Ginkgo biloba – substancja bioaktywna wspomagająca pracę mózgu

Miłorząb japoński jest jedną z najczęściej używanych naturalnych roślin leczniczych. Ekstrakt z miłorzębu, znany jako EGb761, jest szeroko stosowany jako lek lub suplement diety w celu leczenia chorób neurodegeneracyjnych. W krajach Europejskich jest jednym z najczęściej stosowanych preparatów fitomedycznych[4].

Spis treści:

1. Składniki w ginkgo biloba
2. Właściwości prozdrowotne
3. Choroby neurodegeneracyjne
4. Czy należy suplementować ginkgo?
5. Podsumowanie
6. Bibliografia

Bogactwo fitoskładników

Gposiada w swoim składzie 24% flawonoidów i 6% terpenoidów. Flawonoidy składają się z głównie z glikozydów kwercetyny, kemferolu i izorametyny, a także z biflawonów. Terpenoidy składają się z ginkgolidów A, B, C, J i M oraz z bilobalidu. Wyciąg z Ginkgo biloba zawiera także kwasy organiczne tj. kwas kynurenowy, kwas 6-hydroksykynurenowy, kwas wanilinowy oraz kwas glukuronowy, a także proantocyjanidyny, garbniki, fitosterole, karotenoidy, polisacharydy, glukozę i inne składniki [3]. Na Rycinie 1 przedstawiono strukturę chemiczną niektórych składników EGb761, takich jak ginkgolidy A, B, C i J, bilobalid, kwasy ginkglowe, KYNA i 6-HKA [1].

Właściwości Ginkgo biloba

Przypisuje się iż miłorząb japoński jest skuteczny w terapii różnych schorzeń, m.in. w obniżeniu funkcji poznawczych, w zaburzeniach krążenia mózgowego, w chorobach naczyń obwodowych, w atopowym zapaleniu skóry oraz ma wpływ na czynniki ryzyka niezwiązane z ciśnieniem wewnątrzgałkowym u osób z jaskrą [3].

Antyoksydant

W 2017 roku zostało przeprowadzone badanie na szczurach, w którym wykazano właściwości przeciwutleniające rośliny. Dorosłe samce szczurów podzielono na cztery grupy: kontrolna (normalna dieta i wodę); druga grupa otrzymywała dawkę Ginkgo biloba (200 mg / kg m.c.) przez 3 miesiące; trzecia grupa otrzymywała dawkę chlorku glinu (10 mg / kg m.c.) przez 3 miesiące; natomiast czwarta grupa dostawała zarówno Ginkgo bilobę, jak i chlorek glinu (odpowiednio 200 i 10 mg / kg m.c.). Wyniki wykazały, że podawanie AlCl₃ szczurom powodowało znaczny wzrost substancji reaktywnej wobec kwasu tiobarbiturowego i zmniejszenie glutationu, katalazy i dysmutazy ponadtlenkowej w homogenatach mózgu oraz jąder. Dane wykazały również znaczny spadek poziomu noradrenaliny, dopaminy i serotoniny w tkance mózgowej. Szczury, którym podawano AlCl₃ wykazywały spadek w surowicy cynku i miedzi, znaczny wzrost żelaza w surowicy i nieistotny spadek magnezu. Dodatkowo został odnotowany wzrost fosfatazy zasadowej i fosfatazy kwasowej w surowicy oraz ich spadek w testosteronie. Badanie histologiczne wykazało zmiany zwyrodnieniowe zarówno w tkankach mózgowych, jak i jądrowych, natomiast zaobserwowano znaczną poprawę w zakresie zmian biochemicznych i histologicznych w przypadku podawania chlorku glinu i Ginkgo biloba. Można więc wyciągnąć wniosek, że działanie ochronne Ginkgo biloba można przypisać jego właściwościom przeciwutleniającym [5].

Miłorząb w chorobach neurodegeneracyjnych

Ginkgo biloba może być stosowana w chorobie Alzheimera (AD). Flawonoidowe składniki miłorzębu mogą być użyteczne w zapobieganiu niektórym procesom oksydacyjnym i peroksydacyjnym w przypadku uszkodzenia neuronów. Ginkgo biloba wykazuje działanie przeciwzapalne [6].

Stres oksydacyjny może przyspieszyć kaskadę zmian patologicznych AD, które mogą prowadzić do otępienia i choroby naczyń mózgowych. Głównym mechanizmem, który powoduje, że Ginkgo biloba jest skuteczna jest działanie wielu przeciwutleniaczy. Badanie in vitro wykazało, że ekstrakt z miłorzębu ma efekt agregacji antyamyloidu, co sugeruje mechanizm, dzięki któremu Gingko biloba wykazuje korzystny wpływ w zapobieganiu demencji [2].

🔍 Przegląd Pagotto i wsp. [8] dowodzi, że ekstrakt z Ginkgo biloba wykazuje potencjał w poprawie funkcji poznawczych, objawów neuropsychiatrycznych i zdolności funkcjonalnych u osób z demencją. W większości badań klinicznych zaobserwowano znaczące poprawy w wynikach testów. Konieczne są jednak wciąż dalsze badania w celu określenia optymalnych dawek, metod dostarczania i potencjalnych interakcji lekowych.

Czy należy suplementować ginkgo biloba?

Choć może wydawać się w świetle tych informacji, że ginkgo to cenny superfood to należy podkreślić, że oficjalne wytyczne WHO z 2019 roku wskazują jednoznacznie, że obecnie nie ma wystarczających podstaw, by rekomendować pacjentom ginkgo w celu ochrony przez zmianami neurodegeneracyjnymi, demencją [7] – przyp. redakcji

Podsumowanie

Ginkgo biloba działa przeciwko uszkodzeniu związanemu z reperfuzją po niedokrwieniu mózgu oraz serca. Również wykazuje działanie neuroprotekcyjne. W badaniach wykazano, że ekstrakt z miłorzębu wywiera działanie ochronne na uszkodzenia neuronalne spowodowane niedokrwieniem. Kolejnym pozytywem jest poprawa zarówno krążenia obwodowego, jak i krążenia mózgowego, zmniejszenie lepkości krwi, hamowanie agregacji płytek oraz formowanie skrzepu [4].

Bibliografia:

1. B. Ahlemeyer B., Krieglstein J. (2003): Neuroprotective effects of Ginkgo biloba extract. Cellular and Molecular Life Sciences Volume 60, Issue 9, pp 1779–1792
2. DeKosky S. T., Williamson J. D., Fitzpatrick A. L. (2008): Ginkgo biloba for Prevention of Dementia A Randomized Controlled Trial. 300(19):2253-2262.
3. Kalisz O., Wolski T., Gerkowicz M. (2005):Terapia zaburzeń krążenia obwodowego i mózgowego przy użyciu preparatów z miłorzębu dwuklapowego ( Ginkgo biloba). Postępy Fitoterapii 3-4, s: 91-97.
4. Liu X. G., Wu S. Q., Li P., Yang H. (2015): Advancement in the chemical analysis and quality control of flavonoid in Ginkgo biloba. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis 113. s: 212–225.
5. Mohamed N. E., El-Moneim A. E. (2017): Ginkgo biloba extract alleviates oxidative stress and some neurotransmitters changes induced by aluminum chloride in rats. Nutrition 35,s: 93–99.
6. Oken B. S., Storzbach D. M., Kaye J. A. (1998): The Efficacy of Ginkgo biloba on Cognitive Function in Alzheimer Disease. 55(11):1409-1415.
7. World Health Organization. (‎2019)‎. Risk reduction of cognitive decline and dementia: WHO guidelines. World Health Organization. https://apps.who.int/iris/handle/10665/312180., dostęp: 12.08.2022
8. Pagotto GLO, Santos LMOD, Osman N, Lamas CB, Laurindo LF, Pomini KT, Guissoni LM, Lima EP, Goulart RA, Catharin VMCS, Direito R, Tanaka M, Barbalho SM. Ginkgo biloba: A Leaf of Hope in the Fight against Alzheimer’s Dementia: Clinical Trial Systematic Review. Antioxidants (Basel). 2024 May 27;13(6):651. doi: 10.3390/antiox13060651. PMID: 38929090; PMCID: PMC11201198.

• Data pierwotnej publikacji: 11.03.2019
• Data ostatniej aktualizacji o badania naukowe: 11.09.2024