Wstęp
Pojęcie anorexia nervosa pochodzi z języka greckiego i oznacza ono brak apetytu. Anoreksja, zwana inaczej jadłowstrętem psychicznym, jest to zaburzenie odżywiania, które charakteryzuje się wyjątkowo niską masą ciała, bardzo dużym lękiem przed przybraniem na wadze i zniekształconym postrzeganiem swojego ciała [1]. Niestety żyjemy w czasach, kiedy jesteśmy pod ciągłą presją bycia idealnym pod każdym względem. Media promują wyidealizowane normy atrakcyjności, a życie staje się ciągłą pogonią za sukcesem i powodzeniem gdzie mało jest miejsca na indywidualność i akceptację samego siebie. W okresie adolescencji kształtuje się nie tylko ciało, ale również tożsamość, a wygląd fizyczny oraz akceptacja ze strony otoczenia i najbliższych osób stają się niezmiernie istotne.
Cel badania
Badanie zostało przeprowadzone wśród młodzieży w wieku 13-16 lat, ponieważ jest to grupa, która jest najbardziej podatna na zachorowanie. Ankietowani to zarówno chłopcy (50%) jak i dziewczęta (50%). Celem badania było sprawdzenie poziomu wiedzy na temat anoreksji oraz skali zagrożenia jadłowstrętu psychicznego, a także zidentyfikowania poziomu świadomości młodych ludzi na temat najczęstszych objawów, skutków, konsekwencji, a także pomocy chorym na anoreksję.
Wyniki
Postrzeganie anoreksji
Jak pokazują wyniki przeprowadzonego badania, młodzi ludzie w okresie adolescencji zdają sobie sprawę, że anoreksja jest chorobą psychiczną. Takiej odpowiedzi udzieliło 75% badanych.
Czerpanie informacji
Młodzież niestety nie nabywa informacji na temat anoreksji w szkole i jest to bardzo przykre. Edukacja w szkołach na temat zapobieganie anoreksji oraz zdrowych nawyków żywieniowych jest konieczna. Obecnie internet stał się najczęściej czytaną bazą informacji, z których młodzi ludzie uzyskują wiadomości (95% badanych). Szukając różnych diet, ćwiczeń można szybko dotrzeć do stron internetowych, które biorą czynny udział w promowaniu anoreksji np. PRO-ANA, fora, blogi. W dzisiejszych czasach to bycie szczuplejszą, ładniejszą zwycięża. Dlatego zdeterminowane, młode, dojrzewające dziewczęta szybko mogą dać wpędzić się w pułapkę zaburzeń odżywiania. Aż 30% dziewcząt w badaniu uznało, iż anoreksja jest to sposób na odchudzanie. To zatrważający wynik.
Znajomość objawów
Młodzież niestety nie wie jakie są pierwsze objawy jadłowstrętu psychicznego. Na objawy związane z jedzeniem wskazało 30% badanych. Według młodzieży stosowanie restrykcyjnych diet jest pierwszym objawem zachorowania na zaburzenia odżywiania. Utrata masy ciała, brzydkie paznokcie to dla 9% chłopców i 14% dziewcząt objawy, które są alarmujące. Innymi symptomami jest noszenie luźnych ubrań, ciągłe niezadowolenie z siebie, stosowanie środków przeczyszczających –tak twierdzi 14% chłopców i 6% dziewcząt. Analizując odpowiedzi widać, iż adolescenci mają bardzo małą wiedzę, a niestety najczęściej to właśnie w porę zdiagnozowana anoreksja, wraz z odpowiednim leczeniem oraz wsparciem bliskich osób, może pomóc pokonać chorobę, odzyskać zdrowie, pewność siebie i umożliwić realistyczne postrzeganie swojej sylwetki.
Świadomość konsekwencji
Respondenci zapytani o świadomość konsekwencji jadłowstrętu uznali, iż śmierć jest to podstawowy skutek zachorowania – odpowiedziało tak 18% chłopców i 13% dziewcząt, konsekwencje psychiczne zaznaczyło 11% chłopców i 12% dziewcząt (np. stany depresyjne), a na konsekwencje fizjologiczne powoływało się 10% chłopców i 20% dziewcząt. Przykre jest to, że poziom wiedzy na temat zaburzenia jakim jest anoreksja jest tak niski.
Metody leczenia
Anorexia nervosa jest poważną, zagrażającą życiu chorobą, a walka z nią wymaga potężnej odwagi oraz wytrwałości. Adolescenci w badaniu uznali, że osoba, która choruje na anoreksję powinna rozpocząć leczenie w szpitalu (43% badanych), ośrodku zamkniętym (26% respondentów), u specjalisty (11% gimnazjalistów). Za najbardziej odpowiedniego specjalistę wskazano dietetyka (80% młodych ludzi) oraz psychologa (65% adolescentów). Najczęściej to właśnie połączenie terapii psychologicznych i psychiatrycznych wraz z współpracą dietetyka wpływa najlepiej na powrót do zdrowia chorego.
Wnioski
Na podstawie wyników przeprowadzonego badania można wysnuć kilka wniosków:
- Anoreksja wśród dojrzewającej młodzieży jest zjawiskiem powszechnym i ma wymiar społeczny.
- Należy nieustannie podnosić świadomość na temat istniejących zaburzeń odżywiania w życiu człowieka oraz skutków jego oddziaływania na organizm, psychikę i życie prywatne.
- Osoby chore na anoreksję to nie tylko dziewczęta.
- Powszechny charakter anoreksji jako ,,choroby cywilizacyjnej’’ powinien wymusić podejmowanie na szeroką skalę działań prewencyjnych. ,,Zapobiegaj, żebyś nie musiał leczyć’’ – ta idea powinna stanowić motto dla uczących w szkołach, a także dla rodziców.
- Edukacja na temat zdrowych nawyków żywieniowych, zapobiegania anoreksji jest konieczna, ponieważ wiedza na ten temat młodych ludzi w wieku 13-16 lat jest znikoma.
- Zbyt duża liczba gimnazjalistów (60%) uważa, iż wygląd zewnętrzny decyduje o powodzeniu w życiu.
Źródła:
1. Ribner, Neil, 2005. Terapia nastolatków: opis problemu dot. zaburzeń emocjonalnych i zaburzeń zachowania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
2. Opracowanie własne na podstawie pracy dyplomowej.
