Zespół jelita drażliwego jest chorobą o podłożu psychologicznym, charakteryzującą się zaburzeniami pracy jelit, czyli występowaniem biegunek, zaparć oraz biegunek i zaparć naprzemiennie. Bardzo częstymi objawami są: bóle brzucha i skurcze mięśni gładkich brzucha, wzdęcia, niestrawność, wodniste biegunki. Gama objawów IBS jest bardzo szeroka, mogą należeć do niej nawet bóle głowy i częste oddawanie moczu. Dolegliwości nasilają się pod wpływem sytuacji stresowych, z którymi nie potrafimy sobie poradzić, a także poprzez prowadzenie szybkiego, intensywnego trybu życia.
Jaką procedurę przy leczeniu IBS podejmuje dietetyk?
Rozpoznanie. Podobne objawy
IBS można łatwo pomylić z:
- celiakią,
- chorobą Leśniowskiego – Crohna,
- rakiem jelita grubego,
- chorobami tarczycy,
- infekcjami przewodu pokarmowego,
- alergią lub nietolerancją pokarmową,
Dlatego bardzo ważny jest odpowiednio przeprowadzony proces diagnostyczny. Szacuje się, że choroba dotyka 10 -20% dorosłych w Europie Zachodniej!
Dieta. Modyfikacja diety
Chorzy z IBS deklarują, że objawy pojawiają się bądź nasilają po spożyciu konkretnych produktów spożywczych. Jest to kwestia bardzo indywidualna, jednakże produktami najczęściej odpowiadającymi za ten stan są: mleko, jaja, sery, kofeina i alkohol. Bardzo dobrym sposobem znalezienia „winowajcy” jest zapisywanie przez około 2 – 3 tygodnie tego, co spożywamy, aby wiedzieć który produkt nasila objawy.
Produkty spożywcze, które nasilają objawy, powinny zostać po prostu wyeliminowane z diety. Należy jednak pamiętać przy eliminacji mleka z diety o spożywaniu innych produktów będących źródłem wapnia, aby nie dopuścić do jego niedoborów. Często to cukier zawarty w mleku czyli laktoza jest odpowiedzialna za większość objawów w zespole jelita drażliwego, a więc zakup mleka bezlaktozowego może okazać się wystarczający. Podobnie jak stosowanie przez pewien czas diety bezlaktozowej lub niskolaktozowej. Dla pewności czy to laktoza jest czynnikiem nasilającym objawy, należy przeprowadzić najpierw wodorowy test oddechowy w celu potwierdzenia lub wykluczenia nietolerancji laktozy.
Kofeina oraz teina mogą nasilać skurcze jelit i inne objawy związane z zespołem jelita drażliwego. Gazowane napoje mogą działać drażniąco na przewód pokarmowy, dlatego zaleca się spożywanie wód niegazowanych oraz słabych herbat.
Eliminacja z diety produktów wzdymających (cebula, rośliny strączkowe, orzechy) pozwoli zmniejszyć nasilenie objawów związanych ze wzdęciem i uczuciem nadmiaru gazów.
Ogólne zalecenia
Palenie papierosów jest przeciwwskazane dla osób zdrowych, jak i chorych. Pacjenci z zespołem jelita drażliwego powinni zaniechać palenia, ponieważ nikotyna nasila dolegliwości związane z zespołem jelita drażliwego.
Badania dowodzą, że u niektórych pacjentów odpowiednio wysokie spożycie błonnika pokarmowego może złagodzić objawy IBS. Błonnik może wyeliminować skurcze brzucha, jak i poprawić konsystencję stolca, zapobiegając biegunkom. Jeżeli obserwuje się podtyp IBS zaparciowy to przy zwiększeniu podaży błonnika należy także zwiększyć podaż płynów.
Spożywanie bez pośpiechu małych i częstych posiłków może „działać zbawiennie” na pacjentów z zespołem jelita drażliwego. Obfite posiłki mogą przyczynić się do wystąpienia bólów brzucha oraz biegunek.
Coraz więcej badań poświęconych jest wpływom probiotyków na funkcjonowanie jelit. Zaleca się stosowanie suplementów probiotyków przez minimum 4 tygodnie, jeżeli z diety wykluczono produkty fermentowane (jogurty, maślanki).
Suplementacja
Suplementacja może okazać się skuteczna w niwelowaniu objawów IBS. Probiotyki nie tylko stymulują układ odpornościowy ale również zmniejszają stany zapalne i przepuszczalność jelit.
Nie tylko dietą można pomóc osobie chorej na IBS. Uporanie się z wewnętrznymi lękami i nauka radzenia sobie ze stresem mogą bardzo łatwo znieść dolegliwości związane z chorobą. W tej kwestii może pomóc psycholog, psychoterapeuta oraz kursy relaksacyjne.
Jak długo należy czekać na ustąpienie objawów?
Trzeba uzbroić się w cierpliwość, gdyż proces ten jest bardzo powolny. Umiejętność radzenia sobie ze stresem, jak i odpowiednia dieta mogą przyczynić się do znacznego obniżenia nasilenia i występowania dolegliwości.
