Strefa dla zalogowanych > 
Neofobia żywieniowa lub strach przed próbowaniem nowej żywności mogą prowadzić do gorszej jakości prowadzonej diety, dodatnio wpływać na czynniki ryzyka związane z chorobami przewlekłymi, a tym samym zwiększać ryzyko rozwoju chorób niezakaźnych, w tym chorób układu sercowo-naczyniowego i cukrzycy typu 2.
Takie wnioski płyną z wyników badań przeprowadzonych przez Fiński Narodowy Instytut Zdrowia i Opieki Społecznej, Uniwersytet w Helsinkach i Uniwersytet w Tartu w Estonii [1]. Neofobia pokarmowa występuje często u dzieci i osób starszych. Dotychczas przeprowadzono niewiele badań na temat neofobii w populacji dorosłych.
Neofobia żywieniowa
Neofobia żywieniowa jest zachowaniem żywieniowym, w którym dana osoba odmawia próbowania i konsumpcji artykułów spożywczych lub żywności, z którymi nie jest zaznajomiona. W badaniu zbadano niezależny wpływ zachowań żywieniowych, a zwłaszcza neofobii pokarmowej, na jakość diety, a także na choroby związane ze stylem życia i ich czynniki ryzyka.
🔎 Neofobia żywieniowa i wybredność w jedzeniu u dzieci i młodzieży mogą prowadzić do niedoborów pokarmowych i zwiększać ryzyko rozwoju chorób w dorosłości [2]. Badania wskazują, że kluczowe znaczenie mają modyfikowalne czynniki ryzyka, takie jak środowisko rodzinne, edukacja żywieniowa oraz budowanie zdrowych nawyków. Dietetycy mogą odegrać istotną rolę, pomagając rodzinom w tworzeniu strategii wspierających różnorodność i akceptację nowych pokarmów u dzieci.
Badanie
W badaniu obserwowano osoby w wieku dorosłym w kohortach fińskich FINRISK i DILGOM oraz w estońskiej kohorcie podczas siedmioletniego okresu trwania badania. Zaobserwowano, że neofobia żywieniowa jest cechą silnie dziedziczną. Takie zachowanie żywieniowe można łatwo ocenić za pomocą kwestionariusza FNS (Food Neophobia Scale), który zawiera dziesięć pytań dotyczących nawyków dietetycznych respondenta. Kwestionariusz FNS wykorzystano również do oceny wyrażanych obaw przed nowymi produktami spożywczymi.
Zachowania podobne do neofobii żywieniowej, w tym wybiórcze jedzenie czy bycie niejadkiem, występują również w różnych grupach wiekowych populacji. Mogą mieć one istotny wpływ na jakość diety, a następnie na zdrowie. Ponieważ różne tego typu zachowania żywieniowe mają wspólne cechy, wyraźne rozróżnienie między nimi jest trudne.
Wnioski
Badanie wykazało, że neofobia żywieniowa wiąże się z gorszą jakością prowadzonej diety: na przykład spożycie błonnika pokarmowego, białka i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych może być niższe, a spożycie tłuszczów nasyconych i soli wyższe u osób z neofobią żywieniową.
Ponadto stwierdzono istotny związek między neofobią żywieniową a niekorzystnym profilem kwasów tłuszczowych i zwiększonym poziomem markerów zapalnych we krwi. Następnie, neofobia żywieniowa zwiększała również ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych lub cukrzycy typu 2.
Podsumowanie
Odkrycia potwierdzają ideę, że zróżnicowana i zdrowa dieta ma ogromna znaczenie, a nawet odgrywa niezależną rolę w zachowaniu zdrowia. „Jeśli będziemy mogli interweniować w zachowaniach żywieniowych, takich jak neofobia żywieniowa, już w dzieciństwie lub młodości, wspomoże to wczesną prewencję potencjalnych przyszłych problemów zdrowotnych”- mówi profesor Markus Perola z Narodowego Instytutu Zdrowia i Opieki Społecznej.
Predyspozycje genetyczne determinują jedynie ryzyko do występowania neofobii pokarmowej. Wczesna edukacja i opieka oraz styl życia w wieku dorosłym mogą zapewnić wsparcie w prowadzeniu zróżnicowanej diety, jak podkreślają autorzy.
Bibliografia:
- Heikki V Sarin, Nele Taba, Krista Fischer, Tonu Esko, Noora Kanerva, Leena Moilanen, Juha Saltevo, Anni Joensuu, Katja Borodulin, Satu Männistö, Kati Kristiansson, Markus Perola. Food neophobia associates with poorer dietary quality, metabolic risk factors, and increased disease outcome risk in population-based cohorts in a metabolomics study. The American Journal of Clinical Nutrition, 2019;
- Del Campo C, Bouzas C, Tur JA. Risk Factors and Consequences of Food Neophobia and Pickiness in Children and Adolescents: A Systematic Review. Foods. 2024 Dec 30;14(1):69. doi: 10.3390/foods14010069. PMID: 39796359; PMCID: PMC11720204.
