Niepełnosprawność wg. WHO to każda utrata sprawności lub nieprawidłowość w budowie czy funkcjonowaniu organizmu pod względem psychologicznym, psychofizycznym lub anatomicznym.
Ze względu na małą aktywność fizyczną lub jej całkowity brak, dużo osób niepełnosprawnych jest otyła.
Złe nawyki żywieniowe oraz nieprawidłowa dieta, która doprowadziła otyłości, często wpływa również na wysoki poziom cholesterolu i nadciśnienie tętnicze, upośledzoną tolerancję glukozy czy zaparcia.
Ile kalorii w diecie osób niepełnosprawnych?
W przypadku osób niepełnosprawnych ruchowo zapotrzebowanie energetyczne jest niższe aniżeli przewidują normy żywieniowe. Średnie zapotrzebowanie osób z niepełnosprawnością ruchową przy otyłości czy nadwadze to około 1500 kcal.
Jeżeli chodzi o CPM (całkowita przemiana materii) dla osób z niepełnosprawnością ruchową to jest ona niewiele większa niż PPM (podstawowa przemiana materii).
Dla mężczyzn:
PPM [kcal] 66,47 + (13,7 x waga w kg) +(5,0 x wzrost w cm) – (6,76 x wiek)
Dla kobiet:
PPM [kcal] 665,1 + (9,567 x waga w kg) + (1,85 x wzrost w cm) – (4,68 x wiek)
W celu obliczenia CPM dla osoby niepełnosprawnej ruchowo należy PPM pomnożyć razy najniższy współczynnik aktywności fizycznej.
W przypadku osób po amputacji od całkowitej przemiany materii należy odjąć procent jaki amputowana część ciała zajmuje np. cała kończyna górna 9 %, cała kończyna dolna 18 %.
Odżywianie
Substancje odżywcze powinny być dostarczone w odpowiednich proporcjach:
- węglowodany 55 – 75 %
- białka 10 – 15 %
- tłuszcze 15 – 30 %
Bardzo istotne jest zachowanie prawidłowych proporcji pomiędzy produktami żywności z poszczególnych grup, co obrazuje tzw. piramida żywienia.
W codziennej diecie powinien wystąpić minimum jeden produkt z każdej grupy.
U podstawy piramidy znajdują się produkty zbożowe, które powinny być głównym źródłem energii w codziennym jadłospisie. Powinny przeważać węglowodany złożone takie jak: chleb razowy, kasze czy ryż.
Kolejnym szczeblem są warzywa i owoce, które dostarczają wiele witamin, składników mineralnych oraz błonnika, który jest bardzo ważny u osób niepełnosprawnych, gdyż przez ograniczenie ruchu często mają problemy z zaparciami.
Powyżej tych produktów znajdują się produkty mleczne, które są bardzo dobrym źródłem wapnia.
Kolejną grupę stanowią produkty z dużą zawartością białka. Preferowane są rośliny strączkowe, drób oraz ryby.
Na wierzchołku piramidy znajdują się tłuszcze, głównym źródłem tłuszczy w diecie powinny być tłuszcze roślinne.
Istotne jest picie odpowiedniej ilości wody dziennie oraz ograniczenie cukrów prostych oraz soli. Również alkohol powinien być pity sporadycznie w umiarkowanych ilościach.
Bibliografia:
- http://www.izz.waw.pl
- http://www.who.un.org.pl
- Ciborowska, Dietetyka, żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa, 2012
- Jarosz, Praktyczny podręcznik dietetyki, Warszawa
- Jarosz, Normy żywieniowe dla populacji polskiej-nowelizacja,Warszawa, 2012
