Flawonoidy i ich korzystny wpływ na zdrowie – wyniki badania

Nowe badanie, w którym wzięło udział ponad 50 000 uczestników w okresie 2 dekad, wykazało, że spożywanie pokarmów bogatych w flawonoidy może zapobiegać chorobom i przedłużyć życie. Znaczna część badań skupiła się na roli żywienia w ryzyku występowania chorób i przedwczesnej śmiertelności.

Czym są flawonoidy?

Flawonoidy to grupa organicznych związków chemicznych. Są obecne w wielu naturalnych produktach spożywczych, w tym owocach, warzywach, gorzkiej czekoladzie, czerwonym winie i herbacie. Związki te mają sześć podklas: flawonole, flawan-3-oli, flawanony, flawony, antocyjany, izoflawony.

Wpływ flawonoidów na zdrowie

Według badań przeprowadzonych przez Edith Cowan University (ECU) w Australii spożywanie produktów bogatych w flawonoidy, takich jak jabłka i herbata, chroni przed występowaniem raka i chorobami układu sercowo-naczyniowego, szczególnie palaczy i osoby pijące często alkohol. Naukowcy z ECU School of Medical and Health Sciences przeanalizowali dane z Danish Diet, Cancer and Health, które oceniało dietę 53 048 Duńczyków w ciągu 23 lat. Podczas obserwacji zmarło 14 083 uczestników.

Wcześniejsze analizy dotyczące flawonoidów przyniosły interesujące wyniki. W badaniach krótkoterminowych wydają się poprawiać niektóre wskaźniki zdrowia sercowo-naczyniowego. Inne artykuły opisują potencjalną rolę przeciwnowotworową flawonoidów. Chociaż wcześniejsze badania wskazywały na korzyści, istnieją znaczne luki.

Wyniki badania

Okazało się, że osoby, które zwykle spożywają umiarkowane do dużych ilości żywności bogatej w flawonoidy, które są związkami występującymi w żywności i napojach pochodzenia roślinnego, rzadziej umierają z powodu raka lub chorób układu sercowo-naczyniowego.

W szczególności odkryto, że ci, którzy spożywali około 500 miligramów (mg) flawonoidów każdego dnia, mieli najniższe ryzyko zgonów związanych z rakiem lub chorobami układu krążenia. Powyżej progu 500 mg nie było dodatkowych korzyści. Naukowcy przeanalizowali również wpływ każdego z sześciu rodzajów flawonoidów.

Dr Nicola Bondonno, główny autor, powiedziała, że podczas gdy badanie wykazało niższe ryzyko przedwczesnego zgonu u osób spożywających pokarmy bogate w flawonoidy, efekt ochronny okazał się najsilniejszy u osób z wysokim ryzykiem chorób przewlekłych z powodu palenia papierosów i osób pijących więcej niż dwa standardowe porcje alkoholu dziennie.

„Te odkrycia są ważne, ponieważ podkreślają potencjał zapobiegania nowotworom i chorobom serca poprzez zachęcanie do spożywania żywności bogatej w flawonoidy, szczególnie u osób z wysokim ryzykiem tych chorób przewlekłych” – powiedziała.

„Należy jednak pamiętać, że spożywanie flawonoidów nie przeciwdziała całemu zwiększonemu ryzyku przedwczesnej śmierci spowodowanemu paleniem i nadmiernym spożywaniem alkoholu. Zdecydowanie najlepszą rzeczą dla zdrowia jest rzucenie palenia i ograniczenie spożycia alkoholu (…) Wiemy, że tego rodzaju zmiany stylu życia mogą być bardzo trudne, dlatego zachęcanie do spożywania flawonoidów może być nowym sposobem na zmniejszenie zwiększonego ryzyka, jednocześnie zachęcając ludzi do rzucenia palenia i ograniczenia spożycia alkoholu”.

Uczestnicy spożywający około 500 mg wszystkich flawonoidów każdego dnia mieli najniższe ryzyko przedwczesnej śmierci związanej z rakiem lub chorobami układu sercowo-naczyniowego.

„Ważne jest, aby spożywać różne związki flawonoidowe znajdujące się w różnych pokarmach i napojach pochodzenia roślinnego. Można to łatwo osiągnąć dzięki diecie: jedna filiżanka herbaty, jedno jabłko, jedna pomarańcza, 100 g jagód i 100 g brokułów zapewni szeroka gama związków flawonoidowych i ponad 500 mg flawonoidów ogółem”,

Dr Bondonno powiedziała, że chociaż badania wykazały związek między konsumpcją flawonoidów a niższym ryzykiem przedwczesnej śmierci, dokładna natura efektu ochronnego była złożona.

„Spożywanie alkoholu i palenie działa prozapalnie, jak i uszkadza naczynia krwionośne, co może zwiększać ryzyko szeregu chorób” – powiedziała.

„Wykazano, że flawonoidy działają przeciwzapalnie i poprawiają czynność naczyń krwionośnych, co może wyjaśniać, dlaczego są one związane z niższym ryzykiem przedwczesnej śmierci z powodu chorób serca i raka.”

Podsumowanie

Badanie ECU było wynikiem współpracy z badaczami ze Szpitala Uniwersyteckiego Herlev & Gentofte, Uniwersytetu w Aarhus, a także Duńskiego Centrum Badań nad Rakiem, Szpitala Uniwersyteckiego w Aalborgu, Uniwersytetów Australii Zachodniej i Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem.

Badanie to ma mocne strony – zwłaszcza dużą liczbę uczestników i długi czas obserwacji. Naukowcy uchwycili także szeroki zakres cech, czynników stylu życia i innych istotnych informacji. Jednak  badanie miało charakter obserwacyjny, co oznacza, że nie można jednoznacznie udowodnić, że flawonoidy powodują zmniejszenie przedwczesnej śmiertelności i ryzyka występowania schorzeń. Co ważne, badanie uchwyciło informacje dietetyczne tylko na początku badania; istnieje szansa, że diety uczestników zmieniły się znacząco w ciągu następnych 2 dekad.

Źródło: Nicola P. Bondonno, Frederik Dalgaard, Cecilie Kyrø, Kevin Murray, Catherine P. Bondonno, Joshua R. Lewis, Kevin D. Croft, Gunnar Gislason, Augustin Scalbert, Aedin Cassidy, Anne Tjønneland, Kim Overvad, Jonathan M. Hodgson. Flavonoid intake is associated with lower mortality in the Danish Diet Cancer and Health Cohort. Nature Communications, 2019; 10 (1).