Słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus) inaczej topinambur jest przedstawicielem rodziny Astracea. Roślina pochodzi z Ameryki Północnej, w Europie zagościła dzięki Krzysztofowi Kolumbowi. Topinambur spokojnie może pretendować do miana tzw. „superfoods” ze względu na bogactwo substancji o działaniu bioaktywnym. W Polsce uprawiane są dwie odmiany: Albik i Rubik. Na szczególną uwagę zasługują bulwy tej rośliny.
Topinambur: właściwości odżywcze
W tabeli poniżej przedstawiono zawartość makroskładników, witamin i pierwiastków w bulwie topinamburu [źródło nr 2].
Topinambur charakteryzuje się niską wartością energetyczną, przy jednoczesnej obecności dużych ilości błonnika, który pęcznieje w jelitach, dając uczucie sytości, co doskonale sprawdzi się w diecie osób chcących zredukować masę ciała.
Inulina
Ta frakcja węglowodanów jest szczególnie cenna jako pożywka dla bakterii bytujących w naszym jelicie. Szacuje się, że 75-80% wszystkich węglowodanów w bulwie stanowi właśnie inulina. Inulina zaliczana jest to prebiotyków, czyli substancji pobudzających rozwój prawidłowej flory jelitowej. Tak więc bulwy topinamburu promują rozwój dobroczynnych bakterii: Lactobacillus, Bifidobacterium, jednocześnie hamując rozwój patogennych z rodzaju: Clostridium czy Fusobacterium.
W efekcie zmniejszonej aktywności patogenów wywołujących biegunki i stan zapalny w jelitach możliwa jest poprawa stanu zdrowia pacjenta. To nie jedyne prozdrowotne właściwości inuliny. Jak się okazuje wpływa ona także immunostymulująco na układ odpornościowy, zmniejsza insulinooporność i pomaga normalizować glikemię. Współdziałając z błonnikiem i pektynami oczyszcza organizm toksyn z jednej strony wiążąc szkodliwe związki, a z drugiej przyspieszając pasaż jelitowy i szybsze ich usunięcie z ustroju.
Inne właściwości prozdrowotne
Części podziemne słonecznika bulwiastego również stanowią cenny surowiec farmakologiczny. Sok z bulw ma zastosowanie w leczeniu schorzeń jelita grubego, łuszczycy, owrzodzeń, oparzeń, hemoroidów, zapalenia spojówek, powiek i skóry. Prawdopodobnie białka znajdujące się w bulwach mają działanie antynowotworowe. Spożywanie topinamburu obniża również poziom „złego” cholesterolu, reguluje ciśnienie krwi, działa hepato- i nefroprotekcyjnie. Z innych właściwości na uwagę na pewno zasługuje ułatwienie przyswajania takich minerałów jak żelazo, wapń i magnez.
Jak spożywać topinambur?
Bulwy mają słodki, orzechowy smak i tak naprawdę wielorakie zastosowanie kulinarne. Osobiście bardzo lubię kawę z topinamburu jako substytut kawy naturalnej- doskonale smakuje zarówno z mlekiem jak i bez. Jest to także dobra alternatywa dla kobiet w ciąży, gdyż w tym szczególnym okresie warto uważniej podchodzić do ilości kofeiny spożywanej w ciągu dnia. Spotkałam się również z herbatkami i napojami probiotycznymi na bazie tej rośliny. W formie napoju bulwy topinamburu są kiszone jak kapusta. Można spożywać oczywiście same bulwy na surowo lub po obróbce termicznej. Na rynku są dostępne również chipsy.
Źródła:
- Mystkowska i wsp., „ Właściwości probiotyczne i farmakologiczne słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.)”
- Mystkowska i K. Zarzecka „Wartość odżywcza i prozdrowotna słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.)
- Kargulewicz „Topinambur- skarbnica fruktanów o właściwościach prozdrowotnych”
