Gluten w diecie matki podczas ciąży a ryzyko cukrzycy typu 1 u dziecka

Wyższe spożycie produktów bogatych w gluten przez matki w czasie ciąży wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 1 u dziecka, jak sugeruje badanie opublikowane w „The BMJ”. Naukowcy twierdzą jednak, że potrzebne są dalsze badania w celu potwierdzenia lub wykluczenia tych wyników, zanim jakiekolwiek zmiany w zaleceniach dietetycznych mogą być uzasadnione.

                W badaniach na zwierzętach dieta bezglutenowa podczas ciąży prawie całkowicie zapobiegała cukrzycy typu 1 u potomstwa, ale nie przeprowadzono badań dotyczących takich interwencji u kobiet w ciąży.

O badaniu

Grupa badawcza prowadzona przez Julie Antvorskov z Bartholin Institute w Danii, we współpracy z naukowcami z Denmark’s Statens Serum Institut, postanowiła zbadać, czy spożywanie glutenu w czasie ciąży wiąże się z późniejszym ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 1 u dzieci.

Przeanalizowano dane dotyczące 63 529 ciężarnych kobiet zapisanych do Danish National Birth Cohort w okresie od stycznia 1996 r. do października 2002 r. Kobiety zgłaszały informacje na temat swojego sposobu odżywiania się za pomocą kwestionariusza częstotliwości spożycia żywności w 25. tygodniu ciąży, a  dane na temat występowania cukrzycy typu 1 u ich dzieci uzyskano za pośrednictwem Danish Registry of Childhood and Adolescent Diabetes. Średnio okres obserwacji wyniósł 15,6 roku. Średnie spożycie glutenu wynosiło 13 g/dzień, od mniej niż 7 g dziennie do ponad 20 g dziennie, a badacze zidentyfikowali 247 przypadków cukrzycy typu 1 (0,37%) wśród dzieci uczestniczek.

Po uwzględnieniu czynników takich jak wiek matki, masa ciała oraz BMI, całkowite całodzienne spożycie energii i palenie tytoniu w czasie ciąży, zauważono, że ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 wzrasta proporcjonalnie do spożycia glutenu przez matkę podczas ciąży (wzrost o 10 g/dzień ). Na przykład dzieci kobiet z najwyższym spożyciem glutenu (20 g/ dziennie lub więcej) w porównaniu do osób z najniższym spożyciem glutenu (mniej niż 7 g/dzień) miały dwukrotnie wyższe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1 w czasie obserwacji.

Wnioski

Zespół badawczy informuje, że było to badanie obserwacyjne, więc nie można wyciągnąć jednoznacznych wniosków na temat przyczyny i skutku. Naukowcy twierdzą jednak, że było to badanie wysokiej jakości o dużej liczebności próby i o dostosowaniu wielu czynników, które mogły wpłynąć na wyniki. Mechanizmy, które mogą wyjaśnić to powiązanie, nie są znane, mogą obejmować zwiększenie stanu zapalnego lub zwiększoną przepuszczalność jelit (tak zwaną nieszczelność jelit), jak piszą autorzy badania.

W załączonym artykule redakcyjnym naukowcy z Narodowego Instytutu Zdrowia i Opieki Społecznej w Finlandii twierdzą, że potrzebne są dalsze badania w celu ustalenia, czy proponowane skojarzenie rzeczywiście jest spowodowane glutenem, czy też innym czynnikiem.  Autorzy zgadzają się, że jest zbyt wcześnie, aby zmienić zalecenia dietetyczne dotyczące spożycia glutenu w czasie ciąży, ale jak mówią lekarze, badacze i społeczeństwo powinni mieć świadomość, że spożywanie dużych ilości glutenu może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem dla dziecka. Potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić lub wykluczyć te odkrycia i zbadać możliwe mechanizmy leżące u ich podstaw.

Źródło: Julie C Antvorskov, Thorhallur I Halldorsson, Knud Josefsen, Jannet Svensson, Charlotta Granström, Bart O Roep, Trine H Olesen, Laufey Hrolfsdottir, Karsten Buschard, Sjudur F Olsen. Association between maternal gluten intake and type 1 diabetes in offspring: national prospective cohort study in Denmark. BMJ, 2018;