Hiperglikemia poposiłkowa przyczynia się do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych i cukrzycy typu 2. Jest to stan, który można poprawić poprzez zmiany stylu życia oraz odpowiednią dietę [3].
Polifenole i gospodarka węglowodanami
W badaniach nad żywnością funkcjonalną, wykazano zdolność polifenoli w diecie do poprawy poposiłkowej odpowiedzi glikemicznej oraz promowania dobrego samopoczucia za pośrednictwem kilku mechanizmów [3]:
1) zahamowania trawienia węglowodanów i następującej po nim absorpcji glukozy,
2) stymulacji wydzielania insuliny,
3) modulacji wątrobowej produkcji glukozy,
4) aktywacji receptorów insuliny i wychwyt glukozy w tkankach wrażliwych na insulinę,
5) modulacji wewnątrzkomórkowych szlaków sygnałowych i ekspresji genów.
Źródła i jakość polifenoli
Owoce (zwłaszcza jagody), warzywa, herbata i kawa są popularnymi produktami bogatymi w polifenole. Zmniejszenie glikemii poposiłkowej i wrażliwości na insulinę odnotowano u zdrowych osób dorosłych po spożyciu mrożonych owoców (skórki jabłek, jeżyny, czarnej porzeczki i truskawki) wraz z zieloną herbatą, soku z buraków oraz czarnej porzeczki [1]. Chociaż owoce i warzywa bogate w polifenole mogą korzystnie wpływać na poposiłkową odpowiedź glikemiczną i/lub insulinę, na ich skuteczność w tym zakresie wpływa wiele czynników, takich jak źródło, dawka i rodzaj polifenoli [2].
Badanie
W niniejszym badaniu postawiono hipotezę, że napoje bogate w polifenole, wzbogacone o owoce (borówka czarna, czarna porzeczka, owoc róży i mango) oraz warzywa (buraki) mogą złagodzić poposiłkową reakcję na insulinę i glikemię. Obecność szczepu probiotycznego o zdolności rozszczepiania polifenoli w napoju może zwiększyć fizjologiczną dostępność fenoli [1]. Oceniano poposiłkowe odpowiedzi glikemiczne, a także zawartość polifenoli i zdolność antyoksydacyjną badanych napojów [3].
Przebieg
W badaniu brało udział jedenaście zdrowych osób. Poposiłkową glikemię oraz wrażliwość insulinową badano po przyjęciu pięciu różnych napojów zawierających odpowiednio borówkę czarną, czarną porzeczkę, buraka, mango i różę. Wszystkie napoje zostały wzbogacone o ten sam skład sfermentowanej mąki owsianej i probiotyków. Próbą kontrolną był napój glukozowy. Profil i zawartość polifenoli w różnych napojach zostały określone za pomocą analizy HPLC-DAD. Zdolność antyoksydacyjną różnych napojów mierzono za pomocą testów TEAC i DPPH [3].
Wyniki badań
Wzrost przyrostu glukozy we krwi po spożyciu borówek, czarnej porzeczki, buraków, mango, róży i napoju glukozowego przedstawiono na rycinie 1. Nie stwierdzono istotnych różnic dotyczących przyrostu stężeń glukozy we krwi między grupami w którymkolwiek z pacjentów [3].
Wzrost przyrostu insuliny w surowicy po przyjęciu badanych produktów i referencyjnego napoju glukozowego przedstawiono na rycinie 2. Znaczącą różnicę w stężeniach insuliny w surowicy pomiędzy sześcioma grupami obserwowano po 30 minutach. Porównania parami wykazały, że borówki i róże mają znacząco niższy wzrost poziomów insuliny w surowicy w porównaniu z burakami. Czarna porzeczka również wykazała tendencję do niższego poziomu insuliny w surowicy w porównaniu z burakiem. Nie stwierdzono istotnych różnic między grupami w innych punktach czasowych [3].
Pięć testowanych produktów nie miało istotnie różnych indeksów glikemicznych w porównaniu do referencyjnej glukozy w dowolnym czasie trwania. Wskaźniki insuliny obliczone po 90 min wykazały, że borówka czarna i róża miały istotnie niższą wartość niż referencyjna glukoza. Czarna porzeczka również miała znacznie niższy wskaźnik insuliny w porównaniu z glukozą. Porównania wskaźników insuliny, które zostały obliczone po 120 minutach, wykazały, że borówka i róża miały znacznie niższe wartości niż referencyjna glukoza.
Podsumowanie
Stwierdzono niespójność między wczesną glikemią a reakcją na insulinę. Przyjmowanie produktów testowych zawierających borówkę czarną, owoc róży, czarną porzeczkę lub mango nie wpłynęło na poposiłkową odpowiedź glikemiczną, ale osłabiło odpowiedź insuliny we wczesnym okresie poposiłkowym (0-90 min). Wyższa efektywność napojów z czarnych jagód i owoców dzikiej róży w obniżaniu odpowiedzi na insulinę wiązała się z ilością fenoli. Wyniki wskazują, że spożywanie produktów żywnościowych, które indukują niższą odpowiedź insulinową, może zwiększać wrażliwość na insulinę [3].
Źródła:
- Nyambe-Silavwe H, Williamson G. Polyphenol- and fibre-rich dried fruits with green tea attenuate starch-derived postprandial blood glucose and insulin: a randomised, controlled, single-blind, cross-over intervention. Br J Nutr. 2016;116:443–50.
- Torronen R, Kolehmainen M, Sarkkinen E, Mykkanen H, Niskanen L. Postprandial glucose, insulin, and free fatty acid responses to sucrose consumed with blackcurrants and lingonberries in healthy women. Am J Clin Nutr. 2012;96:527–33.
- Xu J., Jönsson T., Plaza M., Håkansson A., Antonsson M., Ahrén I. L., Turner Ch., Spégel P., Granfeldt Y. (2018):Probiotic fruit beverages with different polyphenol profiles attenuated early insulin response. Nutrition Journal 17:34
