tak, ponieważ działalność przemysłowa, jak górnictwo, zanieczyszcza glebę aluminium. Niektóre produkty kosmetyczne, zwłaszcza dezodoranty, zawierają sole glinu, które producenci uwzględniają w celu wzmocnienia ich działania przeciwpotowego. Metal ten jest również obecny na blachach do pieczenia i innych przyborach kuchennych. Jednak jego użycie jest najbardziej widoczne dla folii kuchennej.
Największe narażenie na glin z dietą wiąże się ze spożywaniem produktów zbożowych (takie jak chleb, ciasta, ciastka) warzywa (takie jak grzyby, szpinak, rzodkiewka i sałata), napojów (takie jak herbata i kakao) oraz niektórych produktów spożywczych przeznaczonych dla niemowląt.
Wyniki analizy:
Nowy oficjalny raport Bundesinstitut für Risikobewertung, czyli Federalnego Instytutu Oceny Ryzyka w Berlinie, wskazuje, że chociaż narażenie na związki glinu w codziennej diecie spada, nadal przyswajamy stosunkowo dużą ilość glinu z innych źródeł, które mogą okazać się szkodliwe dla zdrowia. Naukowcy z BfR prezentują swoje odkrycia w pracy naukowej, która pojawia się w czasopiśmie „Archives of Toxicology”.
Naukowcy oszacowali zawartość aluminium w żywności dostępnej dla niemieckich konsumentów, analizując aktualne dane. Odkryli, że średnia tygodniowa ekspozycja aluminium z dietą dla osoby dorosłej wynosi 50% dopuszczalnego tygodniowego progu ustalonego przez Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), a mianowicie 1 miligram na kilogram (mg / kg) masy ciała tygodniowo [2].
Zastosowano następujące domyślne wartości masy ciała: 60 kg dla dorosłych (zgodnie z rozporządzeniem (UE) 10/2011), 42 kg dla nastolatków w wieku 11–14 lat, 22 kg dla dzieci w wieku 3–10 lat, 12 kg dla niemowląt w wieku 1-3 lat i 6 kg dla niemowląt w wieku do 12 miesięcy [wszystkie wartości są medianą według EFSA (2012)].
Biorąc pod uwagę ogólne narażenie na aluminium z żywności, produktów kosmetycznych (kosmetyków), farmaceutyków i materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością z niepowlekanego aluminium wartości te mogą być znacznie wyższe. Szczególnie wysokie poziomy ekspozycji stwierdzono u nastolatków w wieku 11–14 lat. Chociaż dane dotyczące narażenia zostały zebrane ze szczególnym uwzględnieniem populacji niemieckiej, są one również reprezentatywne dla konsumentów europejskich. Z toksykologicznego punktu widzenia regularne przekraczanie spożycia glinu jest niepożądane, ponieważ może powodować zwiększone ryzyko dla zdrowia.
Jakie produkty zawierają najwięcej glinu?
Według analizy, grupy żywności o szczególnie wysokiej zawartości glinu to rośliny strączkowe, orzechy, nasiona oleiste i przyprawy oraz cukry, słodycze i słodkie desery, o średniej zawartości glinu odpowiednio 28,5 mg/kg i 21,1 mg/kg. Wysoka zawartość w tych grupach żywności wynika głównie z udziału w kategorii przypraw lub produktów zawierających kakao. 11% całkowitego spożycia glinu to herbaty instant. Inne istotne źródła narażenia to sałatki warzywne, napoje herbaciane, gorzka czekolada i chleb wieloziarnisty.
Naukowcy twierdzą, że jest to mniejsza ilość niż wskazana w poprzednich badaniach. Ostrzegają jednak, że spożycie aluminium pozostaje na potencjalnie szkodliwym poziomie we wszystkich grupach wiekowych. Wynika to przede wszystkim z zastosowania w kosmetykach oraz w opakowaniach do żywności i akcesoriach, które zawierają aluminium.
Uważaj na skład dezodorantów i pasty do zębów
Naukowcy podkreślają, że społeczeństwo może wpływać na narażenie i spożycie związków glinu, aby spróbować je zmniejszyć. Doradzają konsumentom, aby sprawdzili, czy stosowane przez nich produkty kosmetyczne, takie jak dezodoranty i pasta do zębów, zawierają związki glinu. Jeśli dana osoba musi korzystać z tych konkretnych produktów, badacze zalecają, aby robili to oszczędnie.
W diecie – zwróć uwagę na przechowywanie
Chociaż zidentyfikowanie i unikanie glinu w żywności może być trudniejsze, naukowcy twierdzą, że stosowanie zróżnicowanej diety i czytanie etykiet produktów w celu eliminacji tych zawierających aluminium może pomóc w zmniejszeniu narażenia na potencjalnie szkodliwą substancję. Ponadto sugerują, aby unikać przygotowywania i przechowywania żywności – szczególnie kwaśnej i słonej – w naczyniach aluminiowych, garnkach lub w folii aluminiowej.
Naukowcy z BfR kierują również swoje zalecenia do producentów, którzy wprowadzają na rynek produkty spożywcze. Zachęcają do korzystania z surowców o niskiej zawartości aluminium i odpowiednio powlekanych materiałów podczas przetwarzania i pakowania produktów spożywczych. W pracy naukowej badacze stwierdzili, że stosowanie materiałów mających kontakt z żywnością wykonanych z niepowlekanego aluminium lub częste stosowanie produktów kosmetycznych zawierających aluminium może spowodować trwałe przekroczenie dopuszczalnego tygodniowego spożycia i prowadzić do zwiększonego gromadzenia się aluminium w organizmie.
Podsumowanie
Poprzednie badania łączyły częstą ekspozycję na wysoki poziom glinu z neurotoksycznością, chorobą Alzheimera i nowotworem piersi. Mimo to wciąż nie jest jasne, jak niebezpieczne są związki glinu dla zdrowia. Podczas gdy EFSA dąży do ściślejszej regulacji produktów żywnościowych zawierających glin, Agencja ds. Substancji Toksycznych i Rejestru Chorób stwierdza, że „narażenie na aluminium zwykle nie jest szkodliwe”.
Bibliografia:
- Tietz T., Lenzner A., Kolbaum A.E., Zellmer S., Riebeling Ch., Gürtler R., Jung Ch., Kappenstein O., Tentschert J., Giulbudagian M., Merkel S., Pirow R., Lindtner O., Tralau T., Schäfer B., Laux P., Greiner M., Lampen A., Luch A., Wittkowski R., Hensel A., Aggregated aluminium exposure: risk assessment for the general population. Archives of Toxicology 2019, v. 93, p. 3503–3521.
- http://www.efsa.europa.eu/en/press/news/080715-0
- Wasick A, Kim Y. Association between the Composition of Drinking Water and Cognitive Function in the Elderly: A Systematic Review. Int J Environ Res Public Health. 2024 Mar 19;21(3):362. doi: 10.3390/ijerph21030362. PMID: 38541362; PMCID: PMC10969896.
- Data pierwotnej publikacji artykułu: 1.03.2020
- Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 26.10.2024
