Ocet jabłkowy. Jak go stosować i jakie ma właściwości?

Ocet jabłkowy stał się ostatnio bardzo popularny. Jest znany od wieków, ale obecnie przeżywa zasłużony renesans.

Udowodnionych zostało wiele właściwości zdrowotnych octu jabłkowego, a najważniejsze z nich to działanie przeciwhiperlipidemiczne, przeciwdrobnoustrojowe, przeciwgrzybicze i przeciwutleniające. Przy stosowaniu zewnętrznym zaś zmniejszające trądzik czy spłycające blizny.

Skład i wartości odżywcze

Ocet jabłkowy zawiera:

• enzymy
• aminokwasy
• pektyny
• polifenole
• biflawonoidy
• beta karoten
• witaminy B1, B2, B3, B5, B6, biotynę, kwas foliowy
• witaminę C
• minerały : żelazo, magnez, wapń, potas, sód, fosfor, krzem
• kwas mlekowy, propionowy, octowy, cytrynowy

Właściwości octu jabłkowego

• pomaga w zredukowaniu masy ciała
• działa antybakteryjnie (E. coli, S. aureus, C. ablicans)
• działa przeciwhiperlipidemicznie (badania wykazały, że ocet jabłkowy obniża poziom triglicerydów i cholesterolu VLDL, podnosi poziom cholesterolu całkowitego oraz HDL i LDL (8, 12)).
• hamuje peroksydację lipidów
• działa hipoglikemicznie, zwiększa wrażliwość komórek na insulinę (u pacjentów obserwuje się duże, 30 – 40 % obniżenie poziomu glukozy i insuliny we krwi. Dowiedziono również, że ocet opóźnia opróżnianie żołądka (7)).
• zmniejsza ryzyko miażdżycy
• obniża ryzyko chorób nowotworowych
• wpływa immunomodulująco na organizm
• zwiększa poziom enzymów antyoksydacyjnych
• ułatwia trawienie i zapobiega problemom gastrycznym
• stymuluje wydzielanie enzymów trawiennych
• stosowany na 15-30 min przed posiłkiem pozwala na lepsze wchłanianie składników pokarmowych
• zwiększa poziom witamin
• przeciwdziała anemii
• reguluje ciśnienie krwi (działanie przeciwnadciśnieniowe octu spowodowane jest głównie zawartym w nim kwasem octowym (11)).
• zmniejsza indeks glikemiczny potraw nawet o 30 %
• niweluje zgagę i refluks
• stosowany zewnętrznie zmniejsza trądzik i spłyca zbliznowacenia
  Ocet zawiera kwas octowy, kwas mlekowy, kwas bursztynowy i kwas cytrynowy, z których wszystkie wykazały hamowanie wzrostu Propionibacterium acnes, specyficznego szczepu bakterii odpowiedzialnego za wywoływanie trądziku (10).

🔎 Badania dowiodły [13], że po 12 tygodniach przyjmowania octu jabłkowego masa ciała, BMI, trzewna powierzchnia tłuszczu oraz obwód talii były znacząco niższe. Spożycie octu może być przydatne w profilaktyce zespołu metabolicznego poprzez zmniejszenie otyłości (9)). Wyniki meta-analizy [12] potwierdziły także korzystny wpływ na poziom glukozy na czczo, cholesterolu. Według kolejnego badania [13] spożywanie octu jabłkowego przez osoby z nadwagą i otyłością prowadzi do poprawy parametrów antropometrycznych i metabolicznych. Badanie wykazało, że codzienne spożywanie octu jabłkowego przez 4 do 12 tygodni wiązało się ze znacznym spadkiem masy ciała, wskaźnika masy ciała (BMI), obwodów talii i bioder oraz poziomu tkanki tłuszczowej, glukozy we krwi, trójglicerydów i cholesterolu.

🔎 Codzienne spożycie octu jabłkowego obniża poziom glukozy na czczo. W przeprowadzonych badaniach [14] było to średnio 22 mg/dl i redukuje HbA1c o 1,5 punktu. Efekt był silniejszy przy dawkach powyżej 10 ml na dobę. Nie zaobserwowano natomiast wpływu na insulinooporność.

Stosowanie octu jabłkowego

• doustnie w postaci roztworu – 1-2 łyżki na pół szklanki wody, na 15-30 minut przed posiłkiem
• mycie warzyw i owoców (płukanie w occie pozwala pozbyć się drobnoustrojów)
• przyprawianie sałatek warzywnych
• do płukania włosów (zamyka łuski włosów)
• do kąpieli paznokci (przeciwdziała grzybicy, wzmacnia płytkę paznokcia)
• przemywanie wyprysków, trądziku

Bibliografia:

1. Authenticating apple cider vinegar’s home remedy claims: antibacterial, antifungal, antiviral properties and cytotoxicity aspect.
   Gopal J, Anthonydhason V, Muthu M, Gansukh E, Jung S, Chul S, Iyyakkannu S
   2017
2. Vaginal Candidiasis Infection Treated Using Apple Cider Vinegar: A Case Report.
   Ozen B, Baser M., 2017
3. Apple Cider Vinegar Attenuates Oxidative Stress and Reduces the Risk of Obesity in High-Fat-Fed Male Wistar Rats.
   Halima BH, Sonia G, Sarra K, Houda BJ, Fethi BS, Abdallah A, 2018
4. Anti-obesogenic effect of apple cider vinegar in rats subjected to a high fat diet
   Bouderbala H, Kaddouri H, Kheroua O, Saidi D, 2016
5. Apple cider vinegar modulates serum lipid profile, erythrocyte, kidney, and liver membrane oxidative stress in ovariectomized mice fed high cholesterol.
   Nazıroğlu M, Güler M, Özgül C, Saydam G, Küçükayaz M, Sözbir E., 2014.
6. Antimicrobial activity of apple cider vinegar against Escherichia coli, Staphylococcus aureus and Candida albicans; downregulating cytokine and microbial protein expression.
   Yagnik D, Serafin V, J Shah A, 2018
7. Effect of apple cider vinegar on delayed gastric emptying in patients with type 1 diabetes mellitus: a pilot study.
   Hlebowicz J, Darwiche G, Björgell O, Almér LO, 2007
8. Effects of apple cider vinegars produced with different techniques on blood lipids in high-cholesterol-fed rats.
   Budak NH, Kumbul Doguc D, Savas CM, Seydim AC, Kok Tas T, Ciris MI, Guzel-Seydim ZB., 2011
9. Vinegar intake reduces body weight, body fat mass, and serum triglyceride levels in obese Japanese subjects.
   Kondo T, Kishi M, Fushimi T, Ugajin S, Kaga T, 2009
10. Staphylococcus epidermidis in the human skin microbiome mediates fermentation to inhibit the growth of Propionibacterium acnes: implications of probiotics in acne vulgaris.
    Wang Y, Kuo S, Shu M, Yu J, Huang S, Dai A, Two A, Gallo RL, Huang CM, 2014
11. Antihypertensive effects of acetic acid and vinegar on spontaneously hypertensive rats.
    Kondo S, Tayama K, Tsukamoto Y, Ikeda K, Yamori Y, 2001
12. Tehrani SD, Keshani M, Rouhani MH, Moallem SA, Bagherniya M, Sahebkar A. The effects of apple cider vinegar on cardiometabolic risk factors: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Curr Med Chem. 2023 Aug 22. doi: 10.2174/0929867331666230822102021. Epub ahead of print. PMID: 37608660.
13. Abou-Khalil, R., Andary, J., & El-Hayek, E. (2024). Apple cider vinegar for weight management in Lebanese adolescents and young adults with overweight and obesity: a randomised, double-blind, placebo-controlled study. BMJ Nutrition, Prevention & Health, e000823.
14. Arjmandfard, D., Behzadi, M., Sohrabi, Z., & Mohammadi Sartang, M. (2025). Effects of apple cider vinegar on glycemic control and insulin sensitivity in patients with type 2 diabetes: A GRADE-assessed systematic review and dose–response meta-analysis of controlled clinical trials. Frontiers in Nutrition, 12, 1528383.

• Data pierwotnej publikacji: 26.10.2018
• Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 24.03.2025