Nowoczesne zasady odżywiania [recenzja]

T. Colin Campbell i Thomas M. Campbell II „ Nowoczesne zasady Odżywiania”

Książka „Nowoczesne Zasady Odżywiania” w Polsce wydana została w 2011 roku, jednak głośno zrobiło się o niej za sprawą wizyty wybitnego profesora Colina Campbella w Polsce w 2016 roku.

Ponad 30 lat temu światowej sławy specjalista w zakresie nauk o żywności i żywieniu T. Colin Campbell wraz ze swoim zespołem, rozpoczął w Chinach najobszerniejszy projekt badawczy jaki do tej pory miał miejsce. Naukowcy przeanalizowali dietę 6,5 tysiąca osób w 65 chińskich powiatach. Badanie dotyczyło korelacji między dietą a rozwojem chorób cywilizacyjnych, coraz powszechniej występujących w społeczeństwie. Uzyskane wyniki zaskoczyły wszystkich.

Badanie chińskie

Profesor Campbell wraz z zespołem porównał dietę chińskich prowincji z pokarmami spożywanymi na co dzień przez mieszkańców zachodu. Wyniki niewątpliwie wskazywały na negatywny wpływ białka pochodzenia zwierzęcego na zdrowie człowieka. Pokarmem o zbawiennym wpływie okazały się natomiast nieprzetworzone produkty pochodzenia roślinnego.

Co znajdziemy w książce?

„Nowoczesne Zasady Odżywiania” podzielono na cztery rozdziały, w których umieszczono również liczne podrozdziały, przez co w opracowaniu panuje ład i porządek. Wyróżniamy następujące części:

Badanie Chińskie

Rozdział, w którym dokładnie opisano początki badania chińskiego oraz poszczególne etapy eksperymentu. Profesor zwrócił również uwagę, na aktualne statystyki dotyczące rozwoju chorób cywilizacyjnych w Stanach Zjednoczonych. Omówiono również główne przyczyny śmierci oraz czynnik ekonomiczny dotyczący chorób występujących w społeczeństwie. W podrozdziale dotyczącym białka, autor omówił badania, metaanalizy i skutki niedoborów tego makroskładnika. W dalszej części, podkreślił rolę tego składnika w rozwoju chorób nowotworowych.

Choroby cywilizacyjne

W tym rozdziale zwrócono uwagę na wzrastającą tendencję występowania chorób cywilizacyjnych. Wyróżniono podrozdziały dotyczące chorób serca, otyłości, cukrzycy, a także powszechnych rodzajów raka, do których zaliczono nowotwór piersi, prostaty i jelita grubego. Utworzono także podrozdział na temat chorób autoimmunologicznych i „destrukcji o szerokim zasięgu: chorób nerek, kości, oczu i mózgu”.

W każdym z podrozdziałów opisano aktualny stan wiedzy na temat danej jednostki chorobowej, wyniki licznych badań naukowych oraz odwołania do badania chińskiego. Wskazywano również błędy żywieniowe prowadzące do rozwoju chorób oraz możliwe żywieniowe sposoby zmniejszenia ryzyka zachorowania na daną dolegliwość.

Przewodnik po właściwym odżywianiu

W tym miejscu opisano korzyści płynące ze zmiany stylu życia, w tym sposobu żywienia. Na początku podrozdziału „ Dobrze jeść: osiem zasad odżywiania i zdrowia” wymieniono liczne zalety płynące ze zdrowego stylu życia takie jak obniżenie stężenia cholesterolu we krwi, dłuższe życie, więcej energii, zapobieganie licznym chorobom. Autor podkreśla, że wystarczy zmienić dietę, aby osiągnąć tak liczne korzyści. Do ośmiu zasad odżywiania i zdrowia, według profesora, zaliczamy:

8 zasad odżywiania

• „Odżywianie reprezentujące połączone siły niezliczonych substancji odżywczych. Całość to więcej niż suma części”, gdzie autor skupia się na bogactwie składników odżywczych w nieprzetworzonych produktach roślinnych,
• „Suplementy witaminowe nie są receptą na zdrowie” – w tej zasadzie Campbell podkreśla, iż negatywnego wpływu diety zachodniej nie przezwycięży nawet łykanie tabletek,
• „W pokarmach odzwierzęcych nie istnieją praktycznie żadne składniki odżywcze, które nie występowałyby w lepszej formie w roślinach”, gdzie profesor zaznacza raz jeszcze zalety płynące z prowadzenia diety roślinnej i przytacza liczne argumenty przeciwko produktom odzwierzęcym,
• „Same geny nie determinują chorób. Działają wyłącznie na zasadzie aktywacji i ekspresji; to odżywianie odgrywa kluczową rolę w określaniu, które geny- dobre czy złe- podlegają ekspresji” – w tym miejscu przytoczono badania naukowe wskazujące na to, iż geny to nie wszystko, a nasze zdrowie zależy w znacznym stopniu od nas samych,
• „Odżywianie może w znacznym stopniu kontrolować negatywne skutki szkodliwych substancji chemicznych” autor zwraca uwagę, na sposób myślenia społeczeństwa. Ludzie sądzą, iż to substancje chemiczne zawarte w mięsie są szkodliwe dla zdrowia i zwiększają ryzyko nowotworów. Jednak prawdziwe niebezpieczeństwo dotyczy samych produktów odzwierzęcych, a nie zawartej w nich chemii,
• „Ten sam sposób odżywiania, który pozwala zapobiec chorobie w jej wczesnym stadium (przed zdiagnozowaniem), może wstrzymać lub cofnąć chorobę w późniejszym stadium (po zdiagnozowaniu)” profesor podkreśla, iż na każdym etapie choroby możemy rozpocząć stosowanie zdrowej diety, która zmniejszy ryzyko śmiertelnych powikłań,
• „Sposób odżywiania, który jest prawdziwie korzystny w przypadku jednej choroby przewlekłej, będzie korzystny w przypadku każdej innej choroby”,
• „Dobre odżywianie przekłada się na zdrowie wszystkich obszarów życia. Wszystkie części są ze sobą połączone” naukowiec zwraca uwagę, że holistyczne podejście do zdrowia jest niezwykle istotne.

Czemu nie słyszałeś o tym wcześniej?

W ostatnim rozdziale możemy rozwiązać problem nękający nas od początku lektury. Skoro to takie proste, dlaczego nikt o tym nie mówi? Campbell bez ogródek wspomina o tym, że w aktualnym świecie kluczowe są pieniądze i władza. Badania naukowe często są finansowane przez światowe koncerny, co powoduje, iż wyniki są fałszowane na korzyść danego przedsiębiorstwa.

Dodatki

Oprócz tych czterech rozdziałów znajdziemy w książce również trzy dodatki. Dodatek A, opisujący dokładniej prowadzone badania na szczurach na temat wpływu białka. Dodatek B, zwracający uwagę na metodologię badania chińskiego, oraz dodatek C o związkach witaminy D.

Podsumowanie

„Nowoczesne zasady odżywiania” przytaczają liczne badania naukowe. Jest to książka stanowiąca kompendium wiedzy. W obszerny sposób, przytaczając liczne argumenty, opisano wyniki długoletnich badań, które odbiły się wielkim echem w naukowym światku żywieniowym.