Laktoferyna – co należy o niej wiedzieć?

Co to jest laktoferyna?

Laktoferyna to wielofunkcyjne białko i jedno z najbogatszych białek w ludzkim mleku (w warunkach fizjologicznych można ją znaleźć m.in. w siarze i mleku ssaków, ślinie, czy łzach, czyli wszędzie tam, gdzie trzeba szybko zapewnić obronę przeciwdrobnoustrojową).

Co wpływa na poziom laktoferyny?

Na jej stężenie w mleku ludzi mogą wpływać różne czynniki (takie jak stan laktacji, pochodzenie etniczne i dieta). Białko to produkują neutrofile, czyli granulocyty obojętnochłonne i w swoich ziarnistościach ją magazynują. Neutrofile uwalniają laktoferynę w czasie reakcji odpornościowych. Działanie laktoferyny przeciw drobnoustrojom chorobotwórczym polega na chelatowaniu jonów żelaza.

Wpływ laktoferyny na organizm

Doniesiono, że laktoferyna wywiera działanie modulujące na metabolizm lipidów, ale mechanizmy regulacyjne pozostają niejasne.

Przyrost masy ciała, stłuszczenie wątroby

W jednym z badań, badano korzystny wpływ laktoferyny i jej mechanizmów u otyłych myszy C57BL / 6J indukowanych dietą wysokotłuszczową. Doustne podawanie laktoferyny w dawce 100 mg na masę ciała przez 15 tygodni znacznie zmniejszyło przyrost masy ciała, otyłość trzewną i poziom glukozy we krwi, leptyny i lipidów u otyłych myszy karmionych dietą wysokotłuszczową.

Stłuszczenie wątroby u otyłych myszy znacznie się poprawiło. Ekspresja genów i białek adypogennych i związanych zzapaleniem (SREBP-1c, FAS, MCP-1, leptyna) została zahamowana w wątrobie i na jądrzastej tkance tłuszczowej otyłych myszy.

Obecne wyniki pokazują, że laktoferyna pozytywnie reguluje metabolizm lipidów i poprawia stłuszczenie wątroby. Mechanizmy działania tych efektów można przypisać tłumieniu ekspresji genów lipogennych i łagodzeniu stanu zapalnego w wątrobie i na jądrzastej tkance tłuszczowej.

Działanie ochronne przy napromieniowaniu

Działanie chroniące przed promieniowaniem laktoferyny (LF) badano na myszach poddanych promieniowaniu rentgenowskiemu subletalnemu. Myszy podzielono losowo na kontrolę (nienapromieniowane myszy karmione standardową dietą bez LF), IR (napromieniowane myszy karmione standardową dietą) i IR + LF (napromieniowane myszy karmione LF).

Myszy karmiono codziennie przez 7 dni przed napromieniowaniem i przez 30 kolejnych dni po napromieniowaniu. Współczynnik przeżycia myszy w grupie IR +LF był znacząco zwiększony w porównaniu z grupą IR między dniami 15 i 30 po napromieniowaniu.

Masa ciała myszy w grupie IR + LF była zwiększona w porównaniu z grupą IR, a różnica była statystycznie znacząca. Krew pobierano od myszy przez żyłę ogonową w dniach 2, 7, 14, 21 i 30 po napromieniowaniu.

Wskaźniki laboratoryjne, w tym liczba leukocytów, erytrocytów i płytek krwi, uległy szybszemu odzyskaniu po napromieniowaniu w grupie IR + LF w porównaniu zgrupą IR. Leczenie napromieniowanych myszy za pomocą laktoferyny znacznie zmniejszyło uszkodzenie DNA.

W tkance wątrobowej poziom dysmutazy ponadtlenkowej w grupie IR + LF był istotnie zwiększony, podczas gdy malonylodialdehyd był znacząco zmniejszony w porównaniu z grupą IR.

Odkrycia te wskazują, że LF może zapobiegać uszkodzeniom spowodowanym promieniowaniem i może mieć potencjalny wpływ na leczenie pacjentów z rakiem, którzy otrzymują radioterapię.

Niedobór żelaza

🔎 Przeglądowa analiza [3] wskazała, że laktoferyna jest skutecznym środkiem w leczeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza u dzieci. Zwiększa stężenie ferrytyny surowiczej i hemoglobiny, a także powoduje mniej działań niepożądanych. Metaanaliza obejmowała 11 badań, w tym 10 randomizowanych kontrolowanych prób. Wykazała, że laktoferyna sama lub w połączeniu z żelazem jest bardziej skuteczna niż samodzielna suplementacja żelazem lub placebo.

Bibliografia:

1. L.Xiong, F.Ren,H.Zhang, H.Guo; Lactoferrin attenuates high-fat diet-induced hepatic steatosisand lipid metabolic dysfunctions by suppressing hepatic lipogenesis anddown-regulating inflammation in C57BL/6J mice; Food and function; 2018 Aug 15;9(8):4328-4339. doi: 10.1039/c8fo00317c
2. L.Feng, J.Li,L.Qin, D.Guo,H.Ding, D.Deng; Radioprotective effect of lactoferrin in mice exposed tosublethal X-ray irradiation; Experimental and therapeutic medicine; 2018 Oct;16(4):3143-3148. doi:10.3892/etm.2018.6570
3. June D, Konstantin AT, Lumbanradja LA, Aryani A, Hengky A. Lactoferrin as treatment for iron-deficiency anemia in children: a systematic review. Turk J Pediatr. 2023;65(4):543-554. doi: 10.24953/turkjped.2022.670. PMID: 37661669.

• Data pierwotnej publikacji: 28.10.2018
• Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 23.10.2023