Zanim pokarm trafia do naszego żołądka, musi najpierw przejść przez jamę ustną i przełyk. W jamie ustnej odbywa się dość krótki, aczkolwiek znaczący etap przetwarzania pokarmu, czyli przeżuwanie.
Żucie to proces mechaniczny- rozdrabnianie pokarmu na mniejsze cząstki i mieszanie ich ze śliną, prowadzące do uformowania kęsa (zwanego bolusem), który będzie mógł zostać z łatwością przełknięty. Żucie może przebiegać w sposób kontrolowany lub odruchowy (ośrodek żucia znajduje się w pniu mózgu), dzięki czemu nie musimy się zastanawiać nad tą czynnością. Siła mięśni żucia (mięśni żwaczowych) jest bardzo duża- nacisk zębów podczas ścisku szczęk może dochodzić nawet do 150 kg!
W jamie ustnej znajdują się gruczoły wydzielające ślinę oraz receptory smakowe, dzięki którym odczuwamy smak potraw. Im mniejsze kęsy pożywienia tym lepiej, ponieważ enzymy trawienne mają wtedy łatwiejszy dostęp do cząstek pokarmu, dzięki czemu zostanie on lepiej strawiony.
Dlaczego przeżuwanie jest tak istotne?
Nasz mózg dostaje sygnał o tym, że się najedliśmy dopiero po 20 minutach od skończenia posiłku. Dlatego bardzo ważny jest czas przeżuwania. Im dłużej cząsteczki pokarmu mają kontakt z receptorami smakowymi, tym więcej jest czasu na to, aby poczuć smak potrawy i aby wydzieliły się odpowiednie ilości soków trawiennych. Przeżuwając pokarm powoli i dokładnie, bardziej się najadamy i nie sięgamy po dodatkową porcję jedzenia, dzięki czemu nie pobieramy dodatkowych zbędnych kalorii. Badania chińskiego naukowca Jie Li z Uniwersytetu Medycznego w Harbin wykazały, że osoby, które dłużej przeżuwają pokarm, wydzielają mniej greliny (hormon pobudzający apetyt), za to wytwarzają więcej cholecystokininy, która zwiększa uczucie sytości.
Co się dzieje, kiedy spożywamy posiłki w pośpiechu, nie gryząc dość dokładnie każdego kęsa?
Wtedy jedzenie dłużej zalega w żołądku, jest gorzej trawione, a to może powodować ból brzucha i zgagę. Możemy także czuć się ospali i zmęczeni, gdyż organizm traci więcej energii na strawienie pożywienia. Dodatkowo nasz mózg nie zdąży otrzymać informacji o „najedzeniu się”, przez co sięgamy szybko po dokładkę.
Jak wydłużyć czas spożywania potraw?
- Podczas jedzenia skup się na tej czynności, rozkoszuj się smakiem i zapachem potrawy.
- Upewnij się, że podczas jedzenia nic nie rozprasza twojej uwagi (nie czytaj gazety, wyłącz telewizor, komputer, radio itp.)
- Używaj jak najmniejszych sztućców, aby pobierać jak najmniejsze kawałki jedzenia.
- Po każdym kęsie odkładaj sztućce.
- Spożywaj posiłki wspólnie z domownikami, dostosowując tempo jedzenia do najwolniejszej osoby.
Przeczytaj także: „Fałszywy obraz Twojego talerza” oraz „Myśl o jedzeniu jeszcze zanim pojawi się na stole„
