Ultra zdrowie – recenzja książki (Śliż, Mamcarz – red. nauk.)

Współcześnie ujęcie zdrowia dotyczy nie tylko braku choroby. Rozpatrywane jest ono w kontekście całkowitego dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego człowieka. Świadomość dotycząca wartości zdrowia i chęć jego jak najdłuższego utrzymania wśród społeczeństwa poszerza się. W epoce chorób cywilizacyjnych ważna staje się promocja zdrowia i podejście holistyczne w celu uzyskania lepszych efektów zarówno w leczeniu, jak i w zapobieganiu tym chorobom. W myśl tego trendu powstało Polskie Towarzystwo Medycyny Stylu Życia.

W monografii pod patronatem tego Towarzystwa, pod tytułem „Ultra zdrowie”, przedstawiony jest problem skrajnych zachowań zdrowotych – nadmiernego, wręcz ekstremalnego dbania o zdrowie.

• Kiedy troska o szczupłą sylwetkę, trzymanie diety i uprawianie sportu czy perfekcjonizm przestają być sprzymierzeńcem zdrowia?
• Dlaczego najlepszym rozwiązaniem w zachowaniach prozdrowotnych jest umiar?

Tego między innymi dowiecie się w książce pod redakcją znamienitych lekarzy i naukowców: Daniela Śliża i Artura Mamcarza.

Dla wszystkich poszukujących umiaru w dążeniu do zdrowia

„Ultra zdrowie” to popularnonaukowa książka dla każdego, a zwłaszcza dla osób poszukujących „złotego środka” w zachowaniach prozdrowotnych z zakresu odżywiania, aktywności fizycznej czy psychologii oraz chcących zrozumieć motywację osób wplątanych w ciągłą walkę o zdrowie. Idealna pozycja, która zainteresuje zarówno lekarzy, jak i innych specjalistów z dziedziny nauk medycznych, ale także ich pacjentów.

Współczesne problemy wynikające z nadmiernej troski o zdrowie

W monografii znajdziemy 15 krótkich rozdziałów traktujących głównie o przesadnych przejawach dbania o zdrowie i obsesyjnej kontroli nad zachowaniami zdrowotnymi.

W pierwszym rozdziale autorzy pochylają się nad definicją zdrowia i jego powszechnym deficytem. Podkreślają rolę więzi społecznych jako jednego z głównych determinantów zdrowia zapewniających długowieczność.

Kolejne rozdziały dotyczą często poruszanych w dzisiejszym świecie problemów i zaburzeń opartych na nadmiernej trosce o zdrowie.

Pierwszym z omawianych jest zaburzenie ortorektyczne, polegające na obsesyjnej fiksacji na punkcie zdrowej żywności i właściwym przygotowywaniu posiłków. Osoba z ortoreksją podporządkowuje całe swoje życie zdrowemu (według niej) żywieniu, co prowadzić może zaniedbania kontaktów międzyludzkich i niedoborów żywieniowych, wynikających z nadmiernej wybiórczości produktów spożywczych. W rozdziale tym znajdziemy również kryteria diagnostyczne tego zaburzenia.

Następnie scharakteryzowana jest bigoreksja, zwana także dysmorfią mięśniową, czyli patologiczna obsesja na punkcie wyglądu własnego ciała. Autorzy wskazują tutaj również na niekorzystne implikacje zdrowotne, które mogą pojawić się w wyniku uprawiania ultrasportów wytrzymałościowych czy ultrarozciągania.

W książce nie mogło zabraknąć także tematyki żywieniowej i ekstremalnych diet, do których należą bezpodstawnie stosowane głodówki czy bardzo restrykcyjne diety eliminacyjne. Mody żywieniowe są bardzo powszechne, lecz mało kto pamięta o dobrze zbilansowanej i doborowej diecie. Innym tematem z tej dziedziny są również zaburzenia odżywiania, na które cierpi coraz większa część populacji.

Dość obszerny rozdział dotyczy różnych typów uzależnienia od leczenia. Poruszane są tematy zaburzeń takich jak: hipochondria (nadmierny lęk o własne zdrowie) czy zespół Műnchhausena (pozorowanie lub wywoływanie objawów chorobowych). Wyróżnione są także uzależnienia od psychoterapii, operacji plastycznych czy nawet od nieustannego rozwoju osobistego.

Monografia przedstawia wiele postaci perfekcjonizmu, które mogą przejawiać się w postaci pracoholizmu, ultrahobby (wewnętrzny przymus do rozwijania pasji niepomiernym kosztem) czy dążenia do zbudowania „superrodziny” idealnej.

Autorzy poruszają także związek medycyny z religią. Wyjaśniają możliwy udział zaburzeń psychicznych w opętaniu, które leczone nie wymaga wykonywania egzorcyzmów oraz w podatności wstępowania do sekt.

Inne rozdziały dotyczą problemów związanych z seksualnością i prokreacją. Wśród nich możemy wyróżnić m.in.: uzależnienie od seksu, aseksualizm, seks ekstremalny, laktoterroryzm (ingerencja w intymność i wolność związaną z laktacją wobec matek w celu ich zastraszenia czy poniżenia), ruchy antyszczepionkowe czy stosowanie diet eliminacyjnych u małych dzieci.

W ostatnich rozdziałach książki omawiane są tematy związane z praktykami paramedycznymi stosowanymi bez potwierdzenia skuteczności i bezpieczeństwa, a także z zagrożeniami wynikającymi z rozwoju technologii i powstania mediów społecznościowych. Należy pamiętać, że nowe technologie niosą ze sobą zarówno korzyści jak i zagrożenia, a czerpiąc wiedzę o zdrowiu trzeba korzystać z rzetelnych źródeł i wiedzy specjalistów.

Praktyczna wiedza o czyhających zagrożeniach ultrazdrowotnych

Autorzy zadbali o zainteresowanie czytelnika, przekazując mu aktualną i praktyczną wiedzę przekazaną w pigułce za pomocą krótkich rozdziałów i podrozdziałów ze wskazanym piśmiennictwem na końcu każdego z nich. Zwracają się oni bezpośrednio do odbiorów za pomocą pytań i odpowiedzi, co skłania do refleksji nad przytaczanymi problemami. Dodatkowym plusem jest przystępny dla każdego odbiorcy język, lecz dostarczający wielu cennych nowych informacji.

Cechą wyróżniającą tę monografię są minimalistyczne rysunki ze skojarzeniami słownymi, które poruszają sedno opisywanych współczesnych problemów zdrowotnych.

Podsumowanie

Książka doskonale ukazuje, że umiar oraz rozsądek jest ważny w codziennym pędzie życia i to nimi należy się kierować, chcąc zadbać o swoje zdrowie.

Monografia zapoznaje czytelnika z wieloma możliwymi problemami skrajnej troski o zdrowie, co znacznie rozszerza punkt patrzenia na podejmowane działania zdrowotne i zależności między nimi.