Kapary to zamknięte i ususzone pąki kwiatów kaparu ciernistego. W kuchni pełnią funkcję przyprawy, ponieważ mają niesamowicie intensywny smak [1]. Uważa się, że kapary pochodzą z Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej. Są nieodłącznym elementem kuchni śródziemnomorskiej, francuskiej czy włoskiej.
Co jest wyjątkowego w kaparach?
Kapary w ponad 80% składają się z wody. Są też świetnym źródłem polifenoli, czyli substancji, które chronią przed nowotworami i opóźniają procesy starzenia się organizmu. W 100 g surowych kaparów znajduje się aż 310 mg polifenoli.
Dostarczają one organizmowi licznych witamin – szczególnie A, C i K oraz związków o działaniu wykrztuśnym, moczopędnym i przyspieszającym metabolizm tłuszczów [2]. W kaparach znajdują się także znaczne ilości rutyny, czyli flawonoidu, który wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne. W efekcie istnieje znacznie mniejsze ryzyko pojawienia się żylaków i obrzęków kończyn [3].
Jak smakują kapary?
Kapary najczęściej można zakupić marynowane w occie, solance lub oleju. Charakteryzują się one dość intensywnym smakiem, który można określić jako słono-kwaśny i pikantny. Kapary nie zawsze smakują tak samo. Ich posmak zależy od momentu zbioru pączków kaparów, od ich wielkości oraz od gatunku. Im większe kapary, tym ich smak jest bardziej intensywny. Są one cenione, głównie za aromat, niepowtarzalne odczucia smakowe oraz właściwości zdrowotne [4].
Wartości odżywcze kaparów /100 g produktu
| Woda | 83,8 g |
| Energia | 23 kcal |
| Białko | 2,36 g |
| Tłuszcze | 0,86 |
| Węglowodany | 4,89 |
| Błonnik pokarmowy | 3,2 g |
| Witamina C | 4,3 mg |
| Witamina A | 138 IU |
ŹRÓDŁO: https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/172238/nutrients
Prozdrowotne właściwości kaparów
Od wczesnych lat pięćdziesiątych XX wieku kapary są uznawane za bardzo skuteczne w leczeniu: infekcji dróg oddechowych i dróg moczowych [5]. Kapary niwelują wzdęcia oraz wzmacniają apetyt. Przyspieszają także metabolizm tłuszczów, dzięki czemu wspomagają odchudzanie. Wykazują działanie antyreumatyczne, chronią stawy i zapobiegają dolegliwościom bólowym. Można z nich przyrządzić leczniczy napar, który wykazuje działanie łagodzące w bólach stawowych, a płukanie nim gardła pomaga w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych [6].
Przepisy z wykorzystaniem kaparów
Sos maślano-kaparowy
Składniki:
- 2 łyżki odsączonych z solanki kaparów
- 3 łyżki masła
- 2 łyżki posiekanej natki pietruszki
- Sok wyciśnięty z jednej cytryny
- Szczypta soli i pieprzu
- 1 łyżeczka posiekanego świeżego cząbru
Sposób przygotowania:
Zmiażdżyć kapary grzbietem łyżki. Masło rozpuścić na patelni na małym ogniu, dodać dok z cytryny, doprawić solą i pieprzem. Zdjąć sos z ognia. Po przestygnięciu połączyć sos z posiekaną natką pietruszki oraz cząbrem i kaparami.
Sos maślano-kaparowy świetnie pasuje do ryb i owoców morza.
Paprykowa pasta z kozim serem i kaparami
Składniki:
- 250 g sera koziego
- 1 łyżka mielonej, słodkiej papryki
- 1 łyżeczka musztardy Dijon
- 2 łyżka kaparów (odsączonych z marynaty)
Sposób przygotowania:
Wszystkie składniki dokładnie zmiksuj w blenderze przez około 2 minuty, aż pasta będzie pomarańczowa i kremowa.
Pastę należy podawać ze świeżym pieczywem i warzywami oraz przechowywać w lodówce.
Przeciwwskazania
Ze względu na wysoką zawartość sodu marynowanych kaparów, czyli tych powszechnie dostępnych w sklepach powinny ich unikać osoby na diecie niskosodowej lub ze schorzeniami takimi jak za nadciśnienie i osteoporoza. Diabetycy często sięgający po kapary powinni uważnie monitorować poziom cukru we krwi, ponieważ mogą one znacznie go obniżyć [7]. Kapary mogą też nasilać działanie insuliny lub doustnych leków przeciwcukrzycowych.
Właściwy sposób przechowywania kaparów
Po otwarciu słoika z kaparami powinniśmy je przechowywać w marynacie w taki sposób, aby pąki były nią zakryte. Dzięki temu kapary nie wyschną i zachowają swoją najwyższą jakość.
„Polskie kapary”. Co to takiego?
„Polskie Kapary” są to marynowane pąki nasturcji, które są łudząco podobne do oryginalnych. Są one bardzo cenione w rodzimej kuchni, również mają wyraźny, ostry smak i można je z powodzeniem stosować jako zamiennik kaparów. Dlatego kupując kapary, warto dokładnie sprawdzić na etykiecie produktu czy na pewno są one oryginalne, aby się nie pomylić.
Podsumowanie
Kapary są wyjątkowe pod wieloma względami, przede wszystkim wyróżniają się oryginalnym smakiem. Jeśli lubisz, lekko kwaśny i pikantny posmak to na pewno polubisz także kapary. Wysoka zawartość składników odżywczych sprawia, że są one cennym produktem, który z łatwością wykorzystasz w swojej kuchni.
Najczęściej zadawane pytania
Krzewy kaparowe potrzebują do wzrostu słonecznego stanowiska z co najmniej 6 godzinami nasłonecznienia w okresie letnim oraz żyznej gleby. Kapary najlepiej uprawiać w szklarni, ponieważ potrzebują temperatury minimum 10 stopni Celsjusza [8].
Kapary są małe i zielone, wielkością przypominają ziarno dużego grochu. Różne odmiany kaparów mogą różnić się wielkością. Mniejsze kapary są bardziej subtelne i delikatne w smaku, przez co są preferowane w przemyśle spożywczym.
Kapary zazwyczaj jada się w zalewie octowej lub w solance. Raczej nie spożywa się ich na surowo, ponieważ zawierają duże ilości oleju musztardowego, który ma gorzki i cierpki smak.
Kapary świetnie pasują do np. ryb, pizzy oraz sałatek. Przez swój wyraziście ostry smak, są składnikiem wielu sosów np. tatarskiego i past. W Polsce najczęściej kapary są dodatkiem do befsztyka tatarskiego oraz do sałatek śledziowych. Kapary mogą być także przekąską- świetnie łączą się z oliwkami, migdałami i jajkami. Należy pamiętać, że kapary najlepiej smakują bez obróbki termicznej, ponieważ podczas niej tracą swoje walory smakowe.
Bibliografia:
- Chedraoui, S., Abi-Rizk, A., El-Beyrouthy, M., Chalak, L., Ouaini, N., & Rajjou, L. (2017). Capparis spinosa L. in A Systematic Review: A Xerophilous Species of Multi Values and Promising Potentialities for Agrosystems under the Threat of Global Warming. Frontiers in plant science, 8, 1845.
- Sonmezdag, A. S., Kelebek, H., & Selli, S. (2019). Characterization of Aroma-Active Compounds, Phenolics, and Antioxidant Properties in Fresh and Fermented Capers (Capparis spinosa) by GC-MS-Olfactometry and LC-DAD-ESI-MS/MS. Journal of food science, 84(9), 2449–2457.
- Miller E., Malinowska K., Gałęcka E., Mrowicka M., Kedziora J. (2008). Rola flawonoidów jako przeciwutleniaczy w organizmie człowieka. Pol. Merk. Lek. 144: 556–560.
- Romeo V, Ziino M Giuffrida D Condurso C Verzera A. Flavour profile of capers (Capparis spinosa L.) from the Eolian Archipelago by HS-SPME/GC-MS. Food Chemistry 2007; 3:1272-1278.
- Portrait of a Medicinal Plant (Original title: Portraet einer Heilpflanze. Tropaeolum majus L. – die Kapuzinerkresse. Merkurstab 1995; 48:357-62. English by A. R. Meuss, FIL, MTA).
- Irena J. Amsel, Przyprawy korzenne, Katowice 2007, s. 66-69.
- Yaniv, Z., Dafni, A., Friedman, J., & Palevitch, D. (1987). Plants used for the treatment of diabetes in Israel. Journal of ethnopharmacology, 19(2), 145–151.
- http://www.caperplants.com/about-capers/
