Spożywanie tofu i pokarmów zawierających większe ilości izoflawonów powiązane było z umiarkowanie niższym ryzykiem chorób serca, zwłaszcza u młodszych kobiet i kobiet po menopauzie nie przyjmujących hormonów, według badań obserwacyjnych opublikowanych w „Circulation”, czasopiśmie American Heart Association.
Soja i tofu – właściwości zdrowotne
Tofu, czyli skrzep sojowy oraz nasiona soi, takie jak edamame, są bogatym źródłem izoflawonów. Ciecierzyca, bób, pistacje, orzeszki ziemne oraz orzechy są również bogate w izoflawony. Z drugiej strony, napój sojowy jest zwykle wysoko przetworzony i często słodzone cukrem. W badaniu tym nie stwierdzono istotnego związku między spożywaniem napoju sojowego a niższym ryzykiem chorób serca.
Soja to roślina o wielu korzyściach żywieniowych, której spożycie stopniowo wzrasta. Jest dobrym źródłem składników pokarmowych, a jest także produktem tanim i łatwo dostępnym. Soja jest rośliną, której nasiona charakteryzują się dużą wartością odżywczą i wszechstronnym wykorzystaniem. Produkuje się z niej pasty, substytuty produktów zbożowych (chleb, makaron, mąkę), mleczarskich (napoje sojowe) czy substytuty mięsa. To surowiec wysokobiałkowy, dzięki czemu z powodzeniem zastępuje białko zwierzęce w wielu dietach roślinnych. Zwyczaj spożywania produktów na bazie soi pochodzi z krajów Dalekiego Wschodu i niektórych rejonów Afryki.
Miso, tofu, tempe czy sos sojowy to tradycyjne produkty na bazie nasion soi lub napoju sojowego, spożywane w formie sfermentowanej bądź niesfermentowanej. Uważa się, że azjatycka dieta bogata w soję pozwala zmniejszyć ryzyko przewlekłych chorób, jak schorzenia serca, osteoporozy czy niektórych form nowotworów.
Szczegóły badania:
Naukowcy z Harvard Medical School oraz Brigham and Women’s Hospital przeanalizowali dane od ponad 200 000 osób, które wzięły udział w trzech prospektywnych analizach na temat zdrowia i żywienia. Wszyscy uczestnicy nie mieli nowotworów i chorób serca, kiedy rozpoczęły się badania.
Badacze przeanalizowali dane dotyczące zdrowia ponad 74 241 kobiet z Nurses 'Health Study (NHS) od 1984 do 2012 r., około 94 233 kobiet w badaniu NHSII w latach 1991–2013 oraz 42 226 mężczyzn, którzy uczestniczyli w Health Professionals Follow-Up Study w latach 1986–2012. Dane na temat diety zostały zaktualizowane za pomocą ankiet przeprowadzonych wśród pacjentów, co dwa do czterech lat. Dane dotyczące chorób serca zostały zebrane z dokumentacji medycznej, a przypadki śmierci z powodu chorób serca zidentyfikowano na podstawie aktów zgonu. W ciągu 4 lat zidentyfikowano ogółem 8 359 przypadków chorób serca.
Wyniki badania:
Po wyeliminowaniu wielu czynników, o których wiadomo, że zwiększają ryzyko sercowe- naczyniowe, badacze stwierdzili, że spożywanie tofu, czyli źródła izoflawonów, częściej niż raz w tygodniu wiązało się z 18%-owym niższym ryzykiem chorób serca, w porównaniu z 12%-owym niższym ryzykiem dla tych, którzy jedli tofu rzadziej niż raz w miesiącu. Korzystny związek z regularnym spożywaniem tofu stwierdzono przede wszystkim u młodych kobiet przed menopauzą lub u kobiet po menopauzie, które nie stosowały hormonalnej terapii zastępczej.
Wnioski:
Naukowcy zauważyli, że populacje, które tradycyjnie spożywają diety bogate w izoflawony, w tym tofu, w tym azjatyckie, mają mniejsze ryzyko chorób serca w porównaniu z populacjami stosującymi dietę bogatą w mięso, a jednocześnie ubogą w warzywa (czyli tak zwaną dietę zachodnią). Jednak korzyści związane z tofu i izoflawonami w związku z chorobami serca wymagają dalszych badań i kontynuacji.
Badacze podkreślają, że analizę należy interpretować z dużą dozą ostrożności, ponieważ obserwacje nie wykazały związku przyczynowo-skutkowego. Wiele innych czynników może wpływać na rozwój chorób serca, w tym poziom aktywności fizycznej, występowanie chorób w rodzinie i nawyki dotyczące stylu życia danej osoby.
Poprzednia badania:
W 2000 r. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła oświadczenia zdrowotne na etykietach spożywczych, że produkty sojowe w diecie mogą być elementem profilaktyki przed chorobami sercowo-naczyniowymi. Jednak od tego czasu próby kliniczne i epidemiologiczne nie przyniosły jednoznacznych wyników, a agencja ponownie rozważa swoją decyzję.
Zalecenia American Heart Association (AHA) z 2006 r. dotyczące diety i stylu życia oraz rekomendacje z 2006 r. dotyczące białka sojowego, izoflawonów i zdrowia sercowo-naczyniowego informowały o minimalnych dowodach na to, że izoflawony przenoszą jakiekolwiek niższe ryzyko sercowo-naczyniowe, a wszelkie korzyści zapewniane przez wyższe spożycie soi były prawdopodobnie spowodowane wyższym poziomem konsumpcji wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, błonnika pokarmowego, witamin i składników mineralnych oraz niższym poziomem tłuszczów nasyconych.
Źródła:
1. Le Ma, Gang Liu, Ming Ding, Geng Zong, Frank B. Hu, Walter C. Willett, Eric B. Rimm, JoAnn E. Manson, Qi Sun. Isoflavone Intake and the Risk of Coronary Heart Disease in US Men and Women: Results From 3 Prospective Cohort Studies. Circulation, 2020;
2. Anna Jędrusek-Golińska, Krystyna Szymandera-Buszka, Marzanna Hęś, Piotr Ziętara. Wiedza na temat soi, jej przetworów i właściwości alergennych wśród studentów dwóch poznańskich uczelni, Hygeia Public Health 2010, 45(2): 177-180.
3. Marta Wilk, Soja źródłem cennych składników żywieniowych. ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2017, 24, 2 (111), 16 – 25.
