Alergia na chrom. Jak powinna wyglądać dieta?

Chrom należy do niezbędnych mikroelementów. Pierwiastek ten wchodzi w skład czynnika tolerancji glukozy (GFT) [1]. Głównym działaniem chromu jest uczestnictwo w regulacji metabolizmu węglowodanów, białek i tłuszczów; jest niezbędny do odpowiedniego wpływu insuliny na tkanki, obniża także stężenie cholesterolu w surowicy [2]. Amerykańskie badania wykazały, że spożycie chromu jest niższe o 20-60% od zalecanego. Tłumaczy się to coraz większym spożyciem przetworzonej żywności [1]. Inny poważny problem stanowi również alergia na chrom.

Alergia na chrom

Alergia na chrom stanowi poważny problem od ponad stulecia, dotyczy ona szczególnie pracowników budowlanych z uwagi na obecność chromu w cemencie i betonie [3].

Pierwiastek naturalnie występuje w glebie, wodzie, a także w powietrzu. Szacuje się, że alergie kontaktowe związane z nadwrażliwością na chrom występują u 6% ludności. Chrom w postaci metalu nie wywołuje alergii, możemy natomiast mówić o uczuleniu na chromiany [4].

Chrom zaliczamy do alergenów kontaktowych. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest powszechnym schorzeniem, będącym następstwem opóźnionej odpowiedzi na alergeny, z którymi dana osoba miała kontakt. Choroba ta dotyczy przede wszystkim osób narażonych na częsty kontakt z produktami zawierającymi ten pierwiastek, np. cement, beton, stosowany jest on także do celów galwanicznych. Niemniej jednak leczenie powinno polegać nie tylko na unikaniu bezpośredniego kontaktu z tym metalem, ale także ograniczaniu jego podaży wraz z dietą [3,4].

Co jeść, a czego unikać?

Ograniczenie podaży produktów bogatych w chrom jest szczególnie istotne w przypadku nasilenia objawów choroby, jednak na co dzień ważne jest unikanie spożywania dużej ilości produktów będących źródłem tego pierwiastka. Zakazane jest przyjmowanie suplementów diety zawierających chrom. Kwaśnych potraw nie powinno się gotować w naczyniach ze stali nierdzewnej, gdyż prowadzi to do zwiększenia zawartości chromu w potrawach. Natomiast, gotowanie w naczyniach aluminiowych redukuje zawartość chromu. Produkty roślinne zawierają mniej chromu niż te pochodzenia zwierzęcego, a szczególnie przetworzone mięso. W diecie osób z alergią na chrom powinno pojawiać się mleko, mąka, płatki zbożowe, warzywa (z wyjątkiem tych o wysokiej zawartości chromu), świeże owoce. Produkty, które należy spożywać z umiarem to rośliny strączkowe, ziemniaki, pomidory, czosnek, jabłka, pomarańcze, winogrona, banany [5].

Co ciekawe, uwagę zwrócić należy nie tylko na unikanie pokarmów bogatych w chrom, ale także tych przechowywanych w puszkach. Dodatkowo, zalecane jest ograniczenie spożywania kawy, herbaty i twardej wody kranowej [3,4].

Podsumowanie

Alergia na chrom utrzymuje się zwykle przez wiele lat, a nawet przez całe życie. Ma ona zwykle nawracający przebieg, co wynika z obecności tego pierwiastka w wielu produktach codziennego użytku, także w żywności. Jeśli chodzi o dietę pacjenta z alergią na chrom, zredukowanie jego podaży może pomóc w łagodzeniu przebiegu choroby. Staranne dobieranie produktów spożywczych o niskiej zawartości chromu prowadzi do zmniejszenia całodziennej podaży mikroelementu. Należy jednak pamiętać, że jest on niezbędny, pierwiastkiem śladowym, zatem celem dietoterapii powinno być takie ograniczanie jego podaży, by nie dopuścić do występowania niedoboru [5].

Źródła:

1. Brzozowska A.: Składniki mineralne. W: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. (red.) Gawęcki J., Hryniewiecki L. Wyd. PWN. Warszawa 2007: 228-229.
2. Głąbska D., Włodarek D.: Składniki mineralne. W: Dietoterapia. (red.) Włodarek D. Wyd. PZWL Warszawa 2014: 171-173.
3. Bregnbak, D., Johansen, J. D., Jellesen, M. S., Zachariae, C., Menné, T., & Thyssen, J. P. (2015). Chromium allergy and dermatitis: prevalence and main findings. Contact Dermatitis, 73(5), 261–280.
4. Jędrowiak A., Markiewicz A., Placek W.: Dieta w wyprysku kontaktowym alergicznym. W: Dieta w chorobach skóry. (red.) Placek W. Wydaw. Czelej. Lublin 2015: 71-78.
5. Sharma AD. Low chromate diet in dermatology. Indian J Dermatol 2009; 54: 293-5.