Kwiaty ozdobne są źródłem związków biologicznie czynnych, które korzystnie wpływają na zdrowie człowieka i mogą stanowić jeden ze składników diety. Już w starożytności kwiaty stanowiły jeden ze składników pożywienia uważanych za leczniczy. Obecne badania nad zawartością witamin oraz składników mineralnych, olejów eterycznych, błonnika, aktywność antyoksydacyjną. Zawartość przeciwutleniaczy takich jak polifenole oraz karotenoidy często występują w wyższym stężeniu niż w warzywach oraz owocach. Obecnie obserwuje sie coraz większe zainteresowanie kwiatami jadalnymi, zarówno wśród kucharzy jak i cukierników.
Czy warto spożywać kwiaty jadalne?
Kwiaty oprócz tego, że dodają potrawą walorów estetycznych, są również niskokaloryczne, wzbogacają smak oraz aromat. Kwiaty jadalne są bogate w barwniki m.in fioletowy, pomarańczowy oraz żółty, posiadają także fosfor oraz potas. Wyżej wymienione barwniki spowalniają proces starzenia się. Jednak należy wziąć pod uwagę fakt, że kwiaty jadalne nie zastąpią nam w diecie warzyw i owoców. Kwiaty jadalne powinny być traktowane przez konsumenta jako dodatkowy składnik diety. Poniżej w tabeli przedstawiono wybrane kwiaty jadalne, a także i zastosowanie w kuchni.
Tabela 1. Wybrane kwiaty jadalne w kuchni
| Nazwa | Jadalne części kwiatów | Kolor | Smak i zastosowanie w kuchni |
| AKSAMITKA | płatki | Żółty, pomarańczowy do bordowego | Smak cytrusowy podobny do skórki od grajpfruta, dodawana do aromatyzowania sałatek i ciast |
| BEGONIA BULWIASTA | Pojedyncze kwiaty | Biały, różowy | Kwaśny smak dodatek do deserów i sałatek |
| BEZ CZARNY | Kwiaty | Biały bladożółty | Smażone w cieście naleśnikowym |
| BRATEK OGRODOWY | Pojedyncze kwiaty | Wszystkie barwy | Winny , lekko trawiasty smak, do dekoracji dań, sałatek, deserów |
| DYNIA | Pojedyncze kwiaty | Żółty, pomarańczowy | Spożywane na surowo, jako składnik sałatek, można przyrządzić z nich zupy lub obsmażyć w cieście |
| FIOŁKI | Kwiaty i liście (tylko wybranych gatunków!) | Fioletowy | Do dekoracji potraw, sałatek, syropów, konfitur i herbat |
| RÓŻA | Płatki | Różowy, czerwony | Do sałatek oraz ciast, a także podaje się ją jako aromatyzowaną wodę różaną |
| STOKROTKA | Pojedyncze kwiaty | Białe | Dodatek do sałatek, garnirowanie potraw, jako dodatek do deserów |
Wpływ jedzenia kwiatów na zdrowie
Ilość badań dotycząca kwiatów jadalnych nie jest tak bogato, jak w przypadku zwykłej żywności, jednak istnieją kwiaty już przebadane pod tym kątem.
Fiołki
🔎 Przegląd literatury przeprowadzony przez Gaber El-Saber Batiha [6] wskazał na znaczenie fiołków jako źródła o wartościach odżywczych i leczniczych, wykorzystywanych w etnomedycynie do leczenia chorób niezakaźnych. Wśród nich wyróżniono takie choroby jak: cukrzyca, astma, choroby płuc i zmęczenie. Rośliny Viola wykazały naukowo potwierdzone działanie farmakologiczne, w tym neuroprotekcyjne, immunomodulujące, przeciwnowotworowe, przeciwnadciśnieniowe, przeciwzakrzepowe, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, moczopędne, przeciwzapalne, przeciwpasożytnicze i przeciwutleniające. Badanie podkreśliło również bogactwo roślin z rodzaju Viola w naturalne składniki bioaktywne, takie jak flawonoidy, terpenoidy i fenylpropanoidy o różnorodnej aktywności farmakologicznej. Należy podkreślić, że choć większość fiołków jest jadalna, to nie dotyczy to wszyskich odmian, które mogą mieć właściwości trujące.
Bibliografia:
- Creasy R. 1999. The Edible flower garden. Periplus Editions (HK).
- Czajka M., Kaczarowska M., Kwiecień A. 2009. Wielka księga ziół. Red. J. Fronczak. Reader’s Digest, Warszawa, 46-47
- Grzeszczuk M., Kawecka A. 2010. Kwiaty jadalne – właściwości zdrowotne i wykorzystanie kulinarne. Panacea, 1 (30): 21-23.
- Grzeszczuk M., Wesołowska A., Jadczak D. Jakubowska B. 2011. Nutritional value of chive edible flowers. Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus. 10(2) 85-94.
- Mleck J., Rop O. 2011. Fresh edible flowers of ornamental plants e A new source of nutraceutical foods. Trends in Food Science & Technology 22: 561-569
- Batiha GE, Lukman HY, Shaheen HM, Wasef L, Hafiz AA, Conte-Junior CA, Al-Farga A, Chamba MVM, Lawal B. A Systematic Review of Phytochemistry, Nutritional Composition, and Pharmacologic Application of Species of the Genus Viola in Noncommunicable Diseases (NCDs). Evid Based Complement Alternat Med. 2023 Oct 31;2023:5406039. doi: 10.1155/2023/5406039. PMID: 37941895; PMCID: PMC10630019.
- Data pierwotnej publikacji: 16.03.2018
- Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 20.01.2024
