Czy żywność organiczna jest zdrowsza? Co mówi o tym nauka?

Czy jedzenie ze sklepu ekologicznego jest zdrowsze od jedzenia konwencjonalnego? Czy żywność organiczna przynosi coś więcej poza spokojem ducha? O kontrowersjach związanych z zaletami żywności ekologicznej pisaliśmy wcześniej w artykule „sklepy ekologiczne – mit zdrowia?”. Naukowcy z międzynarodowego zespołu, prowadzonego przez Newcastle University starali się dowieść w szeroko zakrojonym badaniu, że nie jest to żaden mit zaś jak oceniają badacze – ilość dowodów jest przytłaczająca [1]. Jakie to dowody i na co wskazują?

W czym żywność organiczna jest lepsza?

Według wyników badań żywność organiczna miała stwierdzoną:

• o 18-69% większą zawartość antyoksydantów
• 4-krotnie niższą zawartość pestycydów
• o 48% niższą zawartość kadmu
• niższe stężenia związków azotowych

Co za tym idzie żywność organiczna powinna mieć znacznie lepszy wpływ na nasze zdrowie niż jedzenie konwencjonalne. I co podkreślają badacze – dostarczymy organizmowi cennych składników mineralnych, na które musielibyśmy normalnie poświęcić dodatkowy posiłek z porcją owoców i warzyw.

🔎W przeprowadzonej w 2023 roku chińskiej meta-analizie [2] dodatkowo stwierdzono, że spożywanie żywności organicznej ma korzystny wpływ w zakresie zmniejszenia narażenia na pestycydy, a ogólny efekt na choroby i zmiany funkcjonalne (wskaźnik masy ciała, jakość spermy u mężczyzn) był znaczący. Sami badacze zastrzegli jednak, że wymagane są długoterminowe badania, zwłaszcza dotyczące pojedynczych chorób. Z kolei badanie Poulia i wsp. [4] dowodzi korzyści związanych niższym ryzykiem kardiometabolicznym, w tym otyłości, cukrzycy, nadciśnienia i hipercholesterolemii, oraz ze zmniejszoną ekspozycją na pestycydy. Ogólnie wyniki sugerują potencjalne korzyści zdrowotne diety organicznej, ale potrzeba długoterminowych badań, aby jednoznacznie potwierdzić jej wyższość nad konwencjonalną.

Skąd rozbieżności w ocenie żywności organicznej?

W ostatnim czasie pojawiło się kilka poważnych badań i opracowań przeczących zdrowotnym właściwościom żywności organicznej i ekologicznej. Głównym zarzutem był brak dostatecznych dowodów na te pozytywne właściwości tego typu jedzenia.

Przeglądy badań każą zachować dystans

🔎 Aktualne dane zebrane przez zespół Komatu [3] nie pozwalają na jednoznaczne stwierdzenie, że dieta bogata w organiczne owoce i warzywa jest zdrowsza od diety opartej na konwencjonalnych produktach. Konieczne są lepiej zaprojektowane badania interwencyjne, aby uzyskać bardziej klarowne wnioski.

Niemniej reakcje wobec tych doniesień są podzielone – i niektórzy zarzucają im nie tylko brak dowodów na to, że inna zawartość niektórych wspomnianych związków wpływa na zdrowie lecz również, że składy produktów naturalnych zawsze się między sobą różnią.

Bibliografia:

1. Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues in organically grown crops: a systematic literature review and meta-analyses, Marcin Barański et al., British Journal of Nutrition, published 15 July 2014, DOI:10.1017/S0007114514001366.
2. Jiang B, Pang J, Li J, Mi L, Ru D, Feng J, Li X, Zhao A, Cai L. The effects of organic food on human health: a systematic review and meta-analysis of population-based studies. Nutr Rev. 2023 Oct 31:nuad124. doi: 10.1093/nutrit/nuad124. Epub ahead of print. PMID: 37930102.
3. Komati N, Cravedi JP, Lecerf JM, Belzunces LP, Tailliez D, Chambrier C, Calvarin J, Amiot MJ. Potential Health Benefits of a Diet Rich in Organic Fruit and Vegetables versus a Diet Based on Conventional Produce: A Systematic Review. Nutr Rev. 2024 Aug 5:nuae104. doi: 10.1093/nutrit/nuae104. Epub ahead of print. PMID: 39101594.
4. Poulia KA, Bakaloudi DR, Alevizou M, Papakonstantinou E, Zampelas A, Chourdakis M. Impact of organic foods on chronic diseases and health perception: a systematic review of the evidence. Eur J Clin Nutr. 2024 Sep 11. doi: 10.1038/s41430-024-01505-w. Epub ahead of print. PMID: 39261657.

• Data pierwotnej publikacji: 16.07.2014
• Data ostatniej aktualizacji o wyniki badań: 3.12.2024