Kombucha (inaczej kombucza) to słodko-kwaśny musujący napój ze słodzonej herbaty poddanej fermentacji przez grzybek herbaciany (grzybek japoński).
Grzybek herbaciany to, z biologicznego punktu widzenia, scoby – symbiotic culture of bacteria and yeast czyli symbiotyczne kultury bakterii i drożdży. Grzyb ma konsystencję galarety i mlecznobiały kolor.
Ze względu na swoje właściwości kombucha zwana jest napojem długowieczności. Według danych, kombucha pochodzi z Dalekiego Wschodu, a pierwsze wzmianki dotyczące jej stosowania sięgają 2 tysiące lat wstecz.
Co znajdziemy w kombuchy?
Skład ilościowy i jakościowy mikroorganizmów w napoju nigdy nie jest taki sam, niemniej najczęściej spotykaną bakterią jest Acetobacter czyli bakteria kwasu octowego, natomiast wśród drożdży dominuje Schizosaccharomyces. Ponadto napój z kombuchy jest źródłem wielu witamin, enzymów i kwasów organicznych. Dzięki żywym kulturom bakterii wykazuje właściwości probiotyczne, dodatkowo wzmacnia odporność ze względu na bogactwo witaminy C w jej składzie. Kombucza to źródło witamin z grupy B, m.in. tiaminy która wspiera układ immunologiczny. Stanowi także źródło substancji przeciwutleniających. W napoju znajdziemy też liczne kwasy organiczne takie jak kwas foliowy, octowy czy jabłkowy.
Działanie prozdrowotne
Odchudzanie i układ pokarmowy
Kuracja herbatą poddaną fermentacji wspomaga również pracę układu pokarmowego, m.in. wspiera proces odchudzania. Badania naukowe wykazały, że dzięki zawartości kwasu octowego, jabłkowego i polifenoli, kombucha ogranicza gromadzenie się tłuszczu w organizmie. Ponadto naukowcy z Indii udowodnili, że napój może wspomóc leczenie wrzodów żołądka.
🔎 Według naukowców stosowanie kombuchy może imitować działanie postu. Jak to się dzieje? Mikrobiota związana z herbatą kombucha wpływa na szlaki metaboliczne gospodarza, prowadząc do zmniejszenia akumulacji lipidów poprzez aktywację genów odpowiedzialnych za rozkład tłuszczów. Badanie na modelu C. elegans wskazało, że probiotyki zawarte w kombuchy mogą przyczyniać się do redukcji poziomu tłuszczu poprzez działanie podobne do efektu postu [10].
Inne właściwości
Ze względu na dużą zawartość kwasu glukuronowego i jego pochodnych kombucha wykazuje właściwości odtruwające. Kwas glukuronowy wchłania substancje toksyczne i pomaga wydalać je z organizmu.
Dodatkowo herbata poprawia koncentrację, reguluje ciśnienie krwi, działa uspokajająco i łagodzi migreny. Według badań naukowych kombucza to atrakcyjny napój stosowany w profilaktyce zdrowotnej. Zapobiega zaburzeniom metabolicznym i zakaźnym o szerokim spektrum. Napój zmniejsza też stres oksydacyjny.
🔎 W małym badaniu pilotażowym z 2023 roku [9] przeprowadzonym na osobach z cukrzycą typu 2 stwierdzono, że codzienne spożywanie napoju kombucha przez cztery tygodnie obniżało poziom cukru we krwi na czczo w porównaniu z placebo. Choć wyniki są obiecujące, wymagają potwierdzenia.
Niebezpieczeństwo stosowania
Jednak ważny jest umiar w jej spożywaniu. Mimo właściwości prozdrowotnych, kombucha zawiera także alkohol i kofeinę. Powinny unikać jej stosowania kobiety w ciąży oraz dzieci. Herbaty nie powinni też stosować diabetycy. Osoby zdrowe kuracje powinny rozpoczynać od małych dawek (ok. 50ml dziennie). W pierwszym tygodniu stosowania napoju mogą pojawić się skutki uboczne np. biegunki. Są to oznaki, że organizm usuwa zalegające toksyny. W dalszym okresie stosowania kuracji organizm powinien reagować prawidłowo. W przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów należy zaprzestać picia herbaty, gdyż może dojść do kwasicy mleczanowej, która stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia człowieka.
Domowa kombucha
Składniki
Kombuchę można przygotować samodzielnie we własnej kuchni. Potrzebne będą:
- kombucha,
- słoik,
- 2 łyżki octu jabłkowego,
- 3 torebki herbaty,
- 2 l wody filtrowanej,
- 150 gramów cukru – najlepiej trzcinowego,
- gaza,
- gumka recepturka.
Sposób przygotowania
Należy zagotować wodę i zaparzyć herbatę. Następnie posłodzić ją i ostudzić do temperatury ok. 25-20 °C. Dalej, przelać herbatę do słoika i dodać dwie łyżki octu jabłkowego. W słoiku umieścić grzybek kombuchy. Należy umieścić na słoiku gazę i zabezpieczyć recepturką. Słoik należy pozostawić w miejscu, gdzie nie ma dostępu do słońca przez 7-8 dni. Fermentację zatrzymuje się poprzez wyjęcie grzybka ze słoika. Napój można spożywać, jeżeli w słoiku nie ma już bąbelków, powstałych podczas fermentacji. Po wyjęciu grzybka napój należy przelać przez sitko bądź filtr. Przechowywać w lodówce, maksymalnie 5 dni.
Bibliografia:
- http://www.medonet.pl/zdrowie,kombucha—wlasciwosci–sposob-przygotowania–przeciwwskazania-do-spozywania,artykul,1729365.html
- http://www.herbata.info/kombucha-najzdrowsza-herbata-na-swiecie/
- http://www.panzielonka.com/kombucha-eliksir-dlugowiecznosci.html
- https://naturalnienaturalni.pl/dlaczego-warto-hodowac-kombuche-wlasciwosci-zdrowotne-kombuchy/
- https://centrumpielegnacji.pl/grzyb-herbaciany-kombucha
- „Evaluation of the antioxidant impact of ginger-based kombucha on the murine breast cancer model.” S. Salafzoon i Inn., 2018
- „Oak kombucha protects against oxidative stress and inflammatory processes.” BD Vázquez-Cabral i inn. 2017
- „Current evidence on physiological activity and expected health effects of kombucha fermented beverage.” I. Vina i Inn., 2013
- https://health.georgetown.edu/news-release/drinking-kombucha-may-reduce-blood-sugar-levels-in-people-with-type-2-diabetes/
- DuMez-Kornegay, R. N., Baker, L. S., Morris, A. J., DeLoach, W. L., & Dowen, R. H. (2024). Kombucha Tea-associated microbes remodel host metabolic pathways to suppress lipid accumulation. Plos Genetics, 20(3), e1011003.
- Data pierwotnej publikacji: 19.05.2019
- Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 26.10.2024
