Pacjenci poddawani leczeniu nowotworów doznają szeregu skutków ubocznych. Chemioterapia i inne terapie przeciwnowotworowe mogą działać niekorzystnie na kubki smakowe i zmysł węchu, co oddziałuje na odczuwanie smaków i radości z konsumpcji żywności. Z biegiem czasu zaburzenia smaku i powonienia (ang. taste and smell abnormalities, TSA) mogą prowadzić do utraty apetytu i zachowań anorektycznych, co negatywnie wpływa na zdolność pacjenta do powrotu do zdrowia.
W nowej publikacji w czasopiśmie „Food & Functio”, badacze z Virginia Tech College of Agriculture and Life Sciences analizowali przydatność laktoferyny (glikoproteina obecna w wielu płynach ustrojowych i wydzieleniach gruczołowych, np. w mleku i ślinie) w leczeniu TSA.
Przeciwdziałanie TSA
Podstawowe mechanizmy molekularne leżące u podłoża TSA nie zostały dotychczas dobrze poznane. Przeważającym objawem opisywanym przez większość pacjentów poddawanych chemioterapii jest utrzymujący się metaliczny posmak, niezależnie od spożycia posiłku, co może trwać bardzo długo po zakończeniu leczenia. W konsekwencji pacjenci z chorobą nowotworową skarżą się na brak apetytu, utratę masy ciała i depresję.
Chociaż TSA jest powszechnie występujące u pacjentów z rakiem, do tej pory nie było ustalonych terapii, które zapobiegałyby lub leczyłyby ten problem.
Suplementacja laktoferyną – badanie
„Nasze badania pokazują, że codzienna suplementacja laktoferyną wywołuje zmiany w profilu białkowym w ślinie u pacjentów z nowotworem – zmiany, które mogą mieć wpływ na ochronę kubków smakowych i zmysł węchu” jak komentuje jeden z badaczy. Sugerują, że za pomocą suplementacji laktoferyną jako elementu diety, można zredukować TSA u wielu pacjentów, przywracając ich zdolność do spożywania pokarmów w czasie, w którym odżywianie może odgrywać kluczową rolę w ich terapii. Te badania mogłyby pomóc w opracowaniu biomarkerów i strategii ukierunkowanych na TSA, w celu poprawy jakości życia w trakcie chemioterapii.
Przebieg badania
W badaniu wzięło udział 19 chorych na nowotwór, u których chemioterapia wywołała TSA, a także 12-osobowa grupa kontrolna złożona ze zdrowych dorosłych. Przez okres 30 dni wszyscy przyjmowali codziennie 3 tabletki z laktoferyną (w 1 tabletce znajdowało się 250 mg tej glikoproteiny). Proteom (zestaw białek obecnych w komórce w danym momencie, białkowy odpowiednik genomu) śliny analizowano przed badaniem, po 30 dniach suplementacji i następnie po 30 dniach od zakończenia suplementacji.
Na każdym z etapów naukowcy badali natężenie TSA, proteom, a także składniki mineralne śliny. Zauważono, że wysoki poziom TSA wiązał się z dużym stężeniem żelaza w ślinie oraz utratą białek odpornościowych. Suplementacja laktoferyną powodowała istotne zmniejszenie stężenie żelaza i zwiększenie ilość alfa-amylazy i glikoproteiny ZA2G. Zauważono również wzrost ekspresji białek odpornościowych, w tym anneksyny A1. U pacjentów chorujących na raka, po 30 dniach od zakończenia suplementacji, zauważono dalszy wzrost ilości, np. alfa-amylazy.
Rola laktoferyny przy terapiach antynowotworowych
Zespół transdyscyplinarny wcześniej zidentyfikował rolę laktoferyny, specyficznego białka mleka, w zmniejszaniu metalicznego posmaku stymulowanego przez farmakoterapię. Substancja jest dobrze znana jako pierwsza linia obrony, wspomagając odpowiedź immunologiczną organizmu, ale niewiele wiadomo na temat jej zdolności do oddziaływania na białka śliny. Najnowsze badania opierają się na poprzednich pracach z zastosowaniem suplementów laktoferynowych w leczeniu nieprawidłowości smakowych i zapachowych.
Wnioski
Ustalenia zespołu mogą pomóc w umożliwieniu pacjentom chorym na nowotwór właściwe smakowanie żywności i cieszenie się lepszym apetytem, umożliwiając bardziej optymalne odżywianie się w krytycznym okresie zdrowienia. Suplementacja laktoferyną również nasila ekspresję ślinowych białek immunologicznych, co może pomóc w zmniejszeniu stresu oksydacyjnego i wynikających z tego skutków ubocznych. Występowanie zakażeń ustnych (także pleśniawek) również mogą być zmniejszone.
Źródło: Aili Wang, Susan E. Duncan, Glenn J. Lesser, William K. Ray, Andrea M. Dietrich. Effect of lactoferrin on taste and smell abnormalities induced by chemotherapy: a proteome analysis. Food & Function, 2018; 9 (9): 4948
