W 2015 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) sklasyfikowała przetworzone mięso jako substancje rakotwórcze grupy 1 – „substancje rakotwórcze dla człowieka”.
Nowy przegląd kwestionuje tę ogólną klasyfikację, ponieważ stwierdził, że siła dowodów różni się w zależności od tego, czy mięso zawiera azotyn sodu (E250). Nowe badania sugerują, że nie wszystkie przetwory mięsne są równie niezdrowe. Według doniesień od 66% do 99% Europejczyków spożywa przetwory mięsne, przy czym średnia ilość dziennie wynosi od 10 do 80 g.
Przetworzone mięso – czyli jakie?
Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (ang. International Agency for Research on Cancer, IARC), definiuje przetworzone mięso jako takie, które zostało poddane peklowaniu, soleniu, wędzeniu, fermentacji lub innej metodzie konserwowania żywności.
Przykłady obejmują parówki, boczek, szynkę, kiełbasy, peklowaną wołowinę, suszoną wołowinę i konserwy. Producenci żywności używają azotynu sodu do wyrobu przetworów mięsnych, w celu poprawy kolorytu lub jako środek konserwujący, aby wydłużyć okres przydatności do spożycia. Jednak nie wszystkie przetwory mięsne zawierają azotan sodu. W ostatnich latach konsumenci otrzymali więcej produktów tego typu wolnych od konserwantów.
Przegląd badań
Naukowcy z Institute of Global Food Security z Queen’s University Belfast w Wielkiej Brytanii dokonali przeglądu najnowszych badań dotyczących związku między spożyciem przetworzonego mięsa a nowotworami jelita grubego, odbytnicy i jelit. Okazało się, że tylko około połowa badań stwierdziła, że istnieją dowody na związek z rakiem jelita grubego. Jednak odsetek ten wzrósł do prawie 2/3 (65%), gdy badacze ograniczyli swoją analizę do badań na ludziach, które polegały jedynie na analizie wpływu przetworzonego mięsa zawierającego azotyny. Informują o metodach badania i wynikach można przeczytać w najnowszym opracowaniu „Nutrients”.
Przebieg
Przeszukano literaturę przy użyciu 3 wyszukiwarek: Pubmed, Scopus i Web of Science. Przeszukano kombinację następujących terminów: rak jelita grubego, przyczyna rozwoju raka jelita grubego, przetwory mięsne, kiełbasa, bekon, azotyn i związki N-nitrozowe. Wyszukiwanie przyniosło 2478 wyników, z których 61 uznano za odpowiednie.
Wnioski
Zespół sugeruje, że ich odkrycia mogą wyjaśnić niejasne doniesienia w mediach na temat przetworów mięsnych i ryzyka występowania nowotworów. Naukowcy uważają, że ich metaanaliza ujawnia potrzebę klasyfikacji IARC w celu rozróżnienia między przetworami mięsnymi zawierającymi azotyn sodu i tym, które tego nie zawierają. Argumentują, że powinny istnieć osobne oceny zagrożeń dla zdrowia.
Badacze stwierdzili, że przegląd jest przeprowadzany w odpowiednim czasie i że wnosi nowe spojrzenie oraz wskazuje drogę do dalszych badań w tej dziedzinie. W Wielkiej Brytanii organizacje ds. zdrowia zalecają ograniczenie spożycia przetworów mięsnych do 70 gramów dziennie, co stanowi mniej więcej średnie dzienne spożycie na osobę w tym kraju. Polskie Normy Żywienia z 2017 mówią o zalecanym ograniczeniu spożycia czerwonego mięsa do 500 g (już po obróbce termicznej) w ciągu tygodnia.
Badacze mają nadzieję, że przyszłe badania nad związkiem między przetworami mięsnymi a nowotworem jelita grubego będą traktować każdy rodzaj mięsa osobno, a nie jako jedną grupę. Wskazują również na potrzebę dalszych analiz w celu zbadania, czy spożywanie przetworów mięsnych bezpośrednio powoduje raka.
Podsumowanie
Jak sugerują autorzy, czytelnicy powinni zauważyć, że określając przetwory mięsne jako substancje rakotwórcze grupy 1, w tej samej co tytoń i azbest, IARC nie sugeruje, że przetworzone produkty mięsne niosą taki sam poziom ryzyka, jak inne związki z tej grupy.
W tym kontekście podkreślają, że około 34 000 zgonów z powodu raka jelita grubego na całym świecie jest prawdopodobnie spowodowanych wysokim spożyciem przetworzonego mięsa, w porównaniu z milionem zgonów z powodu raka rocznie w wyniku palenia tytoniu.
Źródło: William Crowe, Christopher T. Elliot, Brian D. Green, A Review of the In Vivo Evidence Investigating the Role of Nitrite Exposure from Processed Meat Consumption in the Development of Colorectal Cancer, Nutrients 2019, 11(11), 2673.
